De provincie Vlaams-Brabant investeert 50.700 euro in vijf zogenaamde 360° erfgoedprojecten. Het gaat onder andere om de 'Weg-oem' in Asse en een veldkapel in Bever.
"We herwaarderen met de ‘360°-erfgoedprojecten’ het niet-beschermd klein historisch erfgoed én het omringende (historische) landschap dat er onlosmakelijk deel van uitmaakt", zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor erfgoed. "Dit jaar geven we 50.700 euro voor 5 erfgoedprojecten".
Elk Regionaal Landschap, uitvoerders van het provinciale beleid voor landschapszorg, selecteerde een project op haar grondgebied en coördineert de realisatie ervan in samenwerking met de eigenaars en andere betrokken partners. De provinciale subsidie (10.140 euro per project) bedraagt max. 70 procent van de projectkost. De overige 30 procent is voor rekening van de gemeente en/of eigenaar of beheerder.
De vijf projecten :
1. Restauratie en inrichting omgeving van Serre nr. 9 Kelleveld (Hoeilaart) - Regionaal Landschap Dijleland (foto)
In 2015 was het 150 jaar geleden dat in Hoeilaart de eerste druivenserre werd gebouwd. Vanaf 1900 kende de druiventeelt een voortdurende uitbreiding in de Ijsevallei. Al tijdens het interbellum kon men spreken van ‘glazen dorpen’. Overijse en Hoeilaart hadden in 1936 samen meer dan 30.000 serres. In de streek zouden er echter slechts een 3000 bewaard zijn, maar de in ongebruik geraakte serres verdwijnen zienderogen.
De gemeente Hoeilaart is eigenaar van een site met 9 serres op Kelleveld en wil deze cultuurhistorische relicten absoluut bewaren. Het beheer is toevertrouwd aan 3 Wplus vzw die op de site de zorg voor het erfgoed (restaureren en bewerken van de serres) combineert met sociale tewerkstelling en natuursensibilisering.
Adres: Kelleveldweg in Hoeilaart
2. Verfraaien veldkapellen en -kruisen ‘Weg-oem’ of ‘Kruisborre-ommegang’ in Asse - Regionaal Landschap Groene Corridor
De Kruisborre-ommegang is een landschappelijk en cultuurhistorisch aantrekkelijke (wandel)route langs oude kapelletjes en door een kleinschalig landschap tussen weides, hoogstamboomgaarden en bos. Door de groeiende devotie ontwikkelde de weg zich in de loop van de 20ste eeuw tot een echte ommegang met diverse veldkapellen en -kruisen.
Architecturaal vormen de kapellen, die dateren van het einde van de 19de eeuw/begin 20ste eeuw, een zekere eenheid: Kruisborrekapel (bron en veldkruis), Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smarten, Kruis van Sjat, Sint-Jozefkapel, de Onze-Lieve-Vrouw van Lourdeskapel, de Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Neerwaver, de Sint-Antoniuskapel en houten Kruis met Christus.
De kapellen/kruisen zijn in eigendom van privé-eigenaars en Kerkfabriek Sint-Martinus Asse (Kruisborrekapel). De gemeente Asse is ook betrokken partij voor de verdere herinrichting en ontsluiting van het gebied) en neemt 20% van de kosten van de werken voor haar rekening.
3. Restauratie en landschapsherstel van de Spikdoornkapel in Meesel-Kiezegem (Tielt-Winge) - Regionaal Landschap Noord-Hageland
De witte veldkapel (1655) ligt langs een oud pad dat liep van Kiezegem naar de Zilverberghoeve, op een hoogte in het landschap omringd door 4 grote linden en andere bomen, te midden van akkers en velden met fruitboomaanplantingen. De kapel met bepleisterd en beschilderd interieur bewaart een beeld van O.-L.-Vrouw-ter-Koortse. Eigenaar is de gemeente Tielt-Winge.
Adres: zijstraat van de Kapellekensweg in Meensel-Kiezegem
4. Restauratie en herinrichting omgeving van de Sint-Barbarakapel in Kumtich (Tienen) - Regionaal Landschap Zuid-Hageland
De kapel ligt net buiten de dorpskom van Kumtich, op het kruispunt van 3 straten. De bouw is gelinkt aan de aanleg van de nabijgelegen spoorweg in 1836-1837. Op een 200-tal meter van de kapel werd de eerste spoorwegtunnel van België gegraven. De kapel werd door de spoorwegarbeiders gebouwd in 1836 ter ere van de Heilige Barbara, beschermheilige van verschillende gevaarlijke beroepen. In het interieur bleven een beschildering met opschriften in banderollen en een beeld van de H. Barbara bewaard Rond de kapel plantte de eigenaar een beukenhaagje, 2 lindes en buxusbollen. Eigenaar: privé
Adres: Kruispunt Geeststraat, Sint-Barbarastraat en Blauwbergstaart in Kumtich (Tienen)
5. Restauratie en inrichting omgeving van een veldkapel in Bever - Regionaal Landschap Pajottenland&Zennevallei
De arduinen kapel (geïnventariseerd bouwkundig relict 1975) staat in de landelijke wijk Puydt aan een kruispunt waar drie wegen samenkomen. De kapel werd in de 18de eeuw gebouwd en is al meer dan 100 jaar in bezit van dezelfde familie. Het landschap rondom de kapel bestaat uit akkers en weilanden, afgebakend door wilgenrijen. De kapel maakt deel uit van de Kapelletjeswandeling van Bever.
Adres: Puydt in Bever
Monumentenwacht adviseert
De begeleiding bij de herwaardering van deze serre en kapellen gebeurt door Monumentenwacht Vlaams-Brabant. Zij inspecteerden deze objecten en stelden een rapport op dat als leidraad gebruikt wordt voor de uitvoering van de noodzakelijke werken.
Door het afsluiten van een lidmaatschap kunnen de eigenaars of beheerders ook nadien nog rekenen op een financiële ondersteuning. Een eerste voorwaarde om in aanmerking te komen voor deze ondersteuning is de erkenning als waardevol van het object door de provincie, wat voor deze kapellen en serre dan ook gebeurd is.