De gemeenteraad van 28 november keurde de intentie goed om een oproep te lanceren naar projectontwikkelaars zodat deze tegen ten laatste 20 maart 2024 een projectvoorstel kunnen indienen om windturbines te bouwen en te exploiteren op gronden van Lokaal Bestuur Geraardsbergen. De windturbines moeten bijdragen aan het engagement om tegen 2030 de CO²-uitstoot met 40% te verminderen en tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.
Vanwaar deze oproep?
Tijdens het klimaatakkoord van Parijs in 2015 besloten de wereldleiders om de mondiale temperatuurstijging te beperken tot 1,5 à 2°C. Ondertussen stevenen we af op 3°C, wat tot steeds meer catastrofale gevolgen leidt. Lokaal Bestuur Geraardsbergen sluit de ogen niet voor deze realiteit. Daarom trad het toe tot het burgemeestersconvenant en het Lokaal Energie- en Klimaatpact. In 2018 keurde het bestuur ook het plan “Klimaatgezond Zuid-Oost-Vlaanderen” goed. Het einddoel? Tegen 2030 de CO²-uitstoot met 40 % verminderen en tegen 2050 klimaatneutraal zijn.
Vandaag is bijna 20% van de elektriciteit die we in België verbruiken afkomstig van wind- of fotovoltaïsche installaties. In 2030 moet dat 40 tot 50% zijn. Het plan “Klimaatgezond Zuid-Oost-Vlaanderen” voorziet hiertoe een hele reeks maatregelen.
Geraardsbergen neemt samen met o.a. Ninove een trekkersrol op om hernieuwbare energie te produceren en in te zetten op windenergie. Windstudies toonden aan dat er in Oost-Vlaanderen 3 regio’s zijn met een groot potentieel aan wind. De Denderregio is daar één van. Zeker Geraardsbergen is een ideale locatie om voldoende wind te genereren, met dank aan zijn vallei ten noorden van de Dender en het effect van de flankhellingen.
Voorlopig telt Geraardsbergen één windturbine op private grond. Er is echter interesse op de markt om bijkomende windturbines te bouwen. De intentie om een oproep naar projectontwikkelaars te lanceren kadert daarin en werd zorgvuldig voorbereid.
De weg naar de oproep
De gemeenteraad van 18 juni 2019 keurde een besluit goed rond een ‘beleidskader ter bevordering van de lokale opwekking van energie uit hernieuwbare energiebronnen, waarin gestreefd wordt naar minstens 50% rechtstreekse participatie’.
Die rechtstreekse participatie heeft enkele voordelen voor de inwoners van Geraardsbergen:
- Ze kunnen mee investeren in de windturbines;
- Omdat dat moet gebeuren via rechtstreekse participatie, kunnen ze stemmen hoe de winsten uit die windturbines worden besteed;
- De winduitbater(s) moeten bijdragen aan het op te richten Omgevingsfonds;
- De winduitbaters moeten zorgen voor nog extra meerwaarden. Het zal aan hen zijn om met goede voorstellen naar voor te komen;
- De winduitbaters moeten een communicatieplan en een draagvlak creëren bij de bevolking.
In het beleidskader werd een zone aangeduid die ideaal is om windturbines te plaatsen. Die zone strekt zich uit van het open gebied van Smeerebbe-Vloerzegem, ten noorden van Idegem en Schendelbeke over het bedrijventerrein Diebeke, langs voetbalclub KSV in Nederboelare tot de grens van Goeferdinge met Zarlardinge.
In 2021 voerde het VEB (Vlaams Energie Bedrijf) een haalbaarheidsstudie uit om de risico’s en positieve aanknopingspunten van de percelen van het lokaal bestuur die gelegen zijn in die goede ruimtelijke zone in kaart te brengen. Zo kwam men uiteindelijk uit bij 14 clusters, verspreid over 50 geschikte percelen en met een potentieel van 10 windturbines.
In de oproep die nu gelanceerd wordt naar projectontwikkelaars staat één ding centraal: de projectontwikkelaar moet zich helemaal in het beleidskader van het lokaal bestuur vinden en draagt dit mee uit.
Er werd een selectieleidraad opgemaakt met verschillende criteria/elementen die de projectontwikkelaar moet uitschrijven bij zijn in te dienen projectvoorstel. Hoe meer hij inzet op rechtstreekse participatie, hoe hoger hij zal scoren. Voorstellen kunnen worden ingediend tot 20 maart 2024 vóór 12 uur bij duurzaamheid@geraardsbergen.be .
Nadien worden de projectvoorstellen beoordeeld door een beoordelingscommissie. Eén projectvoorstel zal worden weerhouden en de aanstelling van de projectontwikkelaar zal op de gemeenteraad van mei 2024 worden goedgekeurd.
“Na aanstelling is het dan aan de projectontwikkelaar om de vergunningsaanvraag voor te bereiden. Om te vermijden dat het een procedureslag wordt en de bouw van een windturbine jaren in beslag zal nemen, heeft de projectontwikkelaar er alle belang bij om zo’n groot mogelijk draagvlak bij de omwonenden te creëren. Niet voor niets hebben we dat daarom als één van de voorwaarden opgenomen in de selectiecriteria. Samen met onze burgers zetten we graag stappen richting een CO²-neutrale maatschappij, voor onze huidige en toekomstige generaties”, besluit schepen van Duurzaamheid Stephan De Prez.
Geïnteresseerde projectontwikkelaars kunnen de leidraad, haalbaarheidsstudie en geselecteerde percelen opvragen tot eind december 2023 bij duurzaamheid@geraardsbergen.be. Meer info is tevens te vinden op onze projectpagina: www.geraardsbergen.be/windturbines-in-geraardsbergen .