Stadslegendes rond Halse verdwenen bruggen

In Halle is er al jaren veel te doen om nieuw te bouwen bruggen maar ook om bruggen die er niet meer zijn en waarover er allerlei verhalen de ronde doen. Er komt onder meer een nieuwe voetgangersbrug over het kanaal die het station verbindt met de Willamekaai. Die wordt voorlopig de Sint-Annabrug genoemd. Volgens gemeenteraadslid Yves Demanet is er rond verdwenen bruggen heel wat verwarring ontstaan en hij probeert daar duidelijkheid in te brengen.

“Je mag de geschiedenis niet herschrijven met geruchten of urban legends. Als ik gemeenteraadsleden van de meerderheid dit in verband met de 'Waggelbrug' hoor zeggen op officiële vergaderingen en schrijven op de sociale media reageer ik met de juiste historische versie. Het geeft trouwens ook aan hoe snel een verdraaide werkelijkheid kan ontstaan als die uitgaat van mensen die de oorspronkelijke feiten niet kennen.” Demanet doet ook een voorstel tot definitieve naam voor de Sint Anna-brug

“Van Waggelbrug tot Sint Anna-brug : de feiten versus de kwakkel”

De Waggelbrug, waar stond ze en tot wanneer?

“Er is in de Halse geschiedenis maar één ‘waggelbrug’ geweest en die overspande het Kanaal Brussel-Charleroi ter hoogte van de Dijkstraat, het straatje dat de Willamekaai verbindt met de Leide en de Parklaan; aan het OLV-College dus.

De hardnekkigste fabel die steeds blijft opduiken is dat het vroegere ijzeren voetgangersbrugje in de Dijkstraat de ‘Waggelbrug’ zou zijn.

Niets is minder waar maar alleen oudere Hallenaren kennen de ware toedracht nog en dat komt omdat de originele ‘Waggelbrug’ al uit het straatbeeld verdween in 1930.

Even wat geschiedenis:  bij de aanleg van het kanaal Brussel-Charleroi in de 19de eeuw werd er eveneens een voetgangersbrug  gebouwd tussen de huidige Graankaai en de Willamekaai ter hoogte van houtbewerker Léon Baligand en sponzen-en zeemvellenfabrikant Klimis, op de hoek met de Dijkstraat.

Deze voetgangersbrug van het ‘hangtype’ was behoorlijk smal,  de ophanging was niet de meest robuuste om het brede kanaal te overspannen en het loopgedeelte bestond niet uit steen of beton.  Wie erover ging merkte dat ze de neiging had om licht te wiebelen, of te waggelen zo u wil. In de volksmond werd ze dan ook vlug de ‘waggelbrug’ genoemd. 

In de eerste decennia van de vorige eeuw werden er nogal wat postkaarten uitgegeven, dikwijls ook in het Frans. Daar kreeg ze al schertsend de bijnaam ‘Pont Branlant’, wat gewoon de ‘Waggelende Brug’ betekende. Doordat er op sommige postkaarten blijkbaar een ‘t’ teveel stond – Branlant werd ‘Brantlant’ – bestaat er tot op vandaag bij sommige Hallenaren de mening dat deze brug ‘de brug van Brantlant’ werd genoemd. Tot wat een schrijffout kan leiden…..

Toen het kanaal eind jaren ’20 en begin jaren ’30 grondig werd vernieuwd, de Zenne zou vanaf dan onder het Kanaal lopen in plaats van omgekeerd, werden naast de ‘Pont Canal’ over de Zenne ook o.a. de Waggelbrug en de Bospoortbrug vernieuwd en kwam er een stevige voetgangersbrug in de plaats van de Waggelbrug. Die werd dan ‘de Passerelle van het Park’ genoemd.

Op 10 mei 1940 werden de bruggen in Halle door de Engelse troepen op een nogal onhandige en uiteindelijk ook nutteloze wijze opgeblazen want de dag nadien hadden de Duitse troepen de controle over de stad overgenomen ondanks de vernielde bruggen. Ook de ‘Passerelle van het Park’ werd opgeblazen en het zou de enige Halse brug zijn die niet werd hersteld.

Misschien was de kostprijs een reden. De Sint-Martinuskerk kreeg haar Basiliekstatuut, de Stadhuisstraat en de Bosstraat met de ‘Statieberg’ werden verenigd onder de nieuwe naam ‘Basiliekstraat’ en misschien wensten zowel handelaars en Stadsbestuur dat er alleen via deze Basiliekstraat met haar florissante handel naar het centrum kon worden gestapt; dat is gissen.

De voetgangersbrug over de Zenne in de Dijkstraat was een integraal gietijzeren constructie met geringe spanwijdte, waarvoor geen bovenliggende ophanging nodig was. Die kon eenvoudigweg niet waggelen.”

Voorstel tot nieuwe, definitieve naam voor de Sint-Annabrug

“Straatnamen worden toegekend voor verschillende redenen zoals :

1)            De huidige of vroegere functie : bijvoorbeeld de Beestenmarkt, de Suikerkaai, de Handbooghof

2)            De ligging : zoals bijvoorbeeld de Parklaan

3)            Iemand die er gewoond heeft : zoals voor de Dekenstraat

4)            Een gebouw dat er staat of stond zoals  voor de Kasteelstraat

5)            De plek waar de straat of weg naar leidt zoals de Bosstraat

6)            Verdienstelijke, overleden Hallenaren, religieuzen en politici : Frans Sablonweg,  kardinaal Cardijnstraat, August De Maeghtlaan…

En er zijn ook thema’s : bloemen, bomen, seizoenen, schilders, wetenschappers, de koninklijke familie e.a.

Het noemen van straten, wijken en bruggen naar heiligen en religieuzen is anno 2019 niet meer relevant. Vanuit deze optiek stel ik ter vervanging van de voorlopige benaming ‘Sint-Anna’ graag  vier mogelijke namen voor :

1)            Parkbrug, naar analogie met de vroegere benaming van de voetgangersbrug die bestond tussen 1930 en 1940, waarbij het duidelijk is dat de brug richting centrum uitgeeft op het Park.

2)            Indien we kijken naar de vroegere industrie gevestigd naast de Waggelbrug : ‘Baligandbrug’ , naar de houtfabriek van hekken en latwerk, ‘Klimisbrug’ naar de fabriek van sponzen en zeemvellen.  De Brug van ‘Klaar’, naar de recentste activiteit die op die locatie plaatsvond, namelijk de zeepziederijfabriek.

______________________________________________

Legende : de ‘Pont Branlant’ ofwel de ‘Waggelende Brug’ verdween uit het straatbeeld tijdens de kanaalrenovatie van de vroege jaren ’30. De ‘Passerelle du Parc’ die in de plaats kwam werd in mei 1940 door de Britse troepen opgeblazen en er kwam geen nieuwe brug na WOII. 

De naam, locatie en ‘waggelkwaliteit’ van de oorspronkelijke brug waren echter zo ingeburgerd dat latere generaties van Hallenaren bij gebrek aan een referentiepunt ten onrechte dachten dat de Waggelbrug de iets verder gelegen ijzeren voetgangersbrug over de Zenne de Waggelbrug was waarover zoveel gepraat werd. 

Gezien deze smalle maar stabiele ijzeren Zennebrug eveneens werd vervangen door een bredere betonnen versie die ook geschikt was voor voertuigen ontstond de stadslegende van de Waggelbrug over de Zenne.

 

 

 


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?