Op 2 september 2021 start in Brussel een proces tegen 12 personen en 3 vennootschappen, die verdacht worden van betrokkenheid bij grootschalige witwaspraktijken. De zaak is gestart nadat een Braziliaanse man uit Buizingen door de politie gearresteerd in een bankkantoor in Halle, met 75 bankkaarten op zak.
Deze praktijken kaderen in de zogenaamde “Braziliaanse netwerken” waarover de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) regelmatig rapporteert en vaststellingen doorstuurt naar de parketten (zie kader verder in dit artikel). Het dossier dat morgen wordt ingeleid op de rechtbank, is echter niet gestart met een onderzoek van de CFI, maar met een heterdaadbetrapping in een bankkantoor, nadat een alerte bankdirecteur de politie had verwittigd.
Arrestatie
Op 24 januari 2020 in de vroege ochtend werd een 33-jarige Braziliaanse man uit Buizingen door de politie gearresteerd in een bankkantoor in Halle, met maar liefst 75 bankkaarten op zak. Deze bankkaarten werden allen uitgegeven op naam van Portugese personen of firma’s, doch werden in werkelijkheid beheerd door de verdachte. In de 7 weken voorafgaand aan de arrestatie van de hoofdverdachte, bleek er met deze bankkaarten maar liefst 1,3 miljoen euro cash afgehaald. De politie was verwittigd door de bankdirecteur, omdat deze had vastgesteld dat zijn bankautomaat de dagen daarvoor telkens al tussen 5 uur en 6 uur in de ochtend leeg was. Op camerabeelden hadden de bankbedienden gezien dat het telkens dezelfde persoon betrof, die met een stapeltje bankkaarten binnenkwam en daarmee opeenvolgende grote afhalingen deed.
Onderzoek
Uit het gevoerde onderzoek is gebleken dat de verdachte één van de leiders betreft van een grote witwasorganisatie met internationale vertakkingen, die ervan verdacht wordt ‘op bestelling’ zwart geld geleverd te hebben aan voornamelijk Belgische bouwbedrijven, via valse facturatiestromen.
Via minstens vijf schermvennootschappen werden er in een periode van elf maanden tijd maar liefst rond de 12 miljoen euro aan overschrijvingen verricht in het kader van deze activiteiten. Na betaling van zo’n (vermoedelijk) valse factuur, haalde de verdachte het geld af, om het via andere leden van de organisatie en na aftrek van een commissie, terug te bezorgen aan de Belgische bouwfirma die de betaling van de factuur verricht had. De Belgische bouwfirma’s worden dus als klant van de criminele organisatie beschouwd.
Dankzij het onderzoek kon het netwerk van de organisatie en haar concrete werkwijze in kaart worden gebracht.
Verdachten
Zo kon een ander kopstuk, een 54–jarige Braziliaan die voorheen woonachtig was in België, worden geïdentificeerd. Deze persoon gaf op dagelijkse basis instructies aan de 33-jarige hoofdverdachte en liet het cash geld ophalen door nog andere personen. Twee van deze cash ontvangers, een 41-jarige Braziliaanse vrouw uit Vorst en een 34-jarige Italiaanse man (van Braziliaanse origine) uit Sint-Gillis, konden eveneens worden geïdentificeerd en worden mee vervolgd.
Voor de concrete uitvoering van ‘zijn taken’ binnen de organisatie, kreeg de 33-jarige hoofdverdachte praktische bijstand van zijn 34-jarige echtgenote, die eveneens mee wordt vervolgd. Ook een 31-jarige man uit Heusden-Zolder wordt vervolgd: uit het onderzoek blijkt dat hij een cash leverancier zou zijn die in een soort van onderaanneming meer dan 350.000 euro leverde aan de hoofdverdachte.
Morgen wordt de zaak ingeleid voor de Nederlandstalige correctionele rechtbank te Brussel. De verdachten worden vervolgd voor feiten van valsheid in geschriften, witwassen en criminele organisatie. De 2 verdachten uit Halle en Heusden-Zolder zijn nog steeds aangehouden.
Omschrijving fenomeen
Al meerdere jaren stelt men vast dat voornamelijk Brazilianen of Portugezen, Belgische vennootschappen in de bouwsector en de industriële reinigingssector oprichten of overnemen, die “lege-doos-vennootschappen” of schermvennootschappen blijken te zijn. Hiermee worden vennootschappen bedoeld die geen werkelijke activiteiten (meer) uitoefenen, maar enkel gebruikt worden om strafbare feiten te kunnen plegen. Er worden dus geen fiscale of sociale bijdragen betaald, en voor de oprichtingsaktes van deze vennootschappen en het openen van bankrekeningen worden vaak stromannen gebruikt.
Deze lege-doos-vennootschappen zijn vaak een onderdeel van een netwerk van verschillende vennootschappen met een soortgelijk profiel, en worden doorgaans maar een beperkte periode gebruikt. Ze worden vervolgens vervangen door nieuwe structuren met nieuwe zaakvoerders om zo het systeem voort te zetten en onder de radar te kunnen blijven
Werkwijze
Indien andere “echte” firma’s in de bouw- of schoonmaaksector bv. niet-aangegeven werkkrachten tewerk willen stellen, hebben ze daarvoor cash “zwart geld” nodig om deze werknemers te kunnen betalen. Dat geld wordt dan besteld bij zo’n criminele organisatie, die een circuit opzet van neptransacties en valse facturatie met de lege-doos-vennootschappen. De firma’s die het zwart geld nodig hebben, betalen deze valse facturen voor niet-bestaande prestaties op rekening van de betrokken lege-doos-vennootschap die de valse factuur heeft uitgeschreven. Vervolgens wordt het cash afgehaald, eventueel nadat het geld eerst nog een paar keer is overgeschreven naar andere rekeningen, om het nog ondoorzichtiger en moeilijker te maken deze criminele activiteiten te ontdekken. Het wordt ten slotte na aftrek van een commissie voor de criminele organisatie, geleverd bij de bouw- of schoonmaakbedrijven, die er hun niet-aangegeven werknemers mee kunnen uitbetalen.