Eerherstel gevraagd voor Essenbeekse 'heks' Marie De Bast

In de stad Lier kregen recent drie vrouwen die in de 16de eeuw van hekserij werden beticht een symbolisch eerherstel. Yves Demanet zal nu ook op de Halse gemeenteraad hetzelfde pleiten voor de Essenbeekse 'heks' Marie De Bast.

"Op 22 september 1610 werd de 60-jarige Marie De Bast uit Essenbeek in het openbaar op de brandstapel gezet. Deze weerzinwekkende gebeurtenis vond plaats omdat Marie De Bast ervan verdacht werd 25 paarden vergiftigd te hebben", aldus Demanet. "Dat kon ze alleen met medewerking van de duivel die haar het poeder zou overhandigd hebben. De beschuldiging klinkt ons nu ronduit belachelijk in de oren: de Essenbeekse weduwe werd er namelijk van beticht geslachtsgemeenschap met de duivel gehad te hebben met wie ze een pakt had gesloten.  Ook zou ze deelgenomen hebben aan een heksensabbat en werd ze dus verondersteld de namen van de andere heksen mee te delen.  De brandstapel op de Grote Markt betekende het einde van de martelgang van Marie De Bast. Om haar tot bekentenissen te dwingen tijdens het schijnproces werd ze namelijk eerst onmenselijk gefolterd; dat was toen de normale gang van zaken als je verdacht werd van hekserij. Het laatste streepje cynisme was dat ze zich alsnog kon bekeren tot het ware geloof om toch nog in de hemel te belanden. Dan zou ze eerst gewurgd worden, anders werd ze levend verbrand. Met haar laatste krachten koos ze dan maar voor het eerste."
 
De Halse heksenverbranding was volgens Demanet geen alleenstaand geval. "In Europa vonden tussen de 15de en de 18de eeuw tienduizenden terechtstellingen plaats. Het waren duistere eeuwen waarin de modale mens het bijzonder moeilijk had om in zijn basisbehoeften te voorzien. Voortdurende oorlogen, besmettelijke epidemies, mislukte oogsten zorgden voor een rampspoed die het bijgeloof fors aanwakkerde. Voor de oorzaak ervan werden dan ook fanatiek zondebokken gezocht. Dikwijls waren het alleenstaande, zeer arme oudere vrouwen die de ideale zondebok waren en ten prooi vielen aan die schijnprocessen."
 
In de stad Lier werden er in 1590 ook 3 vrouwen van hekserij beticht en één belandde daadwerkelijk op de brandstapel. Het stadsbestuur besloot zopas terecht de 3 vrouwen symbolisch eerherstel te verlenen. "De Essenbeekse Marie De Bast verdient evenzeer dat eerherstel", aldus Demanet. "Ze werd door de stedelijke overheid via een schijnproces gefolterd,  zonder enig bewijs beschuldigd en op de brandstapel gegooid. Het is aan de gemeenteraad om deze weerzinwekkende beslissing ingegeven door politiek en religieus fanatisme te veroordelen en recht te zetten.  Dat eerherstel is in eerste instantie symbolisch om het belang van een verdraagzame maatschappij te onderstrepen,  maar het kan ook een visuele openbare uitstraling krijgen door bijvoorbeeld een gedenksteen te plaatsen of een straat naar haar te noemen."

De komende weken bereidt Demanet aan de hand van archiefstukken een dossier voor welke hij zal voorleggen op de Gemeenteraad van 23 februari 2021.

(Beeld : heksenverbranding, publiek domein, afbeelding uit de 18de eeuw)


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?