VLAAMS-BRABANT - In een vroege nieuwjaarsbrief richt reizigersvereniging TreinTramBus haar wensen voor 2015 naar de vakbonden en beleidsmakers. In de brief vloeit wat inkt over de afgelopen woelige weken waarin verschillende keren gestaakt werd.
Lees hieronder de brief van TreinTramBus integraal
Beste spoorbonden,
Beste bus- en trambestuurders,
Ga nu even rustig zitten, wij hebben voor jullie een briefje klaar, met enkele verzuchtingen en met wensen voor 't nieuwe jaar!
De dis van 2014 laat bij ons, de reiziger, een bittere nasmaak na. De jongste maand bleven wij 5 dagen in de kou staan omdat het hele openbaar vervoer zo goed als plat lag en dermate onbetrouwbaar was dat iets plannen met trein, tram of bus gewoon onmogelijk was. Dat alles kwam bovenop een nieuwe dienstregeling met minder vroege en late treinen en een herfst met behoorlijk veel incidenten. De politiek vond het allemaal best, zolang er maar geen wegen of bedrijfsterreinen werden geblokkeerd. Wie er in dit land toe doet, rijdt immers met de auto!? Die 5 stakingen op rij waren spijtig genoeg niet de enige bittere pillen in 2014.
Spoormannen, wij delen jullie bezorgdheid en verontwaardiging over de geplande buitensporige besparingen. Bij het spoor 20 % besparen zonder aan de dienstverlening te raken, is fictie van het betere soort. Hopelijk hebben jullie geen besparingsidee de wereld ingestuurd door in december systematisch 1 dag per week niet te rijden. De jongste 36-urenstakingen – met hinder van zondagavond tot dinsdagochtend – waren nefast: voor ons vertrouwen in jullie, voor het imago van het openbaar vervoer, voor allen onder ons die jullie nodig hebben om naar school of het werk te gaan. Helaas richten jullie met deze actie je pijlen op de verkeerde: jullie staken je middelvinger op naar de reiziger in plaats van naar diegenen die vanuit hun salariswagen of auto met chauffeur de touwtjes in handen houden en door deze actie alleen maar bevestigd willen zien dat het openbaar vervoer een bodemloze put is en nooit een alternatief kan worden voor de ideale wereld der bedrijfswagens.
Zijn wij als reizigers tegen het stakingsrecht? Nee, vandaar ook dat minister Galant en enkele andere politici van TreinTramBus en Navetteurs.be geen applaus kregen toen ze de gegarandeerde dienstverlening op tafel gooiden als afleidingsmanoeuvre om het niet over hun besparinsplannen te moeten hebben.
Helaas zijn jullie in die val getrapt en grepen jullie vier keer op rij naar het stakingswapen. Daarbij namen jullie het niet altijd even nauw met het recht van collega’s om niet mee te staken. De acties waren aangekondigd, maar de lichtzinnigheid waarmee bij het openbaar vervoer naar het stakingsrecht wordt gegrepen, is contraproductief. Als jullie verontwaardiging zo algemeen is, is het toch helemaal niet nodig om seinhuizen en sporen te bezetten, sleutels van werkwillige buschauffeurs af te nemen of depots te blokkeren? Onze belangen lopen grotendeels gelijk en het zou mooi zijn, mochten we die wat vaker samen kunnen verdedigen, maar dit krijg ik aan mijn medepassagiers niet uitgelegd. De reizigers moeten het vaak zonder werkzekerheid stellen en hebben al helemaal niet de machtspositie om met één vingerknip honderdduizenden mensen te blokkeren.
Beste beleidmakers,
Ook jullie leken de jongste maanden het spoor meer dan bijster, misschien wat verdwaasd door de verstikkende uitstoot van het alomtegenwoordige autoverkeer? Terwijl besparingen tot 20 % bij het spoor en een derde bezuinigingsoperatie op rij bij De Lijn worden voorgesteld als onvermijdelijk, lijkt de federale regering hoegenaamd niet gehaast om de riante subsidie voor de bedrijfswagens zelfs nog maar eens kritisch tegen het licht te houden. Schone lucht en een gezond milieu staan blijkbaar niet in het regeerakkoord.
