Reliëf en bodem in het Pajottenland zijn ideaal voor wijnbouw

De Wijngaardstraat, je vindt ze in het Pajottenland in Gooik en Schepdaal. Maar niet ver van onze regio ook in Haaltert, Opwijk, Tervuren en Zaventem. We kunnen er van op aan dat druiven kweken in een ver verleden een gangbare bezigheid was in Vlaanderen. Het is een bezigheid die je ook tussen Dender en Zenne stilaan ziet terugkomen. Behoort wijn maken binnenkort tot de streekidentiteit van de Pajotten? Voor onze weekendreeks rond toerisme, recreatie, vrije tijd en streekidentiteit in het Pajottenland, de Zennevallei en de Denderstreek bezoeken we Hendrik Coysman van Wijngoed Stuyvenberg, gelegen in het gelijknamige gehucht in Gooik.

Als ingeweken Pajot heeft Hendrik Coysman toch een licht andere kijk op het Pajottenland dan velen die hier zijn geboren en getogen. Door zijn ‘professionele hobby’ als wijnmaker is hij intussen ingeburgerd bij de Ambassadeurs van het Pajottenland’, waarvan hij al enkele jaren lid is. Aangezien wijnbouw in het Pajottenland een recent gegeven is, hebben we voldoende stof voor een leerrijke babbel. We leerden nog wat bij over de Pajotse bodem en de kansen voor de wijnbouw. En ja, wijnbouw is zeker een bouwsteen voor het toerisme in onze regio.

Dag Hendrik, hoe ben je eigenlijk begonnen met wijn maken?

Hendrik Coysman: “Mijn vader maakte wijn op een ambachtelijke manier. Na mijn studies verhuisde ik naar Brussel en we hadden een vrij grote kelder. Ik heb er van vele soorten fruit wijn gemaakt. Het beste resultaat verkreeg ik van Schaarbeekse noordkrieken. Na drie tot vijf jaar kon die tippen aan een Bourgogne. Ik heb toen gezegd dat ik tegen mijn pensioenleeftijd veel fruit nodig had, want ik wilde dit verder zetten. 20 jaar geleden kochten we een fruitgaard in het Schepdaalse gehucht Sint-Gertrudis-Pede. Door ons professionele leven is er nadien weinig tijd geweest voor de fruitwijn.”

Maar je bent wel overgeschakeld op wijn van druiven.

“Door mijn job heb ik een stuk van de wereld afgereisd en zo leer je overal wat wijnen kennen. En merk je dat de druif het beste fruit is om wijn te maken. Druiven bevatten de beste balans tussen suikers en zuren. Zo ben ik in mijn derde leven begonnen met wijn maken van druiven. Toen ik met mijn job stopte op mijn 54ste ging ik op zoek naar een wijngaard. Onze eerste keuze was Piemonte. Als je de Italianen hoort vertellen over de problemen om degelijk te kunnen werken, dan begin je er beter niet aan. Nadien kwam de Bordeauxstreek in beeld. Maar daar heb je bijna uitsluitend grote domeinen. In 2010, we woonden in Lennik, zag ik een stuk grond te koop hier in Gooik en dat hebben we gekocht.”

Hendrik Coysman:
“We zitten net boven 51 graden noorderbreedte. In feite net iets te veel naar het noorden om goede resultaten te bekomen. Door de klimaatopwarming van de aarde zitten we nu eigenlijk ideaal. We hebben het klimaat dat de Champagnestreek twintig jaar geleden kende.”

Is de Pajotse bodem dan geschikt voor wijnbouw?

“Als er een aantal eeuwen geleden al wijngaarden waren, dan kan dat nu ook. De grond is eigenlijk toch niet veranderd. We lieten de grond analyseren door een gespecialiseerde Franse boomkweker om de gepaste druivensoort te kunnen bepalen. We zitten net boven 51 graden noorderbreedte. In feite net iets te veel naar het noorden om goede resultaten te bekomen. Door de klimaatopwarming van de aarde zitten we nu eigenlijk ideaal. We hebben het klimaat dat de Champagnestreek twintig jaar geleden kende.”

