Bij Persinfo staan we open voor de visie van onze lezers. Over onderwerpen die belang hebben voor een brede groep van de bevolking, kan een lezer ons zijn visie bezorgen. Maarten Van Houdenhove, afkomstig uit Herne en woont nu in Lennik, stuurde Persinfo zijn visie over de – voorlopig enige – fusie die in het Pajottenland op til is.
Maarten Van Houdenhove bracht zijn jeugd door in Herne, liep middelbare school in Geraardsbergen en was regelmatig te vinden in Edingen en omliggende. Vandaag woont hij met z’n gezin in Lennik. Hij engageert er zich actief voor een leefbare en groene kern. Professioneel gaf hij al ettelijke workshops in gans het land rond het verduurzamen van wagengebruik en energie besparen, dit laatste ook speciaal voor lagere schoolkinderen. Z’n interesses gaan uit naar natuur, cultuur en historiek: net die combinatie vind je veelvuldig in het Pajottenland. Het is dus logisch hij zichzelf een fiere Pajot noemt.
De visie van Maarten Van Houdenhove:
Ik ben Pajot. Afkomstig uit Herne, de Aerebeek (Jeir’n, d’Oerebeek). Effenaf – en ik wik dat woord bewust – één van de mooiste stukjes Pajottenland. Met in die vallei zowat alle landschapselementen die het Pajottenland zo onmiskenbaar mooi maken. De liefde bracht me naar Lennik. En ook dat is het Pajottenland, waar je je fier de geuzennaam Pajot mag toe-eigenen. Ook hier voel ik me thuis, Lennikenaar én Pajot.
Dat op zich zijn al voldoende redenen om een fundamenteel probleem te hebben met de naam ‘Pajottegem’ als (wellicht) toekomstige nieuwe naam voor de fusiegemeente Herne – Galmaarden – Gooik. Als verklaring staat er bij de naam Pajottegem op de fusiewebsite: “Pajottegem: Letterlijk: de woonplaats van Pajotten. Onze 3 gemeenten maken deel uit van de prachtige regio Pajottenland.“
Wel, er bestaat al een naam voor de woonplaats van Pajotten. En dat is Pajottenland.
Er is terecht veel protest uit de andere gemeenten van het Pajottenland, waar zo’n tien keer meer Pajotten wonen dan in Herne, Galmaarden en Gooik samen. Je kan het niet maken een verwijzing naar een streek, de geuzennaam van een boerenstreek in de zuidwest flank van Brussel, tussen Zenne en Dender, eeuwenlang schipperend tussen Henegouwen en Brabant, te reduceren tot 3 gemeenten uit die prachtige streek. Waar je donder kan op zeggen, is dat er na verloop van tijd verwarring en verwatering zal ontstaan tussen de term Pajottenland en Pajottegem. Aan alles voel je dat het fout zit met die naam. En dat verklaart meteen dat er zoveel Pajotten steigeren bij dit voorstel.
Lees verder onder de tekening. Reinsberge staat bovenaan links en centraler staat de naam Spieringen. Spieringen is vooral gekend als gehucht van het dorp Vollezele. De Rensbergstraat verbindt de Vollezeelse Langestraat en Molenstraat. Het gele cirkeltje duidt het huidige driegemeentenpunt aan, waar de gele gemeenteborden staan.
De Tuitenberg in Eizeringen is evenzeer Pajottenland als de Kesterberg in Gooik. De Ledeberg in Roosdaal (trouwens Roosdaal is wél een geslaagde naam voor een fusiegemeente) is even veel Pajottenland als de Congoberg in Vollezele. Of de Re(i)nsberg in Vollezele, in de nabijheid van Spieringen, daar waar de drie gemeentegrenzen elkaar echt begroeten. ’t Zou dus goed zijn moesten de burgemeesters van de betrokken gemeenten nederdalen naar het land van de rede. En minstens Pajottegem schrappen als voorstel voor de fusienaam. Het zou ook goed zijn moesten de andere burgemeesters van het Pajottenland eveneens publiek hun stem laten horen in verband met deze netelige kwestie.
