VZW ‘Bescherm bomen en natuur’ heeft bezwaar aangetekend tegen het besluit van de gemeente Lennik die het kappen van 25 populieren op een weide naast de begraafplaats van Sint-Martens-Lennik heeft vergund. De vzw vraagt aan de bestendige deputatie om de omgevingsvergunning voor het rooien van 25 populieren te vernietigen.
De vereniging VZW ‘Bescherm bomen en natuur’ heeft tot doel het behoud, de bescherming en verbetering van het menselijk en natuurlijk leefmilieu kaderend in een duurzame ontwikkeling van de samenleving, waarbij voldaan wordt aan de behoeften van de huidige generatie, zonder dat daarbij de behoeften van de volgende generaties in het gedrang komen. Daarbij wordt gestreefd naar een menswaardiger en leefbare samenleving op alle vlakken van de maatschappij
Volgens VZW ‘Bescherm bomen en natuur’ vormen de 25 populieren (Populuscanadensis) in lijn ontegensprekelijk een geheel. Deze Populus canadensis zijn door hun typische vorm landschappelijk heel beeldbepalend. “Artikel 8, §2, 1° van het Natuurbesluit bepaalt dat het rooien of anderszins verwijderen van bomenrijen in agrarisch gebied, dient te worden beschouwd als een vergunningsplichtige wijziging van een klein landschapselement. Het geheel of gedeeltelijk wijzigen van dit klein landschapselement is overeenkomstig artikel 13, §5 van het Natuurdecreet afhankelijk van een omgevingsvergunning voor vegetatiewijziging.
”De te vellen bomenrij is een klein landschapselement (KLE) dat zich niet bevindt op een huiskavel en ligt deels buiten de straal van 100m van de vergunde woning of bedrijfsgebouw waardoor een omgevingsvergunning voor vegetatiewijziging van toepassing is.
Vanaf 1 augustus 2018 is de natuurvergunning voor het wijzigen van kleine landschapselementen of de natuurvergunning voor het wijzigen van vegetatie een deel van de omgevingsvergunning van toepassing. Deze aanvraag wordt een omgevingsvergunning voor vegetatiewijzigingen genoemd. De afgeleverde omgevingsvergunning is een gemengd project en dient volgende types te bevatten: stedenbouwkundige handelingen en vegetatiewijziging.
“Aangezien voorliggende aanvraag tevens een vegetatiewijziging omhelst dient dit ook aangevraagd op het Omgevingsloket. Evenwel ontbreekt dit op het Omgevingsloket waardoor een legaliteitsbelemmering ontstaat. In graad van beroep kan dit niet vervolledigd worden. Het dossier dient opnieuw in eerste aanleg worden ingediend.”
Sterke hinder door bladafval?
In de argumentatie van de gemeente Lennik in de omgevingsvergunning en in de begeleidende nota van de aanvrager staat, dat onderhoudswerkers van het kerkhof ieder jaar opnieuw klagen over de sterke hinder door bladafval aangezien zij rond Allerheiligen een proper kerkhof willen. Er wordt gevraagd hiermee rekening te houden omtrent het aantal bomen dat dient heraanplant te worden
VZW ‘Bescherm bomen en natuur’ vindt dat er hinder zou kunnen zijn van afvallende bladeren een belachelijk argument. “Als er nieuwe bomen worden aangeplant creëer je het zelfde nepprobleem met de bladeren. De bomen staan bovendien een heel eind verwijderd van het kerkhof.”
Kaprijp?
De term “kaprijp” is een term uit de houtvesterij(bosbouw) waar bomen geplant worden voor de productie van hout. Daarmee bedoelt men de ideale leeftijd uit het oogpunt van economische opbrengst, dit wil zeggen de leeftijd waarop een boom het meeste geld opbrengt (wanneer hij liggend een grotere waarde heeft dan staand). Toen er nog niet echt nauwgezet aan bomenbeheer werd gedaan, werd de kaprijpheid heel eenvoudig bepaald: men kapte wat men nodig had. Zo kan voor wie weidepalen nodig heeft, een jong dun boompje al kaprijp zijn
Maar de tijden zijn veranderd. “Bomen worden nu vooral gewaardeerd om hun vele positieve bio-systemische, beeldbepalende, fijnstofcaptatie, omzetting van CO² naar zuurstof en gezondheid-beïnvloedende eigenschappen. Wanneer men één grote boom zoals deze populieren kapt, moet men 400 boompjes planten om de zelfde hoeveel omzetting te krijgen van CO2 naar zuurstof. De term kaprijpheid heeft geen enkele juridische waarde en is subjectief. Er bestaat geen enkel bewijs wat de term kaprijp inhoud. Met een eenvoudige Visual Tree Assessment (VTA) ofte visuele boomcontrole kunnen de bomen gecontroleerd worden op eventuele gebreken. Indien nodig kunnen er dan bijkomende onderzoeken gebeuren en kunnen er beheermaatregelen vastgesteld worden. “
Gevaar?
“Dat deze populieren een gevaar voor de omgeving kunnen betekenen is nergens via een VTA-rapport bewezen. Gezien de locatie voor de 25 populieren (geen rijweg), zijn daar geen substantiële beheersmaatregelen vereist omwille van de veiligheid. Een lichte onderhoudssnoei, waarbij eventueel dood hout en of indien nodig topzware takken worden gesnoeid, is voldoende. Bomen kunnen dan nog 100 jaar het beeld en landelijk karakter van deze streek bepalen.
