Op zaterdag 5 september werd de bevrijding van onze stad zoals jaarlijkse gewoonte herdacht te Hondzocht (gedenkteken De Vrede van Hondzocht), Essenbeek (Nijvelsesteenweg, Isidore Devillé) en Beertsestraat (Grote Weide en Monument van de Weerstand) .
Dit werden korte, maar krachtige herdenkingsplechtigheden waarbij zij die hun leven gaven voor de vrijheid, herdacht door een bloemlegging en muzikaal afgerond met het Te Velde en de Nationale Hymne. Voor deze plechtigheden werden alle Corona-maatregelen zoals mondmasker en de nodige afstand gerespecteerd. (lees verder onder afbeelding)
Er werd hulde gebracht aan de gesneuvelden en de politieke gevangenen van de oorlog ’40-’45 met naamafroeping:
Welkomstwoord door de voorzitter van de Unie der Vaderlandslievende verenigingen
Bloemenhulde door de stad en de koepel van de Vaderlandslievende verenigingen
Gevolgd door het Te Velde en de Nationale Hymne gespeeld door Kenneth Vandenborre.
(Foto's : Jan Demol)
Toespraak door burgemeester Marc Snoeck.
Geachte,
Het zijn bijzonder vreemde tijden Wereldwijd leven wij in de ban van een virus. Een virus die zich bijzonder snel verspreidt, waar je heel erg ziek van kan worden. Waar je kan van sterven. Jong en oud. Sinds maart van dit jaar tot nu, ondervinden wij elke dag opnieuw hoe alles anders is. We moeten anders werken, onze intermenselijke contacten zijn gewijzigd, ons verplaatsen verloopt moeizaam, de overheid legt allerlei dingen op. Ontspanning, vakantie, sport, cultuur zijn aan regeltjes gebonden. In plaats van gas te geven ben ik elke dag verplicht om dingen af te remmen. Mondmaskers dragen en afstand houden noemen we nu het nieuwe normaal. De herdenkingsplechtigheid van vandaag en de viering van de bevrijding van onze stad, dit jaar 76 jaar geleden heeft plaats, maar niet zoals we het gewoon zijn. Niet zoals we het zouden willen.
Wie van ons had vorig jaar rond deze tijd zich kunnen inbeelden, op het moment dat we fier door onze binnenstad liepen achter de British Welsh Guards, dat we een half jaar later in een bijna totale lockdown zouden zitten en we nu nog steeds met mondjesmaat het samenlevingsgevoel terug op gang proberen te krijgen.
Wie van ons herinnert zich niet de toespraken van professor Luc De Vos en geschiedkundige Herman Van Dormael, de parade met militaire voertuigen uit de tweede oorlog, de re-enactgroep van Margaille in het kader van de herdenking van 75 jaar bevrijding van onze stad. Wat een schril contrast met vandaag. Uiteraard herdenken we vandaag onze Halse slachtoffers van de tweede wereldoorlog, zoals dit ook de voorbije 75 jaar zonder onderbreking is gebeurd. Maar alles is toch anders. Alles moet immers coronaproof verlopen. We willen immers allemaal gezond blijven. Gezondheid is immers het hoogste goed. We worden er elke opnieuw mee geconfronteerd. De cijfers wereldwijd liegen niet. Het zijn harde feiten die niemand onberoerd laten.
En dit brengt mij bij de essentie van mijn toespraak. Zo’n wereldwijde pandemie is bijzonder ingrijpend en dwingend. Op sociaal vlak, op het vlak van het welzijn van mensen, op economisch gebied. Het wijzigt menselijke verhoudingen en stelt sommige waarden opnieuw in vraag. Onze individuele vrijheid wordt ingeperkt en het maakt mensen angstig. Het treft een samenleving ongenadig hard in de kern van zijn bestaan en we weten ook niet hoelang deze pandemie nog gaat duren. Niemand van ons heeft een kant-en-klaar scenario klaar liggen van wat we moeten doen of juist niet moeten doen. We snakken er naar om onze vrijheid en het gewone leven opnieuw terug te krijgen.
Dit alles, dames en heren, lijkt als twee druppels water op een situatie van oorlog en bezetting. Ik zelf behoor tot de gelukkige generatie die nooit een oorlog heeft meegemaakt. Maar als je het woordje pandemie vervangt door oorlog dan krijg je praktisch identiek dezelfde beschrijving zoals ik ze daarnet heb gegeven. Iedereen is immers betrokken. Niemand ontsnapt er aan. Tijdens een oorlog wordt een samenleving economisch ontwricht. Mensen zijn angstig en vrezen voor hun leven. Grenzen gaan dicht en tijdens de bezetting wordt de vrijheid serieus ingeperkt. Er werd gehamsterd en men wist natuurlijk niet wanneer die ellendige oorlog voorbij zou zijn. Een avondklok werd ingesteld en samenscholingen waren verboden. De intermenselijke verhouding werden overhoop gehaald. Sommigen collaboreerden met de bezetter, andere mensen gingen in het verzet. Tijdens een oorlog of een bezetting komen sommige waarden onder druk te staan. Niemand van de toenmalige beleidsvoerders – of het nu om een burgemeester ging of over een eerste minister – beschikte over een draaiboek waarin alles netjes stond beschreven. Men moest roeien met de riemen die men had. Na vier jaar snakte iedereen naar vrijheid en naar het gewone normale leven.
Natuurlijk is er een duidelijk verschil tussen de oorzaak van een oorlog en de oorzaak een pandemie. Maar op het vlak van de gevolgen en van de impact zijn de overeenkomsten meer dan duidelijk. Laat ons hier lessen uit trekken. Een pandemie overvalt ons en we hopen met zijn allen dat de wetenschap ons nu zo snel mogelijk kan helpen om hiervan verlost te geraken. Een oorlog ontstaat niet vanzelf. Hier ligt een menselijke beslissing aan de basis. Oorlog voeren is dus mensenwerk. Voor vrede zorgen is dus ook mensenwerk.
De mensen die hier achter ons liggen en die we vandaag herdenken hebben de moed gehad om in moeilijke omstandigheden zich te blijven verzetten tegen de vijand en tegen zijn nefaste ideologie. Zij hebben de moed nooit opgegeven, hoe ellendig hun situatie er soms ook uitzag. Zij zijn blijven hopen op betere tijden en blijven vechten voor hun vrijheid. Deze sterkte en deze doorzetting moeten we blijven koesteren en moet voor ons allen het lichtpunt zijn in deze toch wat moeilijke tijden.
Ik dank jullie voor jullie aandacht
Marc Snoeck
burgemeester
5 september 2020