Ondanks de ongekende crisis waarmee het land wordt geconfronteerd, doen NMBS en Infrabel er alles aan om een treinaanbod veilig te stellen. Het gaat immers om een levensnoodzakelijke dienstverlening voor zowel de bevolking als de Belgische economie. Om de klant in het hele land een treinaanbod te garanderen, voeren beide ondernemingen vanaf vandaag een specifieke treindienst in. In een zeer moeilijke context, hebben beide ondernemingen geprobeerd deze aanpassing zo weinig mogelijk nadelig te maken. De aanpassing moet een antwoord bieden, enerzijds op het toenemende ziekteverzuim bij het spoorwegpersoneel en de toeleveranciers, en anderzijds op de noodzaak van de continuïteit van de dienstverlening.
Het doel van deze maatregel is om hinder te vermijden, die zeker in de huidige context onaanvaardbaar is. Het gaat dan om het onverwacht schrappen van treinen en als gevolg daarvan een overbezetting op de treinen die wel rijden. De maatregel garandeert voor iedereen een maximaal veiligheidsniveau. Het is de bedoeling dat dit plan ten minste tot en met 5 april van toepassing blijft, zolang de bedrijfsomstandigheden en de richtlijnen van de autoriteiten dat toelaten.
Een tekort aan essentieel personeel vermijden…
Sinds het begin van de crisis rond COVID-19 werken NMBS en Infrabel nauw samen met de autoriteiten om in realtime de situatie in de spoorsector op te volgen, cruciaal voor de goede werking van het land. Het doorvoeren van een aangepaste treindienst is de afgelopen dagen de enige optie geworden om een robuuste, stabiele en voorspelbare treindienst te behouden. Het doel van beide ondernemingen is een mobiliteitsoplossing te bieden voor wie genoodzaakt is de trein te nemen, om te gaan werken of om anderen te helpen, en dat op een veilige en verantwoorde manier.
De afgelopen dagen hebben NMBS en Infrabel de autoriteiten ingelicht over de continue stijging van het ziekteverzuim bij functies die essentieel zijn voor de uitvoering van het treinaanbod. Zo noteerde Infrabel woensdagavond 18 maart bij het personeel in de seinhuizen een absenteïsmegraad van 15%, terwijl die normaal tussen de 4 à 5% ligt. Van zodra deze boven de 25% uitstijgt, zou dat zware gevolgen hebben voor de klanten van Infrabel (waaronder ook de spoorvrachtoperatoren), met een treindienst die niet langer 24 uur op 24 kan worden gegarandeerd. Op sommige delen of zelfs op het volledige spoornet zou het treinverkeer volledig kunnen worden stopgezet.
Bij de treinbegeleiders van NMBS is de absenteïsmegraad in twee weken tijd meer dan verdubbeld, met donderdag 19 maart gemiddeld tot meer dan 23% en zelfs 30% in sommige regio’s. Dergelijk ziekteverzuim kan leiden tot het schrappen van honderden treinen per dag. En dat in realtime, dus zonder dat de klant daarover vooraf kan worden geïnformeerd, en dus met een impact op de bezetting van de eerstvolgende trein.
Andere essentiële functies die noodzakelijk zijn voor een goed verloop van de treindienst (zoals het personeel dat instaat voor het onderhoud van de spoorinfrastructuur en de treinen) kennen een gelijkaardige tendens.
Rekening houdende met bovenstaande is vandaag het risico groot geworden dat de reizigers zwaar zullen worden getroffen door deze situatie. En dat doordat ze snel worden geconfronteerd met een ongecontroleerde vermindering van het aanbod of zelfs met een volledige sluiting van het spoornet. Dat is ook de reden waarom de regering, NMBS en Infrabel in het belang van de personen die genoodzaakt zijn zich met de trein te verplaatsen, besloten hebben een noodmaatregel door te voeren: ‘Een Treindienst van Nationaal Belang’.
Deze aanpassing van het aanbod blijft op alle lijnen voor voldoende verkeer zorgen. Ze zorgt er ook voor dat het personeel dat essentieel is voor de goede werking van de treindienst behouden blijft.
Dit treinaanbod zorgt ervoor dat het fysiek contact tussen reizigers wordt vermeden en garandeert dat de aanbevelingen op het vlak van de volksgezondheid worden opgevolgd. Dat is zeker zo na de sterke vermindering van het treingebruik de afgelopen dagen. Uit de laatste tellingen van woensdag 18 maart blijkt dat de bezettingsgraad van de treinen zeer laag is. Gemiddeld gaat het om 8% (en 10% tijdens de piekuren).
De samenstelling van de treinen blijft maximaal. Het aantal aangeboden zitplaatsen biedt daardoor tweemaal de gevraagde capaciteit, waardoor de gepaste voorwaarden op het vlak van volksgezondheid worden gegarandeerd.
Dezelfde maatregelen om het aanbod te verminderen zijn ook bij alle andere naburige spoorwegoperatoren bevestigd of reeds van toepassing. België volgt dus de beslissingen die reeds op Europees niveau zijn genomen.