Voor het eerst na meer dan 20 jaar stonden er langs de wegrand in het Perreveld geen paddenschermen. Deze werden traditioneel geplaatst om padden, kikkers en salamanders te beletten om de straat te dwarsen. De dieren werden in ingegraven emmertjes opgevangen en ‘s morgens en ‘s avonds door vrijwilligers van Natuurpunt veilig naar de overkant van de weg gebracht, richting voortplantingspoel.
Trek
De amfibieëntrek is een jaarlijks terugkerend fenomeen waarbij amfibieën van hun winterverblijf naar het water trekken om zich voort te planten. Deze trek vindt meestal plaats in de periode februari tot april en komt op gang bij de juiste klimatologische omstandigheden. De combinatie van temperatuur (minimaal 8°C) en luchtvochtigheid (minstens 75 %, maar best 90 %) zijn daarbij doorslaggevend.
Cijfers
- In 2001 werden 134 padden uit de door de gemeentewerklieden ingegraven emmertjes gehaald en veilig naar de overkant gebracht. 70 padden sneuvelden in het verkeer.
- Een jaar later steeg het aantal overgebrachte dieren naar 348, maar groeide het aantal slachtoffers naar 136. Het aantal meters geplaatste schermen werd het jaar nadien gevoelig uitgebreid. Dit bracht het aantal slachtoffers terug tot 45 dieren en 244 overgezette dieren.
- In het Opwijkse ‘topjaar’ 2007 werden maar liefst 753 dieren veilig het Perreveld overgebracht en telden we ‘slechts’ 35 slachtoffers.
- Alle daaropvolgende jaren bleef het aantal overgezette dieren onder de 100 met 2017 en 2018 als uitzonderingen (resp. 119 en 219 dieren), maar sinds 2019 gingen die aantal opnieuw sterk naar beneden met de afgelopen 2 overzetacties slechts 22 (2021) en 12 (!) (2022) dieren. Sinds 2019 telden we bovendien niet meer dan 5 jaarlijkse slachtoffers. Voor de duidelijkheid: in deze cijfers maakte de gewone pad steeds met meer dan 90% het leeuwendeel uit.
- Dit jaar werd besloten om de toch zeer arbeidsintensieve aanpak met schermen en emmertjes achterweg te laten en over te schakelen op een ‘raapactie’. Wanneer de paddenweerman een geschikte avond voorspelt, gaan vrijwilligers ter plaatse, rapen de op pad zijnde dieren op en brengen deze naar de overkant.
Onderzoek
Wat nu de precieze oorzaak is van deze zo sterk afgenomen cijfers is voorlopig nog onzeker. Uit omringende landen (Nederland, Verenigd Koninkrijk, Zwitserland) komen verontrustende berichten van drastische afnames van de aantallen padden per populatie. In Vlaanderen zijn er vooral anekdotische meldingen van sterk verminderde aantallen padden. Hoe groot het probleem is en wat de mogelijke oorzaken zijn, is niet gekend.
Onderzoekers van de UGent willen samen met Natuurpunt de ernst van de veronderstelde achteruitgang in kaart brengen en de oorzaak (of oorzaken) van de achteruitgang onderzoeken om adviezen te formuleren in de hoop het tij alsnog te keren.
Dank aan Marc De Maegdt – Natuurpunt IJsvogel Opwijk