Bij aanvang van de legislatuur, in het voorjaar van 2019, had het gemeentebestuur de ambitie om de beschermde bomen op het grondgebied te laten inventariseren. Aan de hand van deze inventaris kon achterhaald worden welke maatregelen er nodig zijn om de groeikracht van de bomen te behouden en de omgeving te verfraaien in navolging van het reeds goedgekeurde beheerplan ’t Nelleken. Op 14 september 2023 werden de beheersplannen door het Agentschap Onroerend Erfgoed goedgekeurd.
Rapport ‘Inventaris houtig erfgoed in Lennik’ als basis van beheerplannen
In de loop van 2020 verscheen het rapport ‘Inventaris houtig erfgoed in Lennik’. Daarin werd duidelijk dat er dringend maatregelen nodig waren om de verminderende vitaliteit van een aantal bomen tegen te gaan door verhardingen weg te nemen en hun standplaatsen te verbeteren.
Door de vaststellingen van het rapport houtig erfgoed op te nemen in officiële beheerplannen is er per beschermd monument een leidraad welke maatregelen het best worden toegepast om het monument, in dit geval, de bomen in stand te houden en te verbeteren. Een beheerplan is een allesomvattend plan dat verder gaat dan enkel de inventaris van de beschermde bomen. Met een beheerplan willen het Agentschap Onroerend Erfgoed en de gemeente Lennik ervoor zorgen dat de bomen de komende jaren een beter onderhoud krijgen waardoor de vitaliteit van deze waardevolle bomen opnieuw sterk verbetert.
Door een goedgekeurd beheerplan zijn er verhoogde tegemoetkomingen van 60 tot 70% mogelijk in plaats van 40% voor beschermde monumenten. Bovendien worden beschermde landschappen pas gesubsidieerd vanaf het moment dat er een goedgekeurd beheerplan is. Dankzij deze subsidies kunnen eigenaars van beschermde zones maatregelen toepassen om de standplaats van de bomen en hun vitaliteit te verbeteren, en een verhoogde tegemoetkoming krijgen van het Agentschap Onroerend Erfgoed. Hun inspanningen dragen ten slotte bij tot het beschermen van het monument ‘de bomen’.
Goedgekeurde beheerplannen
Voor volgende beschermde monumenten werd er een beheerplan opgemaakt.
- Beheerplan "Knoteik Tombergstraat” in Sint-Martens-Lennik
- Beheerplan "Knotbomen en hakhoutstoven Zwijnenbergstraat” in Sint-Martens-Lennik
- Beheerplan “Saffelbergkapel met lindebomen” in Sint-Kwintens-Lennik
- Beheerplan “Knotbomen Steenstraat”
- Beheerplan “Sint-Barbarakapel met lindebomen en zomereiken”
Volgende maatregelen werden i.k.v. deze beheerplannen reeds uitgevoerd of staan op de planning:
- Knoteik Tombergstraat
De standplaats van deze boom werd verbeterd waardoor deze meer groeiruimte kreeg. Daarnaast werd de boom extra beschermd tegen het doorgaand verkeer, wandelaars en fietsers. - Knotbomen en hakhoutstoven Zwijnenbergstraat
Na het opkweken van zwarte populieren, werden deze aangeplant op 5 december 2023. Daarnaast werd de omgeving hakhoutstoven en knotbomen vrijgemaakt van andere opslag door struiken. - Saffelbergkapel met lindebomen
Rond de Saffelbergkapel kregen de bomen meer ruimte door het omzetten van een stukje akker naar bloemenrijk grasland en het aanplanten van een lage haag. Daarnaast vonden er wat snoeiwerken aan de lindebomen plaats.
De renovatie van de kapel in de loop van 2024 zal daar de kers op de taart vormen.
- Knotbomen Steenstraat
Deze standplaats werd reeds aanzienlijk verbeterd door het wegnemen van sluikstort en groenafval alsook door het knotten van de wilg. Het snoeien van enkele struiken zorgde bovendien voor meer lichtinval voor de knothaagbeuken. Daarnaast werd de historische voetweg “buurtweg 17” in november 2022 opnieuw opengesteld.
In 2024 is er de doelstelling om enkele knothaagbeuken te snoeien. Hiermee willen we de knoteiken beter beschermen in samenwerking met de landbouwer en Agentschap onroerend Erfgoed.
- Sint-Barbarakapel met lindebomen en zomereiken
De omzetting van akker naar grasland zorgt voor een betere bescherming van de eiken.
In 2024 is er daarnaast nog de doelstelling om de standplaats van de lindebomen te verbeteren en deze wat bij te snoeien indien nodig. Verder zal het dak van de Sint-Barbarakapel in samenwerking met brandweer Lennik ook gerenoveerd worden.
Toekomstig beheerplan
Voor de “4 oude knotbomen Tuitenbergstraat” moet er nog een beheerplan worden opgemaakt. Voor die locatie werden er reeds zwarte populieren opgekweekt, die samen met de aanpalende eigenaar zullen worden aangeplant om ook dat beschermd monument in stand te houden.