Onder de titel ‘Voor u uitgespit’ gaan we bij Persinfo een aantal kwesties uit de regio van naderbij bekijken. We starten met het Boerenlandschap Pajottenland. U kon het inleidend artikel en een aantal andere bijdragen rond dit thema eerder deze week lezen. We vroegen reacties aan de burgemeesters van de zeven gemeenten, aan politici, aan de betrokken streek- en middenveldorganisaties en aan een aantal Pajotten die de regio al jaren een warm hart toedragen. Vandaag geeft Maurits Van Liedekerke zijn visie op het landschapspark. Maurits is al jaren bezig met het Pajottenland, onder meer met de geschiedenis en het erfgoed. Hij is voorstander van het Pajottenland zoals De Gronckel het ooit afbakende. Maar hij weet ook dat de aanpak voor een landschapspark andere normen op tafel legt, waardoor je meer naar het open ruimtegebied moet kijken. Zoals we van Van Liedekerke gewoon zijn, volgt hier een sterk onderbouwde kijk op de zaak.
Dag Maurits, heeft het Pajottenland het vermogen om een landschapspark te worden?
Maurits Van Liedekerke: “Natuurlijk! Al vind ik de term landschapspark nogal misleidend en mee oorzaak van twijfel omtrent de ware bedoeling. Park is er voor velen, zeker voor mensen uit de landbouwsector, teveel aan, doet aan een pretpark of aan het eertijdse Europeanum denken waartegen we ons met z'n allen en met succes hebben verzet. Maar vooral de mogelijke regelgeving schrikt landbouwers af. Boeren huldigen vanouds de regel ‘op mijn erf ben ik de baas, niemand moet mij hier de wet komen spellen’.”
‘Landschapspark of Boerenlandschap?’ “Landschapsschoon Pajottenland klinkt mooier”
Met welke thema’s en welk aanbod kan het Pajottenland gaan voor een landschapspark? Kortom, waar moet de regio op focussen?
“Als verdediger van het hele Pajottenland, ons door De Gronckel-Twyfelloos nagelaten, pleit ik ervoor om zowel het landelijke als het verstedelijkte Pajottenland als één geheel bij het project te betrekken. Onze leefomgeving is enorm geëvolueerd en is nu eenmaal wat zij geworden is. Het project moet uiteindelijk op beide 'delen' van het Pajottenland focussen. Vergeet niet dat bv. in Affligem (het verstedelijkte deel, zeg maar) een rijke wijnteelt floreert, dat op meerdere plaatsen de hopcultuur weer opleeft en dat her en der schitterende bossen en wandelgebieden publiekelijk toegankelijk zijn. Het moet de ambitie zijn om deze verscheidenheid als een geheel te zien en te bewaren. Omdat dit alsnog niet mogelijk lijkt, moeten we van het gedane voorstel het beste maken.”
Lees verder onder de foto.
Is de benaming ‘Boerenlandschap Pajottenland’ een goede naam? En dekt die de naam de lading?
“Neen. Vandaar ook dat ik zowel Boerenlandschap als Landschapspark niet goed vind. Ik houd het liever bij de term Landschapsschoon Pajottenland. Met andere woorden: wat schoon is in en aan het landschap.Daarbij verwijs ik naar de betekenis van landschapsschoon in van Daele, het Groot Woordenboek van de Nederlandse taal.”
Landbouwers hebben geen vertrouwen in de aanpak door de Vlaamse overheid. Hierdoor geven de CD&V-besturen van Galmaarden, Gooik en Herne geen goedkeuring aan het Landschapspark. Waardoor het er niet komt, en andere gemeenten mee de dupe zijn. Terecht dat de drie gemeentebesturen het afwijzen? Of is die afwijzing spijtig?
“Het standpunt van de CD&V-burgemeesters is betreurenswaardig. Natuurlijk is landbouw in hun gemeenten van primair belang. Maar eerlijkheidshalve doen ze er goed aan om ook kritisch te zijn tegenover de landbouw zoals die vandaag bedreven wordt. En dat weten ze best, maar hun horigheid aan de machtige Boerenbond staat ze in de weg. Zeggen dat 'de landbouwers in hun gemeenten het voorstel verwerpen als gevolg van een diep geworteld wantrouwen in de Vlaamse overheid (de burgemeesters van Herne en Gooik in De Standaard 5 mei 2023) getuigt van gebrek aan moed. Want een gebrek aan kennis van het probleem kan deze intelligente heren niet verweten worden. Ook zij weten dat wetenschappelijke kringen ons sinds de jaren 1970 waarschuwen voor onder meer het overdreven mestgebruik en pesticiden met desastreuze gevolgen voor de waterkwaliteit en de biodiversiteit. Wie al eens met imkers, tuiniers of bio-boeren praat, hoort meteen hoe dringend een natuurherstelprogramma nodig is. Ooit al eens aan een landbouwer gevraagd hoe vaak hij met pesticiden uitrijdt tussen het planten van en het rooien van zijn aardappelen? Niet schrikken van zijn antwoord, het aantal sproeibeurten is indrukwekkend!”
