Net voor het uitbreken van de Corona-crisis bezochten we het fruitbedrijf van de familie D’Haemer in Pepingen. Persinfo maakte ruimschoots de tijd om met Jan en Tom te praten over het familiebedrijf waar appelen en peren centraal staan.
Het bedrijf werd in 1958 geboren. Het mag een wonder heten dat de eerste boompjes in het Pajottenland werden geplant?
Jan: Mijn ouders (Julien en Adolphine) waren op zoek naar een goede locatie en vooral naar de ideale grond om fruitbomen te kweken. Als rasechte Oost-Vlamingen (regio Kalken) vonden zij de perfecte stek in Pepingen. Er werden laagstammen perenbomen gepland, enkele jaren later kwamen de appelbomen. Pas in 1989 heb ik samen met mijn echtgenote (Nadine) het bedrijf overgenomen. Heel onze familie was ondertussen gebeten door de fruitmicrobe. Mijn broer maakte zijn droom waar in Rebecq, ik bleef in Pepingen. Door de hechte familiale band zijn we keihard blijven werken en kunnen we trots zijn op het resultaat.
Tom: Ik ben als het ware geboren tussen de appelen en de peren, het was niet meer dan logisch dat ik mee in het bedrijf zou stappen. Pas op, met volle goesting he. Ondertussen is het fruit ook een stukje van mijn leven geworden.
Jan D’Haemer en zijn vrouw Nadine Mignon
Hebben jullie de fruitteelt zien evolueren?
Jan & Tom : Absoluut. Vroeger kwamen er veel gepensioneerde mensen fruit plukken. Ook studenten vonden de weg naar de fruitplantage. Vandaag is dat veel minder, en moeten we beroep doen op mensen van alle diverse nationaliteiten. Het zijn vaak mensen die in het Brusselse wonen.
In de loop der jaren werd de geleverde arbeid minder zwaar. Maar dat is relatief. Een boom moet ieder voorjaar gesnoeid worden en in de herfst worden de vruchten geplukt. Dat moet nog altijd manueel gebeuren. Tegenwoordig gebruiken we automatische snoeischaren, dat scheelt in kracht. Maar het plukken blijft erg arbeidsintensief.
Jan zijn handen zijn echte arbeidshanden geworden. Een grootwarenhuis heeft ze ooit gebruikt voor de verpakking van appels. Betere werkhanden waren niet te vinden.
Nog een verandering zijn de appel- en perensoorten. Alles evolueert, ook de smaken en keuzes van de mensen. Dat gebeurt onder druk van media, marketing, distributie, …
Wij denken met veel heimwee terug aan de perenrassen Triomphe De Vienne, Durondeau, Beurré Hardy, Jefkespeer. Echt hele lekkere peren. Maar ze worden amper nog gekweekt. Door de prijzenoorlog blijven deze rassen niet overeind. Tegenwoordig is het allemaal Conference, waar dus een overaanbod ontstaat. Maar goed, klant is koning en de markt wil het zo.
Jan & Tom en Nadine D’Haemer
De klimaatverandering is een feit, merken jullie dat?
Jan & Tom : Toch wel, maar we moeten dat ook niet overdrijven. Zo is er meer hagelschade dan in onze beginjaren. Vooral de plantages op Kattenhol in Bellingen krijgen het zwaar te verduren. Als er ergens hagel wordt waargenomen is het ginds altijd prijs. Misschien omdat Kattenhol vrij hoog ligt. Hagelschade is niet te onderschatten. De vruchten blijven in principe even lekker. Maar er zijn natuurlijk putjes in de vrucht. Dat willen de klanten niet. Voor de supermarkten moet een appel of peer perfect zijn. Misschien dat mensen na een crisis (zoals de huidige Corona crisis) wat meer nadenken en minder kieskeurig worden.
We merken wel dat we steeds sneller moeten plukken. In de jaren 60 werden de eerste plukkers rond 10 september de velden ingestuurd. Dat is vandaag ondenkbaar, rond 25 augustus beginnen we er al aan.
De winters zijn minder koud zodat de bloesems zich sneller ontwikkelen. Wanneer in maart de eerste warmte wordt waargenomen komt de bloesem al voorzichtig piepen. En dat is natuurlijk veel te snel, er volgen ongetwijfeld nog vriesnachten met alle gevolgen vandien. 19 april 2017 blijft in het geheugen als een afschuwelijke vriesnacht. Het vroor toen tot -4 graden in het Pajottenland. De schade was enorm. Volgende week wordt ook bang afwachten. De voorspellingen zijn niet bijster goed. Dat is toch weer stressen geblazen.
