Wist je dat het aantal landbouwbedrijven in Vlaams-Brabant al een aantal jaren stabiliseert rond 2.730? Maar dat de werkgelegenheid in de landbouw stijgt? Wil je weten hoeveel koeien er in jouw gemeente grazen? Deze en andere gegevens kan men terugvinden via de interprovinciale database provincies.incijfers.be.
“Met dit project geven de vijf Vlaamse provincies een actueel overzicht van de landbouwsector. Het nieuwe landbouwrapport gaat dieper in op een aantal evoluties”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor land- en tuinbouw.
Zo daalde het aantal landbouwbedrijven van 5183 in 2001 naar 3045 in 2011 in Vlaams-Brabant. Een afname met 41% op amper 10 jaar. De daling vlakte af van 2011 tot 2017. In 2017 is een kentering ingezet. Het aantal landbouwbedrijven stagneert rond 2.730.
De opdeling van de landbouwbedrijven in sectoren leert dat er duidelijke verschillen zijn. Het aantal veebedrijven neemt af terwijl er in de akkerbouw een duidelijke toename is van het aantal bedrijven (zie blauwe balk in onderstaande grafiek).
Enkele opvallende zaken bij de teelten:
Het arrondissement Leuven heeft de grootste oppervlakte granen van heel Vlaanderen. Verder ook veel suikerbieten en aardappelen en natuurlijk veel fruit, want het Hageland is en blijft een fruitregio.
In Halle-Vilvoorde wordt het landschap gekenmerkt door veel grasland en diverse soorten granen. Ook groenten voor de versmarkt zijn op verschillende plaatsen sterk aanwezig.
Weetjes over gemeenten:
- Diest, Herne en Gooik zijn de gemeenten met meer dan 1.000 ha grasland, wat overeen komt met meer dan 1.500 voetbalvelden
- Tienen en Landen zijn de gemeenten met de meeste akkerbouwteelten, met respectievelijk 3.400 en 3.000 ha.
- De granen zijn hierin veruit de grootste groep, gevolgd door suikerbieten en aardappelen.
- Zoutleeuw en Kortenaken hebben de grootste oppervlakte tuinbouw (ruim 700 ha), met in hoofdzaak fruitteelt.
- Ook andere gemeenten uit het Hageland hebben veel fruitteelt: Geetbets, Bekkevoort, Glabbeek, Tienen, Landen, Linter en Tielt-Winge met telkens meer dan 200 ha fruit
- Landen heeft de grootste oppervlakte groenten en kruiden (330 ha) gevolgd door Merchtem (230 ha).
- In Landen is ruim 80% voor industriële verwerking; in Merchtem is ruim 90% voor de versmarkt.
- Diest heeft de grootste oppervlakte sierteelt en boomkwekerijen (ruim 100 ha)
De evolutie van de teeltgroepen van 2008-2020 leert dat de meeste teelten vrij constant blijven.
Grasland en granen zijn en blijven de meest voorkomende teelten in Vlaams-Brabant.
Bij verschillende akkerbouwteelten is er wel een jaarlijkse schommeling, afhankelijk van factoren zoals het weer of de prijzen. Alleen in de aardappelen is er een algemeen stijgende trend.
Ook in de veeteelt zijn er sterke regionale verschillen. De provincie West-Vlaanderen kent het hoogste aantal dieren, zowel wat betreft varkens, runderen als kippen. Vlaams-Brabant heeft bij elke diergroep het laagste aantal: slechts 2,5% van de Vlaamse varkens, 7,8% van de runderen en 2,7% van de kippen in 2019.
De evolutie van het aantal dieren van 2013 tot 2019 toont dat het aantal runderen en varkens in Vlaams-Brabant met ongeveer 6% is afgenomen (-5,5 bij de runderen, -6,6% bij de varkens) en het aantal kippen ongeveer constant is gebleven (+0,7%).
Ter vergelijking: in heel Vlaanderen is het aantal kippen op 6 jaar met bijna een kwart gestegen (+24,2 %).
De landbouwsector blijft een belangrijke socio-economische speler binnen Vlaanderen. 5,4% van de Vlaamse loontrekkende tewerkstelling in 2020 is gelinkt aan het agrobusinesscomplex (ABC = landbouw met alle toeleverende en verwerkende bedrijven). Tussen 2017 en 2020 steeg het aantal werknemers op Vlaams-Brabantse landbouwbedrijven zelf met 3,3% en binnen de rest van het ABC met 3,8%.
Bij de zelfstandigen op landbouwbedrijven was er een toename van 13% in de periode 2017-2020. Op 5 jaar tijd is er zelfs een toename van bijna 30%: van 6.832 in 2015 naar 8.857 zelfstandigen in 2020.
De groei is het sterkst in en rond Leuven en Brussel en in de Demervallei en minder in de typische landbouwgebieden. De groei van het aantal zelfstandigen zit zowel bij de hoofdberoepers (+1179 of +32% van 2015-2020) als bijberoepers (+946 of +56%), maar niet bij de pensioenboeren. Het aantal zelfstandigen na pensioen daalt licht (-100 of -7%) .
In het rapport krijgt men steeds de meest actuele data die beschikbaar zijn. Men kan via de database zelf tabellen, grafieken en kaarten maken. Men kan het geografisch niveau, zoals provincie of gemeente. Soms is er zelfs info tot op wijkniveau beschikbaar.
“Daarnaast kan men ook gemakkelijk vergelijkingen maken met andere gebieden en gegevens. Ideaal voor beleidsmakers, middenveldorganisaties en iedereen die benieuwd is naar land- en tuinbouw”, besluit gedeputeerde Tom Dehaene. “Recent sloten natuurverenigingen en landbouworganisaties akkoorden. Goede cijfers kunnen daarbij helpen om een goede dialoog tot stand te brengen”.