Door de corona-crisis is het 'korte-keten-verhaal' tegenwoordig meer dan in. Maar op het marktpleintje van Gaasbeek verkopen lokale landbouwers al 40 jaar hun producten rechtstreeks aan de klant. De Gaasbeekse Boerenmarkt was de eerste in de streek.
Een aantal producenten wilde 40 jaar geleden rechtstreeks aan de consument verkopen en de prijs zelf kunnen bepalen. De klant krijgt verse producten en er is direct contact tussen de producenten en de klanten. Door rechtstreekse verkoop aan de verbruiker krijgt de producent een eerlijke vergoeding.
Het initiatief van de lokale producenten werd op het nodige scepsis onthaal. In een krant noemde iemand van de Boerenbond het een initiatief van salonintellectuelen, dat geen lang leven zou beschoren zijn. Dat was een zeer onterechte uitspraak, blijkt 40 jaar later.
“Zoals vandaag, stond 40 jaar geleden veel landbouwers het water aan de lippen”, vertelt medeoprichter Emiel Simillon. “De tweede petroleumcrisis bracht grote werkloosheid mee en de streek was in het gevaar. De Walt Disney Company had bijvoorbeeld een oog laten vallen op het kasteel van Gaasbeek en grote verkavelingen stonden op stapel. Bert Van den Broeck van Monumenten en Landschappen sloeg alarm. Kleine landbouwbedrijven stonden onder zware druk, boerderijen moesten steeds grootschaliger worden. Een aantal landbouwers stak de koppen bij elkaar om een boerenmarkt op te richten zonder inmenging van de politiek.” Om kennis op te doen bezochten ze de boerenmarkt van Baaigem. Er werd samen gezeten met Boerengroep Pajottenland en Opbouwwerk Pajottenland.
‘Scheiding der machten’
De statuten en reglementen werden opgesteld en erkend door de gemeente en de provincie. Die statuten voorzien dat er geen leden met een politiek mandaat toegelaten worden. Dat was ook toen al het gevolg van een gezonde portie wantrouwen. De Gaasbeekse Boerenmarkt wordt geleid door het bestuur. Er is ook een marktcommissie die bestaat uit niet-producenten en die beslist wie op de markt mag staan en op welke plaats. Prijzen worden vast gelegd op prijzencommissie, die nog steeds samen komt in hun lokaal in het oud gemeentehuis. “Eigenlijk passen we hier de scheiding van de machten toe”, vertelt medeoprichter Gust Crabbe. “We komen goed over één. Boeren zijn collega’s maar ook concurrenten van elkaar. Deze structuur was nodig om een goed evenwicht te bewaren en wellicht is het daardoor dat de markt nog steeds bestaat.”
Er staan regelmatig tot een 20 deelnemers op de Gaasbeekse Boerenmarkt, waarvan heel wat al de tweede generatie. Door het correcte inkomen dat de producenten op de markt verkrijgen, verdienen ze beter hun brood waardoor hun kinderen ook meer bereid zijn om de boerderij over te nemen.
De Boerenmarkt is er elke zaterdag op het Arconateplein aan de kerk in Gaasbeek van 14u30 tot 17u.
Op de hoofdfoto van links naar rechts enkele stichtende leden die nog steeds actief zijn op de markt: Emile Simillion, Gust Crabbe, Etienne Van Cutsem, Armand Wauters.
Foto © Boerenmarkt Gaasbeek. Andere foto's dateren van voor de pandemie.
De oprichters in 1981 :
Banck Jean, tuinder, Asse
Camerlinck Jef, technisch landbouwingenieur, Kester
Cautaers Anita, maatschappelijk werkster, Lennik
Claes Jozef, gepensioneerde landbouwer, Lennik
Claus Godelieve, landbouwhelpster, Tollembeek
Crabbe August, opsteller, Vlezenbeek
De Baerdemaeker Jean, bedrijfsleider, Gaasbeek
De Haseleer Roger, landbouwer, Oudenaken
De Leener Jean-Pierre, landbouwkundig ingenieur, Sint-Pieters-Leeuw
De Leener Jozef, bloemenkweker, Itterbeek
Dekens Etienne, landbouwer, Gooik
De Troch Wies, landbouwkundig ingenieur, Lennik
De Witte Ludo, tuinderhelper, Vlezenbeek
Kestemont Francis, tuinder, Lennik
Keymolen Julien, apotheker, Essene
Meukens Paul, bediende, Dilbeek
Renders Danny, druiventeler, Hoeilaart
Schoukens Roger, landbouwer, Vlezenbeek
Simillion Emiel, bediende, Kester
Van Cutsem Alex, burgerlijk ingenieur, Vlezenbeek
Van Cutsem Etienne, landbouwer, Vlezenbeek
Vanderperre Charles, landbouwer, Elingen
Van Droogenbroeck Jef, tuinder, Lennik
Van Eeckhout Alex, landbouwer, Elingen
Vervaet Daan, volksvertegenwoordiger, Sint-Laureins-Berchem
Wauters Armand, landbouwer, Lennik
Willems Guido, opvoeder, Gooik