“In de omgevingsvergunning ontbreken de harde bewijzen dat de populieren een gevaar zouden betekenen voor de omgeving. Het is dan ook vanuit de goede ruimtelijke ordening niet opportuun om deze bomen te rooien vermits een totaalvisie ontbreekt.”
Miskende bomen
Populieren zijn miskende bomen. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) bracht de studie: ‘Ecologische waarde van populieren, een verhaal vol hardnekkige misverstanden’, uit. Het INBO is het Vlaams onderzoekcentrum voor natuur. Het valt onder het beleidsdomein Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) van de Vlaamse overheid. Het INBO verricht onderzoek naar het duurzame beheer en gebruik van de natuur en levert kennis aan beleidsmakers en geïnteresseerden.
In de studie van het INBO is te lezen:
-Populieren hebben zelfs een grotere biodiversiteit dan bijv. linden.
-Populieren worden miskend, zijn wel in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, wel heel nuttige bomen.
-Trekken enorm veel insecten aan die het voedsel zijn voor bv. vleermuizen, vogels en vele anderen. Populieren kunnen 200 jaar oud worden.
Onzorgvuldig onderzoek
“Hier kunnen we dus besluiten dat er sprake is van onzorgvuldig onderzoek en derhalve een overhaaste beslissing.
Er is ook geen advies ingewonnen van een onafhankelijke “tweede opinie” door een Certified European Tree Worker (ETW), die een VTA (Visual Tree Assessment) rapport kan opmaken, hierbij worden de bomen op vele parameters gecontroleerd. In de omgevingsvergunning ontbreken de harde bewijzen die de kappingsnoodzaak effectief aantonen.”
Wijs groenbeleid?
“Het is beschamend dat de gemeente Lennik zijn groenbeleid laat dicteren door bewoners die deze bomen niet genegen zijn in ruil voor de talrijke voordelen (gezondheids- en psychologische voordelen) die het leven van bomen oplevert. Gezonde bomen kappen heeft ook een invloed op het leven van andere bewoners (die tegen het kappen zijn) en op de bredere natuurlijke context. Maar van een gemeente als Lennik zou men eigenlijk verwachten dat een doordacht en wijs groenbeleid wordt gevoerd.”
Beschermde vleermuizen
“De bomen zijn belangrijk voor de, door Europa beschermde, vleermuizen. De gemeente kondigde aan dat er zes vleermuiskasten komen, onder meer aan sporthal Jo Baetens en het nieuwe speelbos. Door de kasten kunnen de vleermuizen zich beter beschermen. Daarnaast worden er drie platte vleermuiskasten geplaatst aan de sporthal, de dekenij en de pastorie in Eizeringen. “
“De gemeente Lennik wil zich t.o.v. de vleermuizen een groen imago geven, maar laten dan wel bomen kappen, die belangrijk zijn voor de vleermuizen, dit is een vorm van Greenwashing. Vleermuizen gebruiken (de) bomen om van het ene jachtgebied naar het andere jachtgebied te vliegen en te eten. Mede dankzij het feit dat er ‘s avonds veel minder verkeer is, komen de nachtdieren o.a. vleermuizen naar buiten. Naast vleermuizen trekken bomenrijen veel nachtvlinders aan. Nachtvlinders trekken vleermuizen aan, deze zijn voor hen een lekkernij. Dit valt dan inderdaad onder het Europese Decreet en Soortenbesluit. Dus is een extra argument om de bomen niet te kappen.”
“Vleermuizen behoren tot de rode lijst soort (art. 10 van het Soortenbesluit) waarbij bepaald is dat het opzettelijk en betekenisvol verstoren of opzettelijk doden van beschermde soorten verboden is. Elke beschadiging van leefplaatsen dient als opzettelijk te worden beschouwd, aangezien dit een tekortkoming is aan de voorzorgsplicht. Er is geen advies aanwezig van de Vleermuizenstichting en Vleermuizenwerkgroep Vlaanderen.”
Alle van nature in het wild levende vogelsoorten en vleermuizen zijn beschermd in het Vlaamse Gewest op basis van het Soortenbesluit van 15 mei 2009. De bescherming heeft onder meer betrekking op de nesten van de vogels en de rustplaatsen van de vleermuizen (artikel 14 van het Soortenbesluit). In de omgevingsvergunning is dit niet onderzocht en is daarom in strijd met de goede ruimtelijke ordening.”
Bomenbeheerplan
“De gemeente Lennik beschikt niet over een goedgekeurd bomenbeheerplan. Het bomenbeheerplan: de juiste boom op de juiste plaats. De Vlaamse overheid stimuleert steden en gemeenten om een gemeentelijk bomenplan op te stellen, om op die manier op een doeltreffender en op termijn ook duurzamer en financieel verantwoorde manier om te gaan met stads- en straatbomen. In 2009 heeft het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) een richtlijn gepubliceerd voor de opmaak van een gemeentelijk bomenplan. Bomen zijn de meest duurzame groene elementen van de openbare ruimte. Ze dragen in sterke mate bij aan het karakter van plekken, routes en landschappen, ze hebben een belangrijke cultuur-historische, esthetische en ecologische functie, een economische waarde (woningen in een boomrijke buurt zijn doorgaans meer waard!) en ze dragen bij tot een aangenamer en gezonder woon- en leefmilieu (buffering van neerslagwater, opslag van CO2, minderen temperatuurextremen, ...)”