De MIVB telt voortaan drie metroremises verspreid over Brussel. De nieuwe stelplaats Erasmus ligt achter het gelijknamige metrostation en is een ondergrondse remise. De bouw ervan startte in 2017. Sinds kort kregen er ook de eerste metrostellen onderdak.
Om de frequenties van de bestaande metrolijnen te verhogen en in de indienststelling van de toekomstige metrolijn 3 te voorzien, heeft de MIVB nieuwe metrostellen nodig. Een toename van de vloot noodzaakt een uitbreiding van de stallingscapaciteit en de onderhoudsmogelijkheden van de voertuigen. De MIVB bouwde een nieuwe metroremise ten westen van Brussel: Erasmus. Er kunnen 23 metrostellen staan en 7 metro’s kunnen er onderhoud krijgen.
Delta, Jacques Brel en vandaag Erasmus
De MIVB telde tot voor kort twee metrodepots: eentje in Oudergem (Delta) en eentje in Anderlecht (Jacques Brel). Deze kunnen samen 66 metrostellen onderdak bieden, wat overeenstemt met alle MX- en M6-metrostellen van de MIVB. Maar er ontbrak capaciteit om er de nieuwe M7-metrostellen te ontvangen, die de MIVB bestelde en die momenteel worden geleverd.
Een ondergrondse remise
De bouw van de nieuwe Erasmusremise startte in 2017. Het depot ligt op enkele honderden meter van het gelijknamige metrostation (eindpunt metrolijn 5). Het is hoofdzakelijk gebouwd onder de Henri Simonetlaan en ligt volledig ondergronds. Alleen het administratieve gebouw is bovengronds zichtbaar.
De nieuwe remise is 900 meter lang, kan onderdak bieden aan 23 metrostellen en er nog eens 7 onderhouden.
De werkplaats omvat alle noodzakelijke onderhoudsinstallaties voor de metrostellen: twee werkkuilen, een hefstand, drie passerellen, een metrowash en een kuil voor het schoonmaken van de binnenkant van de metrostellen. Bovenop het onderhoud werden twee rolbruggen van 110 meter lang geïnstalleerd. Twee hogedrukreinigers met warm water, een gecentraliseerd stofzuigsysteem en een vrachtlift die 10 ton kan verplaatsen, maken het systeem compleet.
Er komt ook nog een testspoor van een kilometer lang voor de metro’s naast de remise, langs de spoorlijn van Infrabel. Dit zal dienen om metro’s te testen die net werden onderhouden voor ze in dienst worden gesteld.
De MIVB stond in voor de bouw van de Erasmusremise op een terrein dat werd verworven door Brussel Mobiliteit. Brussel Mobiliteit nam de volledige heraanleg van de Henri Simonetlaan voor zijn rekening.
Een uitzonderlijk project en een grote uitdaging
«De bouw van de Erasmusremise vormde een ware uitdaging», legt Pascal Tielemans uit, senior project manager verantwoordelijk voor de bouw van de stelplaats. “De verschillende mensen die bij het project betrokken waren en de onderaannemers hadden uiteenlopende noden en beperkingen. Deze complexiteit moest dus worden beheerst en er moest een evenwicht worden gevonden tussen de noden van iedereen en er toch in slagen iedereen te doen samenwerken. Ik ben zeer trots op het werk dat de verschillende ploegen verwezenlijkten.”
Het gaat om een indrukwekkende werf. De cijfers spreken voor zich:
- een grondoppervlak van meer dan 30.000 m², waarvan 99% ondergronds, met specifieke bouwtechnieken
- funderingen van aan de laan en tot 30 meter diepte
- 340 zuilen geplaatst
- 400.000 m³ grond uitgegraven
- 168.000 m³ beton ter plaatse gegoten
- 11 km laagspanningskabels
- 13 km brandblusslangen
Extra moeilijkheid was dat het bovengrondse verkeer tijdens de duur van de werf moest behouden blijven.
De bouw gebeurde in twee fasen. Eerst kwamen de wanden en zuilen er aan één kant en daarna aan de andere. Zo kon het autoverkeer altijd door. Het is maar eens de dakplaat er lag dat de remise werd uitgegraven, onder de dakplaat, waardoor het verkeer opnieuw de volle breedte van de laan kon benutten.
Milieu centraal in het project
Het milieu- en duurzaamheidsaspect werd eveneens in rekening gebracht tijdens het ontwerpen van de nieuwe remise.
Het bovengrondse gebouw is in harmonie met de omliggende gebouwen. De energie-impact was een essentieel element tijdens de bouw van de remise. De werkomgeving van het personeel werd evenmin vergeten, met in het bijzonder de ontwikkeling van een natuurlijke lichtschacht in de stelplaats.
De Erasmusremise kreeg ook het BREEAM Design Stage-certificaat (Building Research Establishment Environmental Assessment Method). Dat is een internationale norm die de milieu-impact van een gebouw evalueert. Onder de elementen die voor de nieuwe remise werden geselecteerd: afvalbeheer, installatie van zonnepanelen, geothermische putten (die het mogelijk maken warmte of koude in de grond op te vangen en vervolgens naar de remise over te brengen), recuperatie van regenwater voor de metrowash (er wordt maar 20% zuiver water gebruikt), recyclage van het gebruikte water voor het schoonmaken van de metrostellen en plantenbakken die het regenwater te filteren zodat het voor hergebruik.
Bomen, gras en hagen worden eveneens aangeplant rondom de site.
De remise vandaag en morgen
Momenteel overnachten zes metrostellen in de stelplaats. De werkplaats werd afgelopen juni in gebruik genomen om de betrouwbaarheid van de uitrustingen te kunnen nagaan.
Tegen de herfst moeten nog 8 andere voertuigen onderdak krijgen in Erasmus en op termijn gaat het om 23 metro’s in de stelplaats en tegelijk 7 in onderhoud.
Momenteel zijn de metrostellen die in de stelplaats staan, voertuigen van het type M6, maar op termijn komen er alleen M7-metrostellen. De remise werd overigens zo ontworpen dat ook de automatische metro’s van de toekomst er terecht kunnen.
Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de werken: de omgeving, de ontwikkeling van enkele IT-toepassingen,… De aanleg van het testspoor voor de metro’s start eind 2021, begin 2022 voor een indienststelling eind 2023.
“Indrukwekkend! Een ondergrondse kathedraal! Dat waren de reacties van de bezoekers tijdens de bouw van de remise. En het is inderdaad waar: het gaat om een uitzonderlijk bouwwerk, met een onvoorstelbare complexiteit. Ik ben dan ook echt trots om vandaag deze nieuwe remise in dienst te zien: een extra stap in de richting van het metronet van morgen”, aldus Brieuc de Meeûs, CEO van de MIVB.
De nieuwe Erasmusremise is een belangrijke stap voor onze Brusselse metro. Dankzij een verhoging van de stallingscapaciteiten zal die toelaten om vanaf oktober de frequentie van metrolijnen 2-6 te verhogen naar een metro om de 2,5 minuten tijdens de spits. En in de komende jaren zal ook de frequentie van de lijnen 1-5 toenemen. Deze remise zal dan ook dienen om er de metrostellen onderdak te bieden die de komende jaren op de nieuwe lijn 3 zullen rijden.
“Dankzij deze massale investeringen in de MIVB verandert Brussel mondjesmaat om Brusselaars en bezoekers steeds efficiëntere, veiligere en comfortabelere mobiliteitsalternatieven te bieden”, besluit Elke Van den Brandt, Brussels minister voor Mobiliteit.