Je haalde een Franse boomkweker naar hier. Niet elke druivenstok die je in het Pajottenland in de grond stopt levert dus goede en voldoende druiven op.

“In onze plantage staan Chardonnay en Pinot Noir. Om goede wijn te maken zijn een aantal zaken belangrijk. Wat past bij de grond? Dan moet je een goede combinatie maken van de onderstam en een passende kloon van de druivensoort. Beide rassen die we hebben, tellen veel verschillende klonen. We kozen voor een soort die weinig wordt gebruikt, die een goede smaakkwaliteit geeft. De opbrengst is niet heel groot. Daarom komt die minder voor in de Champagnestreek.”

Kan het Pajottenland uitgroeien tot een goede wijnregio?

“Ik denk dat wel. We hebben goeie en rijke ondergrond. Door die rijke bodem heb je een minder productieve onderstam nodig, anders worden je wijnranken bomen. Je dient ook rekening te houden met de hoeveelheid regen en zon. Voeg al die parameters samen en je kan zeker goede wijn maken in het Pajottenland. Maar andere landbouw moet ook wel blijven bestaan. Er is verscheidenheid nodig.”

Lees verder onder de foto.

Zie je dan een goede mix tussen wijnbouw en andere landbouw?

“Zeker. Bij de landbouw die er nu is, zijn er voor wijnbouwers voldoende goede zuidhellingen waar ook wijnranken voor rode en witte wijn zich goed zullen gedijen.”

Biedt wijnbouw volgens jou kansen voor het toerisme?

“Daarvan ben ik overtuigd. Voor wijnbouw heb je reliëf nodig op je gronden. Het water moet kunnen afstromen. En streken met reliëf zijn geliefd bij toeristen. Het Pajottenland heeft hier een aantal voordelen. Behalve dat reliëf zit je met de kleinschalige landbouw, en dat zorgt nog voor natuur in ons landschap, zoals hagen. We hebben ook nog mooie holle wegen. Het Toscaans Pajottenland spreekt vele mensen aan. Mocht er meer diversificatie naar wijnbouw komen, dat zou mooi zijn. Het zou meer bezoekers lokken en voor de wijnmakers zelf is het ook een groot pluspunt. Meer aanbod biedt meer keuze aan bezoekers. Meer bezoekers en een goede samenwerking tussen de wijnmakers kan de sector versterken, maar ook andere sectoren zoals logiesaanbieders en restaurants. Vergeet ook niet dat het Pajottenland dat groene gebied is pal naast de Europese hoofdstad. Ook voor stadsmensen ideaal om te wandelen en te fietsen én voor levensgenieters die eens goed willen tafelen”

Heeft het Pajottenland hiermee voldoende troeven om toeristen te lokken?

“Het is zeker al een goed begin. Het Pajottenland heeft echter nog een sterke aantrekkingspool nodig. Iets dat bezoekers prikkelt en hun verbeelding aanspreekt, een attractief iets. Ik denk dan bijvoorbeeld aan het Guggenheimmuseum in Bilbao Dat heeft de stad veel meer bezoekers opgeleverd. Voor onze streek moeten we wel aan de kleinschaligheid denken. Het Pajottenland heeft geen museum nodig, maar iets opvallend waarvoor de mensen naar hier afzakken. En er zijn middelen om dat te financieren. Er moet alleen voldoende wil zijn om samen te werken. Nu willen een aantal spelers vanuit hun eigen hoek zaken realiseren. Leg die budgetten samen en de streek zal er veel meer baat bij hebben. Ook een aantal grote economische spelers kunnen meestappen. Ik denk dan aan de lambiekbrouwers. Hun bieren staan wereldwijd op de kaart. Verder werken op lambiek en geuze is een goede keuze. De kleine bedrijven uit andere sectoren kunnen nadien aansluiten.”

Hendrik Coysman:
“Slowfood zou ook een toeristische trekker voor het Pajottenland kunnen zijn. Zeker als we de breuklijn tussen de drukke hoofdstad en de rustige groene regio gaan uitspelen.”

Zie je nog mogelijkheden waarmee het Pajottenland zich meer op de kaart kan zetten?

