De Veiligheidsraad heeft de te verwachten beslissing genomen dat de strenge maatregelen ter voorkoming van de verspreiding van het coronavirus gehandhaafd blijven. Ook voor de Kerk in Vlaanderen is dit geen gewone situatie, getuigt ook pastoor Andy Penne.
Op 1 augustus 2011 werd Andy Penne als priester van het bisdom 's-Hertogenbosch uitgeleend aan de aartsbisschop van Mechelen-Brussel. Mgr. Léonard vertrouwde hem de herderlijke zorg toe voor de parochies Bever, Galmaarden en Tollembeek en dit tot eind augustus 2017.
De coronacrisis die eerst voor velen een ver van mijn bed show leek is bittere ernst geworden. Hoe hebt u het eerste nieuws hierover ervaren?
Andy Penne: Ik denk zoals velen. Het was iets in China. Het werd aanvankelijk, ook door onze overheden, voorgesteld als een soort griepje. Stilaan maar zeker hebben we gezien dat door het vele gereis het coronavirus zich razendsnel heeft verspreid over de hele wereld en dat het toch gevaarlijker was dan een griepje.
Ook voor de Eucharistievieringen staan we voor een heel nieuwe situatie waarin er niet meer kan samengekomen worden om te zingen en te bidden. Hoe ervaart u deze situatie?
Andy Penne: De situatie is heel bijzonder. Het is volgens mij nooit voorgekomen in de geschiedenis van de Kerk dat men is opgehouden met biddend samenkomen en publiekelijk liturgie te vieren vanwege een epidemie. Niemand heeft zich dat tot vorige maand kunnen voorstellen dat zoiets zou kunnen gebeuren. Het is belangrijk dat we ons houden aan de maatregelen die de overheid ons oplegt: het is de verantwoordelijkheid van ons allen om door “in ons kot te blijven” de verspreiding van het coronavirus te stoppen. De situatie is vreemd, ook omdat het iets is van grote delen in de wereld. Zelfs in Rome zijn de kerkdeuren voor vieringen op slot, zelfs de paus komt niet meer in het openbaar voor audiënties en angelus.
Via facebook hebt u al enige tijd een livestream met een beeld vanuit de kerk waarbij ieder die het wenst de vieringen online kan meebeleven. Hoe bent u op dit idee gekomen en ervaart u in deze crisisperiode een toename van mensen die zo toch aanwezig willen zijn in de kerk?
Andy Penne: Bij mijn afscheid van Galmaarden/Tollembeek/Bever kreeg ik van de parochianen een camera om de Missen via Facebook uit te zenden cadeau. Al tweeënhalf jaar zend ik verschillende keren per week de Eucharistieviering uit via mijn Facebookkanaal. Facebook en het streamen van Missen zorgt er nu voor dat veel mensen toch verbonden kunnen blijven met hun parochiegemeenschap en hun parochiepriester. De meeste mensen hebben nu gelukkig een computer en internet, enkele jaren geleden was dat niet mogelijk geweest. In ons vicariaat Vlaams-Brabant/Mechelen zijn er nu minstens tien plaatsen waar men de vieringen streamt, het is ook een vorm van gemeenschapsopbouw.
Wat ons nu overkomt is een totale verrassing en zeker een onbekend gegeven. Zijn er mensen die in de zorg werken die vandaag de dag toenadering zoeken tot u als pastoor en vertrouwenspersoon omdat ze bang zijn van het onbekende?
Andy Penne: Er heerst bij veel mensen een gevoel van angst, angst om zelf ziek te worden, angst om zelf dood te gaan, angst dat er met gezinsleden iets zou gebeuren. In de vele gesprekken die ik telefonisch heb, beluister ik dat elke keer. Ik kan daar weinig aan veranderen dan voorhouden dat we ons als gelovige mensen in Gods Hand mogen weten. De God waarin we geloven is een God die altijd bij Zijn mensen is, ook in deze moeilijke tijden.
In een tekst van Mgr. Lode Van Hecke kwam ik de volgende tekst tegen; ‘Wie zich bekommert om een vriend in nood toont zijn eerbied voor de Ontzagwekkende’ (cf. Job 6, 14). Denkt u dat we uit deze opgelegde quarantaine geestelijk sterker zullen uitkomen?
Andy Penne: Het is zeker een tijd waar we geestelijk sterker kunnen uitkomen. Deze quarantaine haalt ons uit de drukte van ons alledaagse leven en plaatst ons in de stilte en de rust van het leven. Deze periode kan mensen eens laten nadenken hoe we ons leven invullen. Deze periode zal ons ook de echte contacten en de echte vriendschappen laten zien. Na enkele weken quarantaine mogen wij ons eens afvragen: wie heb ik al gehoord en wie niet? Het is een kans dat we krijgen om het echte waardevolle weer te zien maar grijpen we ze ook aan? Deze periode zal er voor zorgen dat we anders gaan leven, als individu maar ook als mensengemeenschap.
