Robin Van der Cammen (26), pas afgestudeerd student bachelor Secundair Onderwijs bij hogeschool Odisee Brussel en zelf aan de slag als leerkracht, schreef zijn bachelorproef rond de motivatie van ervaren leraren om werkzaam te blijven in Brussel en hoe hun ervaring een bron van inspiratie kan zijn voor startende leraren. Zo wil hij de uitdagingen die zich in in de Brusselse scholen en andere grootsteden voordoen voor startende leraren op een positieve manier belichten.
Zorgwekkende uitval
“Bijna de helft van de startende leraren die beginnen met lesgeven in Brussel, verlaten het Brussels onderwijs binnen een periode van slechts vijf jaar. Dat is zorgwekkend”, vertelt Robin. “Zelf heb ik twee jaar lang lesgegeven in een Brusselse school en tijdens deze periode heb ik heel wat hindernissen ervaren. Je komt als starter voor zeer diverse klasgroepen te staan. Die diversiteit gaat niet alleen over leerlingen hun etnische afkomst, maar ook over hun thuissituatie en individuele studiebehoeften', aldus Van der Cammen.
Een groot deel van de leerlingen in de grootstad heeft een moedertaal die verschillend is van het Nederlands. Goed omgaan met deze (taal)diversiteit in grootsteden zoals Brussel vraagt een grotere inspanning van startende leraren. De combinatie met het administratieve werk en de verschillende rollen die je als leraar hebt, blijkt voor veel starters teveel. "Om die reden is het ontzettend belangrijk dat starters de nodige ondersteuning krijgen", besluit de afgestudeerde student.
Motivatie van de ervaren Brusselse leerkracht
Lesgeven in Brussel kent zijn uitdagingen, maar Van der Cammen zoomt in zijn onderzoek in op de sterktes van lesgeven in de grootstad. Het opbouwen van een band met de leerlingen en hen zien groeien zou de belangrijkste bron van motivatie zijn bij ervaren leraren uit Brussel. “Heel wat ervaren leraren geven aan dat hun leerlingen goed kennen de basis is van hun klasmanagement. Hierdoor kunnen de leraren inspelen op de individuele noden van de leerlingen en begrijpen ze hoe de klasgroep functioneert”, vult Van der Cammen aan.
Daarnaast vormen de uitgesproken teamgeest onder collega’s, de mogelijkheid tot levenslang leren, de passie om les te geven én de successen geboekt in de soms complexe Brusselse onderwijscontext ook belangrijke bronnen van motivatie om les te (blijven) geven in Brussel. “Beginnen lesgeven in Brussel is niet altijd gemakkelijk, maar blijven lesgeven in Brussel is dat ook niet. Het vraag een inspanning, het vraagt toewijding en passie. Gelukkig geeft lesgeven in Brussel ook heel veel terug. Leerkrachten vinden hun motivatie in de unieke context, in de diversiteit en in de uitdaging van lesgeven in Brussel”, besluit Van der Cammen.
Tijd voor actie
Het lerarentekort laat zich scherp voelen in Brussel. Motivatie is een belangrijke factor, maar niet de enige om meer onderwijspersoneel aan te trekken en te behouden. Ann Martin (directeur cluster Education bij hogeschool Odisee) vult aan: "Het is dringend tijd dat ook het loopbaandebat eens écht wordt opgestart, waarbij er aandacht komt voor financiële incentives als bijvoorbeeld een Brusselpremie wanneer je lesgeeft in de grootstad”. Ook voor zij-instromers die een carrièreswitch naar het onderwijs overwegen lijkt het volwaardig meenemen van dienstanciënniteit een belangrijk argument om de knoop door te hakken.