In een eerder artikel op Persinfo gaf men aan dat de checks and balances goed waren uitgevoerd. Hallo, Reinsberge iemand? En heeft er iemand in de jury naar Maurits van Liedekerke geluisterd? Zowel in de jury van de gemeente Herne als in de gemeenschappelijke jury voor de drie gemeenten gaf Van Liedekerke aan een fundamenteel probleem te hebben met de naam Pajottegem, in grote mate gebaseerd op wat ik hierboven neerpen. Die mening heeft duidelijk de checks and balances niet overleefd. Nochtans is ze heel pertinent.
Jan Heyvaert op zijn beurt doet via Persinfo een interessante aanzet, namelijk deze voorstellen te laten dienen als voedingsbodem voor een denkproces, een brainstorm onder (echte) deskundigen om tot geschikte namen te komen. Hij geeft ook aan dat er in Herne een toponymist woont, die best betrokken wordt bij deze oefening. Hij heeft het over Bernard Roobaert, lid van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie, lid van het ter ziele gegaan Holveo en van de Cercle d’Archélogie d’Enghien, een archeologische kring met faam tot over de taal- en landsgrenzen heen. Het interessante is dat Roobaert hier ook reeds z’n mening over neerpende, reeds in mei 2023. Eén van de belangrijke elementen van dergelijke hergroepering van gemeenten, aldus Roobaert, is de naam van de nieuwe gemeente. Het gaat erom, een naam te vinden die representatief is en die gedragen wordt door de inwoners.
Lees verder onder de foto. Het huidige driegemeentenpunt.
Gezien het voorstel Pajottegem heel het Pajottenland aanbelangt, zou ik minstens opperen dit te verbreden naar een gedragenheid binnen het ganse Pajottenland, en niet enkel binnen de drie fusiegemeenten. Die brede gedragenheid is er vandaag ogenschijnlijk niet. En toch zetten ze in Herne/Galmaarden/Gooik door met die naam.
Roobaert haalt nog een opmerkelijke stelling aan en beschrijft die ook in z’n artikel, namelijk dat deze drie gemeenten zowel historisch als geografisch weinig gemeenschappelijke kenmerken hebben. Herne en Galmaarden zijn typische Markdorpen (hun naam komt letterlijk van de respectieve namen die de rivier de Mark kreeg in hun gemeenten). Gooik ligt hoger, en kent bijvoorbeeld geen prominente waterloop.
Naar analogie met andere gemeenten die een fusienaam creëerden (o.a. Roosdaal en ook Affligem) doet Roobaert het voorstel voor drie mogelijke namen, met daarbij een heel plausibele uitleg: Spieringen, Galhergooi en Markgooi. Namen ook die een steviger fundament hebben dan bijvoorbeeld marketingbedenksel Mooigem of Reinsberge. Een ‘must read’ voor de betrokken burgemeesters, en toe te voegen aan hun ‘checks and balances’.
De boude stelling van Roobaert blijft hangen en speelt mijns inziens on(der)bewust een rol in de keuze voor Pajottegem en Glooiingen. Ik geloof dat er oprecht gezocht is naar gemeenschappelijke elementen in historiek en in geografie. Het enige gemeenschappelijke dat men echter vond, is dat de drie gemeenten deel uitmaken van het Pajottenland. En dat een glooiend landschap eigen is aan die locaties. En dus krijg je Pajottegem en Glooiingen op een verder bedenkelijke shortlist van namen. Mooigem klinkt misschien mooi, maar dan je evengoed ‘Scuunegem’ nemen, want het is er inderdaad ‘scuun’. Reinsberge moet plaats ruimen voor Spieringen. En als je Heidemark absoluut wil behouden, maak er dan minstens ‘Markheide’ van, wijzig de volgorde van beide elementen in die naam in functie van hun gewicht als landschapselement in het Pajottenland.
Er is dus werk aan de winkel, te beginnen met de schrapping van de naam ‘Pajottegem’ als mogelijke naam voor de fusiegemeente. Laat het een positieve start zijn voor een gedegen zoektocht naar een naam die de inwoners van Herne, Galmaarden en Gooik verbindt met elkaar. Én met het Pajottenland. De woonplaats van alle Pajotten.