“Slowfood zou ook een toeristische trekker kunnen zijn. Zeker als we de breuklijn tussen de drukke hoofdstad en de rustige groene regio gaan uitspelen. Ik zie het als de veredeling van grondgebonden producten en activiteiten die op professionele wijze aan de man worden gebracht.”

Wat is voor jou als inwijkeling het DNA van het Pajottenland?

“De regio is mooi, groen, rustig en kleinschalig, weg van de drukte en het rumoer van de stad.”

Is er meer promotie voor de streek nodig?

“Overheden moeten het totaalplaatje van de regio communiceren en promoten. Goede imagobuilding is cruciaal voor een goed resultaat. En de gemeenten hebben ook als opdracht om meer samen te werken. Moesten ze van de zeven gemeenten van Pajottenland+ een gemeente maken en die de naam Pajottenland geven, dan staan we ook al een stuk verder met onze naambekendheid.”

We keren nog eens terug naar je wijn, Stuyvenberger. Je behaalde al mooie prijzen in wedstrijden.

“De voorbije vier jaar behaalden we een gouden medaille op de wedstrijd ‘Beste Belgische wijn’ van de Vereniging van de Vlaamse Sommeliers in de categorie traditionele methode zoals in de Champagnestreek. In 2021 behaalde Stuyvernberger de meeste punten in alle categorieën, waardoor we ook tot algemene winnaar van de wedstrijd werden uitgeroepen.”

Je bent met pensioen, maar wel bezig met een drukke hobby.

“Het is een professionele hobby geworden. De volledige reglementering opvolgen vraagt veel inspanningen. Wie geen passie heeft voor wijn, zal dit ook niet volhouden. Het wijn maken is bij mij intussen een microbe geworden, mijn lang leven. We brengen normaal 5.000 flessen per jaar op de markt, bij een goede oogst. Voor Stuyvenberger zie ik drie criteria: goede landbouwer zijn, goede wijnmaker en goede aanpak om de bubbels aan de man te brengen. Je leeft mee met de natuur en met de seizoenen. Zo is het me opgevallen dat het de laatste jaren weinig regent in ons land.”

Lees verder onder de foto. Door een doorzichtige fles tussen de andere te gebruiken, kan je het bezinksel beter opvolgen.

Is het de bedoeling om op deze schaal verder te werken?

“We hebben nog enkele hectaren bijgekocht. Wellicht gaan we resistente rassen aanplanten. Ze zijn beter tegen bepaalde schimmels, waardoor je maar een minimale behandeling moet doorvoeren. Al het onkruid verwijderen, gebeurt nu al mechanisch.”

Hoe lang duurt het alvorens de geplukte druif als schuimwijn Wijngoed Stuyvenberg verlaat?

“Als je de druif plukt in jaar 0, dan gaat de basiswijn in jaar 1 op de fles. We kiezen er voor om de wijn twee jaar te laten rijpen ‘sur lie’. Na het ‘degorgeren’ en het plaatsen van de definitieve kurk zitten we in jaar 3 en krijgen de flessen nog enkele maanden rust. Dus op het einde van jaar 3 verlaat de fles ons domein.”

Wat is het favoriete plekje van Hendrik Coysman in het Pajottenland?

“Laat me beginnen met mijn echtgenote. Voor haar is dat de rust op de bank aan de Woestijnkapel. En voor mij is dat een ijsje van de boer iets verder. Dus de combinatie van de twee is ons lievelingsplekje. En uiteraard het zicht van bij ons thuis, op Stuivenberg, over het landschap van het Pajottenland.”

Heb je een lievelingsproduct uit het Pajottenland?

“Dan moet ik even gaan denken… en ik kom uit bij Rosten Uil van HUB Brewers uit Sint-Laureins-Berchem. Bob zijn bier is echt lekker.”

Wat wil je dit jaar meemaken in onze streek?

“Weet je, nu corona achter de rug is, wil ik wel nog eens gaan bollen naar Den Haas. Dat is voor mij echt terug naar de essentie van het Pajottenland.”

Lees meer over 'Toerisme en vrije tijd' op persinfo.org

 


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?