Door de klimaatverstoring wordt een weersverzekering opgestart. Je kan min of meer zelf bepalen welk perceel je verzekert en het welke niet of minder.
De hele familie D’Haemer met moeder Adolphine
Hoe zit het met de Russische boycot, de export is veel moeilijker geworden. Toch?
Jan & Tom: Jazeker, een serieuze streep door de rekening. Al 6 jaar kunnen we niet meer aan Rusland leveren. Je hoort vaak in de media dat China een groot gedeelte van deze verliezen opvangt. Dat is niet helemaal waar. Ik schat dat China amper 5% recupereert.
Door deze situatie is de prijsvorming in mekaar gestort, de prijzen zakken en ook de veiling brengt geen soelaas. De kans dat je je appels aan dumpprijzen moet verkopen is heel erg groot.
Wij verkopen in onze eigen winkel, kunnen zelf stockeren en leveren aan warenhuizen. Er is onrechtstreekse export (Duitsland, Engeland, Italië, India).
Tom, jij werkt mee aan het project: boeren en buren. Hoe loopt dat?
Zeer goed. Het is toch fantastisch dat alle producten uit het Pajottenland worden gewaardeerd. Op deze manier ondersteun je de lokale economie. En bovendien zijn onze producten uit het Pajottenland en de Zennevallei superlekker. Je kan er voor zoveel terecht: zuivel, vlees, fruit, eigen geperste sappen, groenten, brood, natuurlijke visvangst, granola’s, confituren tot zelfs zeep. Na bestelling en online-betaling kan je dan in onze loods alles komen halen. Meer info kan je nog steeds terugvinden op boerenburen.be.
Jan & Tom en Elien in hun winkeltje in de Vroembos te Pepingen
Schets eens het leven van een Pajotse fruitboer?
Jan : Druk, het stopt nooit. Maar we zijn supergelukkig en doen het heel graag, met hart en ziel! Onze familie hangt geweldig aan mekaar.
Maar goed, hard werken is nu eenmaal het leven van een fruitboer. Een langdurige vakantie in september is uitgesloten, …
Van half november tot half april wordt er intensief gesnoeid.
Van half april tot begin pluk wordt er gras gemaaid, het fruit wordt bekeken en gedund en er wordt behandeld tegen ziekten of plagen.
Van half augustus tot eind oktober is er dan de pluk.
Ieder seizoen heeft zijn charme, zeker in de fruitteelt.
Tom, hoe zal de fruitteelt evolueren denk je? Toekomst is belangrijk?
Wij zetten in op appelsoorten die het goed doen en lekker zijn. Bijvoorbeeld de Primo appel, daar zijn we best fier op. Samenwerken met andere collega’s is in dit verhaal zeer belangrijk.
Vroege peersoorten zeggen me ook wel wat zoals de Corina (vroege conference) en de rode peer (vruchtschil).
Het is niet altijd eenvoudig om nieuwe/andere rassen uit te proberen. Enkele jaren geleden was iedereen vol lof over de Kanzi appel. Inderdaad een erg lekkere appel. Maar wat bleek, de boom is niet sterk en erg kankergevoelig. Het heeft weinig zin om vele hectaren vol te proppen met dat soort ziektegevoelige bomen.
Combineren met andere fruitsoorten is geen optie. Pruimen, kersen zijn op andere momenten rijp en plukklaar. Het zou onze agenda compleet overhoop halen, dat is in feite niet haalbaar. De druk om alles rond te krijgen is nu al heftig.
Ons familiebedrijf moet ook in de toekomst dicht bij de mensen blijven staan. Daar sta ik op! Iedereen is hier welkom.
We blijven met veel plezier meewerken aan de roefeldag, we organiseren plukdagen, buurtfeesten, scholen komen op bezoek en maken rondritjes met de tractor door de percelen.
Dit jaar had ik graag een bloesemwandeling georganiseerd. Door het coronavirus is dat nu niet mogelijk.
Toekomst is inderdaad belangrijk, mensen zullen altijd fruit blijven eten. Het is gezond. Het is onze taak om de producten kwaliteitsvol tot de klant te brengen. Dat is iedere dag mijn drive om te blijven snoeien, plukken en zoveel meer.
‘An apple a day keeps the doctor away’
Kinderen leven zich uit tijdens de plukdag