Is de gangbare gedachte dat boeren de ‘eerste en grootste natuurverzorgers’ zijn dan niet juist?
“ ‘In Zuid-Pajottenland maakt de landbouw 80% van ons grondgebied uit. Het zijn de boeren die al jaren zorgen voor ons mooie landschap. We zien hen dan ook als een volwaardige partner.’ Deze uitspraak, gedaan door de burgemeester van Galmaarden, is zeer twijfelachtig. ‘Als zij, de boeren dus, niet mee willen in het verhaal, kunnen wij als gemeente niets anders dan er ook niet verder mee gaan.’ Verder zegt de burgemeester ‘is het onduidelijk wat het Boerenlandschap Pajottenland concreet voor de landbouw zal betekenen. Want de Vlaamse overheid heeft nog geen goedgekeurd decreet die de regels vastlegt’.
Wie deze uitspraken ontleedt, merkt drie betwistbare standpunten.
- De realiteit zegt ons dat ‘zorg voor ons mooie landschap’ niet de eerste zorg van de landbouw is.
- Het landschap is van ons allemaal, nu en in de toekomst; dit veilig stellen daar moeten politici mee bezig zijn en die bekommernis laten ze best niet in handen van een bepaalde beroepsgroep die andere doelstellingen nastreeft.
- Burgemeesters behoren tot een politieke familie. CD&V, de partij van de drie Zuid-Pajotse burgemeesters, maakt deel uit van de huidige Vlaamse regering die het initiatief nam. De partij beschikt over de minister van Werk, Economie, Innovatie en…Landbouw. Vier belangrijke thema’s in één ministerieel kabinet, het is dáár waar gesprek en overleg omtrent voorwaarden en doelstellingen van het project moeten plaatsvinden. Waar wacht men op?”
Door de landbouw te volgen, wordt daardoor niet tekort gedaan aan de andere economische plattelandssectoren?
“Jos Raemaekers van Natuurpunt schreef onlangs dat iedereen het veld op moet voor natuurherstel ‘want grote natuurgebieden in combinatie met een goede milieukwaliteit zijn minder kwetsbaar. Een minder bedreigde natuur leidt tot meer rechtszekerheid voor alle economische actoren’. (De Standaard, 12 mei 2023) Men vergeet te vlug dat naast landbouw ook tuinbouw, imkerij en fruitteelt in dezelfde ruimte bedrijvig zijn.”
Is er voor jou een reden, of meerdere redenen, waarom die drie gemeentebesturen op hun besluit best zouden terugkomen?
“Dat landbouw belangrijk is staat buiten kijf, maar de sector kan niet langer het hoogste toontje blijven zingen. Daarvan getuigen pijnlijke gevallen waarbij boerenfamilies almaar meer in nauwe schoentjes geraken. Wie op den buiten woont ziet de evolutie van de landbouwmachines die van jaar tot jaar gigantischer worden. Daar zijn investeringen mee gemoeid die op den duur nog nauwelijks te dragen zijn. Het aandeel van de Boerenbond die de sector op tal van manieren monopoliseert en dus ook inzake financiële investeringen, laat zich raden. Het afwijzend stadpunt van de drie burgemeesters toont de grote invloed van de Boerenbond in hun gemeenten aan. Dat de gemeente Roosdaal, met ook een CD&V-bestuur, het project wél steunt, bewijst dat het ook anders kan.”
Wil je hier nog iets aan toevoegen?
“Het lijkt geen toeval dat de drie burgemeesters die het voortouw namen om hun gemeenten tot een gemeente samen te voegen nu opnieuw samenspannen tegen het landschapsproject. Daardoor staan ze prominent in beeld, wat hun goed recht is. Ze gebruiken daarbij de fraaie slagzin Groter worden om klein te blijven. En daar passen enkele bedenkingen bij. De slogan maakte ooit furore in de bankenwereld boven de Moerdijk, zij het niet altijd met succes. In de Pajotse context wil de frase zoveel zeggen als: we worden met ons drie één groot geheel maar onze deeldorpen blijven wat ze altijd geweest zijn: kleine entiteiten met een eigen karakter. En dat is mooi, maar ‘klein-blijven’ mag niet gelijk zijn aan eng-denken en daar getuigt hun afwijzing van het landschapsproject van. Beter ware het dat ze met hun drieën alle geïnteresseerden, over partij- en belangengrenzen heen, zouden samenbrengen om zo tot een gezamenlijk positief stadpunt te komen. De Pajotse mens ten bate.”
Alle bijdragen over het Landschapspark vindt u onder volgende link: Gemeente / thema | Persinfo