Ook als gelovigen biedt deze periode kansen. In deze periode van quarantaine kan niemand zich ook nog verschuilen achter de zin: “Ik heb het te druk om te bidden en met God bezig te zijn”. Deze quarantaine geeft ons ook gelegenheid om met God te spreken en naar Hem te luisteren. In Holsbeek is er een kapel die dagelijks geopend is voor gebed en om een kaarsje aan te steken. De laatste week worden er daar veel meer kaarsen aangestoken dan anders. In deze tijd van nood leren sommige mensen ook weer bidden en beseffen dat we niet alles zelf in de hand hebben. Wanneer alle drukke activiteiten wegvallen kunnen we ontdekken dat er Iemand is die er altijd voor ons blijft. Misschien is deze donkere tijd wel een tijd die mensen terug naar de beschermende Hand van God laat grijpen want uiteindelijk is er alleen bij Hem redding te vinden.
Op Youtube plaatste ik twee gebeden voor deze coronacrisis, door enkele duizenden werden die filmpjes met gebeden al bekeken: https://www.youtube.com/watch?v=Tz_uaQLuFjU en https://www.youtube.com/watch?v=ffDT2pJ0dyg
Door het verplicht thuisblijven zijn veel mensen zeer creatief geworden in het bedenken van manieren om geliefden, kennissen en vrienden toch te contacteren. Hebt u daar zelf al voorbeelden van mogen ontvangen?
Andy Penne: Ik ben al enkele keren verrast door telefoontjes die ik gekregen heb. Mensen die zo eens bellen en zeggen: “Ik ga de pastoor eens bellen want die zit daar toch ook maar alleen op zijn pastorij”. Mooi ook om mails en berichtjes te ontvangen. Zelf bel ik ook elke dag een aantal mensen op. Een aantal mensen heeft zo al weinig contacten en zij zitten nu in een bijna totale isolatie, het is belangrijk dat we ons afvragen wie dat in onze omgeving is. Oog voor onze medemensen, onze broeders en zusters, is een belangrijke christelijke gedachte.
Sinds september 2017 woont u in Holsbeek maar wekelijks kwam u naar onze regio om uw moeder te bezoeken. Aangezien enkel nog essentiële verplaatsingen mogelijk zijn en ouderen best geen bezoek meer ontvangen valt het u waarschijnlijk ook moeilijk?
Andy Penne: Dagelijks heb ik met mijn ouders minstens twee keer contact, met de telefoon en via Messenger. We vervreemden dus niet van elkaar.
We zitten voor de christelijke gemeenschap in de vastenperiode als aanloop naar Pasen. Al deze vieringen zullen uiteraard ook in mineur verlopen. Hoe ziet u het verloop in de komende weken?
Andy Penne: Ik draag elke dag de Mis op, in een van mijn kerken. In de kerk voor mij zijn het allemaal lege stoelen maar ik weet mij wel verbonden met vele mensen die via internet kijken en via Radio Maria luisteren. Gemiddeld tussen de 300 en 400 mensen kijken naar uitzendingen van de Missen. Het zullen vreemde vieringen zijn in de Goede Week en met Pasen, maar in gebed voel ik mij met velen verbonden. Als priester voel ik mij in deze vreemde situatie nog bevoordeeld: ik kan de vieringen van het Paastriduum nog doen, al is het eenzaam; de andere gelovigen zijn er erger aan toe: zij moeten het zonder vieringen in hun kerk en zonder communie doen. Voor de gelovigen die elke dag of elke zondag naar de Mis gingen, zijn dat zware tijden.
Wellicht kunnen we van de vastenperiode onze eigen quarantaine maken. Tijd om even stil te staan om zo dichter te komen bij mensen dichtbij en ver weg. Velen hebben daar wellicht nood aan en misschien kan u daar bij helpen?
Andy Penne: Ik kan alleen maar oproepen om elkaar niet uit het oog te verliezen in deze tijd van quarantaine door elkaar te bellen, te mailen of te schrijven. Ook dat is een vorm van verbondenheid. Die andere verbondenheid waartoe wij nu verplicht worden kan ons ook dichter bij elkaar brengen. Elke avond om 20 uur klappen mensen in de handen en luiden wij als Kerkgemeenschap de klokken van onze vier kerken als een teken van verbondenheid met de zorgverleners en de velen die blijven doorgaan en het beste van zichzelf geven in deze tijd van quarantaine. Ook dat is een bijzondere verbondenheid
We horen zelfs vandaag nog dat een minderheid van de bevolking nog steeds de ernst van de huidige coronacrisis niet begrepen heeft. Hebt u tot slot misschien nog een boodschap aan hen die dit alles minimaliseren?
Andy Penne: Ik las de berichten uit Ninove en Aalst over jongeren die blijven samen komen en over mensen die spuwen naar politiediensten. Ik kan me voorstellen dat het binnen blijven voor sommigen toch wel heel zwaar valt en dat sommigen er een grap van maken. Kijken die mensen ooit naar het journaal en zien ze daar de cijfers en de getuigenissen van mensen die ziek zijn geworden? We hebben een verantwoordelijkheid naar elkaar.