Vrijdag 25 augustus viel op heel wat plaatsen in ons land de regen met bakken uit de lucht. Dworp kreeg een korte, maar weliswaar zeer hevige regenbui te verwerken. Het afgevoerde regenwater kwam uit enkele rioolputten ter hoogte van de kerk naar boven, waardoor telkens een deel van de Kerkstraat, het Kerkplein, de Alsembergsesteenweg en Beling met regenwater overspoeld werden. Uit onderzoek blijkt nu dat de oorzaak een verstopping was in één van de toevoeren naar het bufferbekken.
Het gemeentebestuur investeerde in een groots rioleringsproject om wateroverlast in het centrum van Dworp te voorkomen. Het bufferbekken werd op 17 december 2022 in gebruik genomen en heeft ongeveer 8 maanden feilloos gewerkt. Tijdens de felle regenbui van 25 augustus werkte het stelsel een eerste keer niet naar behoren.
Om uit te zoeken waar het precies verkeerd liep, drong het gemeentebestuur bij het studiebureau SWECO, Farys en Aquafin aan op een uitgebreid en retrospectief onderzoek. Dat onderzoek is nu afgerond. Alle bevindingen werden in een rapport gegoten.
Conclusie van het rapport
Volgens de radarbeelden is er op 25 augustus 2023 boven Dworp een regenbui gevallen met een intensiteit die hoger is dan 100 liter per uur. Het ontwerp van het bufferbekken voldoet aan alle opgelegde normen voor rioleringsstelsels en moet regenwater van een bui die één keer om de 20 jaar voorkomt kunnen verwerken. Dit houdt in dat het water dat afstroomt bij een regenbui die qua intensiteit en duur ééns om de twintig jaar voorkomt, geen water- en modderoverlast zou mogen veroorzaken. Bijkomende computersimulaties tijdens het onderzoek bevestigden nogmaals dat het nieuwe rioleringsstelsel en bufferbekken een 20-jaarlijkse bui én zelfs een 50-jaarlijkse bui moeten kunnen verwerken.
Waarom liep er dan toch iets verkeerd?
Het bufferbekken onder het kerkplein in Dworp heeft een capaciteit van meer dan 1.000 kubieke meter. In tegenstelling tot de eerste vermoedens werd de wateroverlast niet veroorzaakt door een volgelopen bufferbekken. Het probleem situeerde zich in de afvoer naar het bufferbekken.
Bij inspectie van de rioolputten werd een verstopping in één van de toevoeren naar het bufferbekken vastgesteld. Een rooster die tussen een toevoerleiding en het bufferbekken werd geplaatst om vuil tegen te houden, raakte voor de helft verstopt met een forse hoop betonpuin. Het opgevangen water van de intense regenbui kon daardoor niet snel genoeg in het bufferbekken afvloeien. De toevoerleidingen raakte in een mum van tijd overvol, het water werd terug naar boven gestuwd en liep over de straat naar de lager gelegen Molenbeek.
De vastgestelde wateroverlast van 25 augustus werd volgens het onderzoek dus met zekerheid veroorzaakt door deze aanzienlijke en ongebruikelijke verstopping. Dit in combinatie met de zeer intense regenbui. De resultaten van de hydraulische controle van het aangelegde hemelwaterstelsel komen overeen met de vaststellingen op het terrein.
De herkomst van de betonresten ter hoogte van het vuilrooster is momenteel niet gekend. Bij rondgang voor ingebruikname op het einde van de werken werden alle inspectieputten geopend en geïnspecteerd. Er werden geen betonresten of vuil vastgesteld. De leidingen werden tijdens de werffase met een camera geïnspecteerd. Ook hier werden geen betonresten vastgesteld. Het nu gevonden betonpuin is dus later en via externe weg in het rioolstelsel terecht gekomen. De echte oorzaak kon tot nu niet worden achterhaald. Spoelwater van betonmolens of resten van andere betonwerven kunnen een oorzaak zijn, maar dat kan vandaag nog niet bevestigd worden.
Om nieuwe verstoppingen in de toekomst te vermijden is beslist om de rooster weg te halen. De gemeentediensten, Farys en Aquafin zullen het stelsel nu intensief monitoren. Ze plannen nog meer controle en opruimingen van de toevoerleidingen. Extra camera-inspecties zijn een optie.
De strijd tegen wateroverlast is helaas geen eindigende strijd. Ook bij ons zorgt de klimaatverandering voor steeds extremere weersomstandigheden met steeds vaker overstromingen, ook op plaatsen die tot nog toe niet overstroomden. Daarom moeten we ons met z’n allen proberen wapenen tegen toekomstige wateroverlast. Het gemeentebestuur blijft investeren in het bufferen en infiltreren van water door middel van bufferbekkens, erosiepoelen en ingrepen in het landschap en het straatbeeld.