ITTERBEEK - Verpleegster Helen Vander Elst en haar partner John Newton, toen gedreven helpers van het Rode Kruis, waren de eerste hulpverleners op het terrein.
“We bevonden ons op een koffietafel in de “Rare Vos” in Schepdaal toen we een enorme knal hoorden. Plots kwam het glas van een serre achter het café naar beneden. We zagen ook een soort paddenstoel opstijgen. John wist onmiddellijk dat het vuurwerkfabriek ontploft was”, vertelt Helen.
De Schepdaalse rodekruisafdeling beschikte toen nog niet over een eigen lokaal waardoor Helen en John enkele eerstehulpkoffers in hun wagen mee voerden. “We zijn onmiddellijk naar ginder gereden maar we geraakten niet verder dan de spoorweg omdat de omgeving bezaaid lag met vuurwerk en brokstukken”, herinnert Helen zich. “De kracht van de ontploffingen moet zo hevig geweest zijn dat een betonnen weideafsluiting gewoon de grand was in geboord. Overal lag er brandend vuurwerk. John voelde op een moment dat er een gat door zijn schoenzool was gebrand”.
Verwondingen
De helpers sleurden hun koffers uit de auto en liepen naar het fabriek, dat zich enkele honderden meters lager bevond. “Het eerste slachtoffer dat we tegen kwamen, was een wat oudere vrouw, die verschrikkelijke verwondingen had opgelopen aan het been. We hebben onmiddellijk een knevel geplaats”, zegt Helen.
Lijst
De hulpverlening kwam redelijk snel op gang maar toen bestond er nog geen echte medische coördinatiestructuur, zoals die nu wel wordt toegepast. Helen besefte dat het belangrijk was dat er een lijst van de slachtoffers werd opgemaakt. “De toenmalige echtgenote van Jef Valkeniers, Carla Kempeneers was ook toegesneld en ik gaf haar als opdracht alles te noteren. Zo wisten we later welke de slachtoffers waren en in welk ziekenhuis ze zich bevonden. Dat was heel belangrijk wanneer de panikerende familieleden kwamen toe gelopen. Maar eerst lieten we alle slachtoffers bij elkaar brengen op een grasveld waar we ze zo veel mogelijk beschermden met isolatiedekens”, vertelt Helen.
Nachtmerries
De ontploffing en de gruwelijke scènes hebben sporen na gelaten bij de hulpverleners. “Ik had de volgende maand dagelijks nachtmerries. Je moet weten dat ik toen amper 23 jaar oud was. Ik zag telkens weer de film van het gebeuren voor mijn ogen. Onze huisarts besloot me een slaapmiddel te geven. We hebben het later zo goed mogelijk proberen te verwerken”, besluit Helen.
Zie ook
De burgemeester: ‘Ik dacht dat het een neergestorte straaljager was’
De veldwachter van Itterbeek: ‘Het was een inferno, er was geen blussen aan’
40 jaar geleden ontplofte vuurwerkfabriek Itterbeek
Journalist: "Meest beklijvende foto gemaakt met speelgoedcamera”