De Vlaamse Regering heeft vandaag negen Vlaamse Parken erkend: vier Nationale Parken (Bosland, Brabantse Wouden, Hoge Kempen en Scheldevallei) en vijf Landschapsparken (Grenzeloos Bocageland, Haspengouw, Maasvallei, Vlaamse Ardennen en Zwinstreek). Deze erkenning is het hoogtepunt van een uitvoerige selectieprocedure waarbij samenwerking centraal stond. Finaal oordeelde een onafhankelijke jury over de kandidaten. “De Vlaamse Parken zullen niet alleen een motor voor streekontwikkeling zijn, maar zullen samen ook de internationale uitstraling van Vlaanderen met zijn pracht, praal en streekproducten versterken”, zeggen Vlaams minister van Omgeving en Toerisme Zuhal Demir en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele.
In april 2021 lanceerden de Vlaamse ministers Demir en Diependaele een oproep voor kandidaat-Nationale Parken Vlaanderen en -Landschapsparken. Oorspronkelijk dongen tien gebiedscoalities mee naar erkenning als Nationaal Park en dertien naar erkenning als Landschapspark. Na een beoordeling door twee onafhankelijke commissies gingen zes kandidaat-Nationale Parken en zeven kandidaat-Landschapsparken door naar de volgende ronde. Zij werden begeleid in de opmaak van een masterplan en een operationeel plan. Uiteindelijk dienden vijf kandidaten een aanvraag voor een erkenning als Nationaal Park in, en zes kandidaten voor een erkenning als Landschapspark.
Stevig investeringsbudget
Na advies van de commissies van experten voor Nationale Parken en Landschapsparken heeft de Vlaamse Regering beslist acht kandidaten te erkennen. De erkende parken kunnen nu hun masterplannen realiseren. Ze krijgen daarvoor de nodige steun. Voor Landschapsparken is dat 489.000 euro per jaar, voor Nationale Parken is dat 608.000 euro per jaar. Daarnaast is er een stevig investeringsbudget beschikbaar voor alle parken de komende jaren.
Natuur en erfgoed
In een Nationaal Park ligt de nadruk op natuur, biodiversiteit en internationale uitstraling. Door de erkenning wil de Vlaamse Regering in een dichtbevolkt Vlaanderen enkele grote en robuuste natuurgehelen creëren. In een Landschapspark ligt het accent op de diverse functies van het gebied en de eeuwenlange wisselwerking tussen mens en natuur. “Zo speelt erfgoed ook een zeer belangrijke rol in deze parken. Ze vertellen dus mee het verhaal van een dorp en de geschiedenis ervan”, zegt Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele.
Brabantse Wouden: Een nieuw nationaal park is geboren
Tussen Brussel, Leuven, Waver en Halle is een nieuw nationaal park geboren. Sinds 13 oktober 2023 vormen Hallerbos, Zoniënwoud, Dijlevallei en Meerdaalwoud het Nationaal Park Brabantse Wouden.
Eindelijk erkend
Het statuut nationaal park kwam er niet zomaar. De 4 kernpartners en 12 gemeenten werkten de voorbije jaren hard samen aan een plan om de uitzonderlijke natuurwaarde van het gebied in de volgende 24 jaar nog te versterken. Dit plan legden we in juni 2023 voor aan de Vlaamse Overheid.
Met succes dus. Want Brabantse Wouden sleepte die gedroomde erkenning op 13 oktober 2023 in de wacht. Maar niet zomaar natuurlijk. Als nationaal park moet je aan heel wat eisen voldoen:
Voldoende samenhangende oppervlakte natuur (= de natuurkernzone)
Goede samenwerking tussen de betrokken overheden en het brede middenveld
Een heldere visie op de ontwikkeling van het gebied in de volgende decennia
Een duidelijke visie op erfgoed, ruimtelijke ontwikkeling en duurzaam toerisme zorgt ervoor dat bewoners en bezoekers zich welkom voelen in het park
Omwille van het grote landschappelijke belang van de landbouwsector in de Brabantse wouden, voegde het kernpartnerschap daar een hoofdstuk over duurzame landbouw aan toe.
Taxandria in vervolgtraject
Voor Taxandria komt een definitieve erkenning te vroeg. De gebiedscoalitie wordt in de toekomst evenwel verder ondersteund en begeleid. Zo krijgt ze 139.000 euro per jaar werkingskrediet. “We gaan er samen met hen voor zorgen dat ze klaar zijn voor een volgende erkenningsronde als Vlaams Park”, aldus Demir.