Een grote groep trein-, tram- en busgebruikers beschikt niet over een auto en vele anderen kiezen bewust voor een duurzaam en veilig vervoer met minder stress. Politici, jullie moeten weten dat er onder jullie kiezers zelfs mensen zijn die de trein nemen om een andere reden dan om naar school of werk te gaan. Jaja, gewoon om een dagje te shoppen, een museum te bezoeken of zelfs naar het theater te gaan en daarna nog, de plaatselijke middenstand steunend, een glaasje te kunnen drinken. Jullie medelijden hoeven die mensen niet, maar ze eisen wel respect. Jullie kunnen je niet voorstellen dat autobestuurders voortaan op zondag niet meer mogen rijden voor 10 uur ’s ochtends en na 19 uur ’s avonds? Wel, dat is precies wat jullie zeggen tegen die 16 % van de Vlaamse en Belgische gezinnen die geen auto hebben. En als het geld echt op is, laat dan niet alleen de trein-, tram- en busreiziger inleveren, maar voer tegelijkertijd ook de beloofde slimme kilometerheffing in!
De middelen zijn schaars en als De Lijn en de NMBS elk op hun beurt de hakbijl bovenhalen zonder naar het geheel te kijken, zijn er alleen maar verliezers. De reizigers zien overal ritten verdwijnen en hebben steeds minder alternatieven, de werknemers in het openbaar vervoer krijgen jaar na jaar minder middelen om een degelijke dienstverlening aan te bieden, maar ook automobilisten worden hier niet beter van. Zonder goed openbaar vervoer zullen de files immers zeker niet verdwijnen. Nochtans vragen wij als openbaarvervoergebruikers geen onmogelijke dingen: één geïntegreerd openbaar vervoersnet, waar we met één keer te betalen alle soorten vervoer kunnen gebruiken. Jullie lezen het goed, wij als reizigers willen graag betalen voor een goed openbaar vervoer en zelfs nog iets extra zodat de minstbedeelden onder ons gratis meekunnen. Meer betalen voor minder trein, tram en bus en nog eens extra omdat we niet anders kunnen dan in de spits te rijden, is echter niet het cadeau dat we van jullie hadden verwacht. Het is niet door nog meer vroege en late treinen te schrappen dat je ons klimaat en milieu gaat redden of mensen overtuigen om wat minder vaak de auto te nemen.
Terwijl België deze week uitpakte met een recordaantal afgelegde autokilometers, kondigden de Nederlandse Spoorwegen trots aan dat er voortaan overal minstens om het halfuur een trein rijdt. Die droom lijkt in België veraf. Vorige week moest Antwerpen zijn poorten sluiten omdat het letterlijk verstikte in auto’s van de kerstshoppers. Met een degelijk voorstadsnet was dat niet nodig geweest. De sporen liggen er, maar waar blijven de treinen? Iedereen zou verontwaardigd zijn wanneer er een nieuwe snelweg wordt aangelegd die daarna zo duur is dat niemand erover wil rijden. Dat is nochtans precies wat er op ons spoornet aan de hand is. In de file op de E19 ten noorden van Antwerpen staan duizenden mensen die smeken om een alternatief. Sterker nog, dat ligt er al, maar voor het gebruik van de grotendeels onbenutte hogesnelheidslijn naar Nederland moet de NMBS zoveel infrastructuurheffing betalen dat ze zelfs met een volle trein verlies maakt.
Net als automobilisten verliezen wij niet graag tijd. We begrijpen dan ook niet waarom we in Vlaanderen geen voorrang krijgen als we met honderd man in één tram voor een verkeerslicht staan, terwijl in die tien auto’s naast ons meestal slechts één persoon in zit. In de Duitse stad Hannover rijden de trams gemiddeld dubbel zo snel als in Brussel of Antwerpen. Zijn ze daar dan zoveel slimmer? Nee, zij willen dat een tram rendeert en dat lukt niet als je van rood licht naar rood licht moet kruipen. Daar hebben we trouwens geen supercomputer voor nodig, wel vijf minuten politieke moed om de juiste prioriteiten te stellen en ervoor te zorgen dat ook de wegbeheerders en de verkeerspolitie daaraan meewerken.
Lege bussen en treinen hoeven we niet, maar we komen ook graag op zondag eens buiten, soms zelfs ’s ochtends en ’s avonds. Openbaar vervoer kost de overheid geld, maar nog steeds minder dan de 3,5 miljard euro die jullie jaarlijks veil hebben voor de zogenaamde salariswagens, met dat grote verschil dat iedereen op trein, tram en bus mee mag. Hopelijk rijden jullie volgend jaar zelf ook eens wat vaker mee.
Stefan Stynen
Reiziger en voorzitter TreinTramBus