Vandaag houden de Spoorwegpolitie en Infrabel een grootschalige, nationale actiedag tegen spoorlopen. De hele dag vinden er, onder meer in Groot-Bijgaarden en Sint-Agatha-Berchtem, gerichte controles plaats aan stations en overwegen. De actie focust vooral op jongeren tijdens deze laatste schooldag voor de herfstvakantie. Het doel was om scholieren en studenten - en bij uitbreiding iedereen - nogmaals bewust te maken van de veiligheidsregels op het spoorwegdomein. Dit is noodzakelijk want tijdens het 1ste semester van 2021 vielen er in totaal 8 dodelijke slachtoffers en 3 zwaargewonden bij ongevallen aan overwegen en door spoorlopen.
Gerichte controles verspreid over heel België
Politieagenten voeren vandaag nog tot 22u00 gerichte controles uit op een 30-tal locaties in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het doel van de Spoorwegpolitie is om samen met Infrabel spoorlopers en ook weggebruikers die de verkeersregels aan overwegen (slagbomen, verkeerslichten, belsignaal, verkeersborden) overtreden, te sensibiliseren. In de namiddag werd onder meer post gevat aan de overweg van het station in Groot-Bijgaarden en ook iets verderop in Sint-Agatha-Berchem.
8 dodelijke slachtoffers tijdens het eerste semester van 2021
“Een kortere weg nemen” is het meest gehoorde excuus bij overtredingen in de sporen. Tijdens de eerste 6 maanden van 2021 heeft Infrabel 320 meldingen van spoorlopen op het spoordomein vastgesteld waarbij er 3 dodelijke slachtoffers vielen (in vergelijking met 310 meldingen en 3 doden en 6 zwaargewonden in dezelfde periode in 2020).
“Tijdwinst” of “geen geduld hebben” is dan weer de vaakst gehoorde uitleg bij overtredingen aan een overweg. Tijdens het eerste semester van 2021* waren er 17 ongevallen aan overwegen waarbij 5 dodelijke slachtoffers en 3 zwaargewonden vielen (in vergelijking met 12 ongevallen, 5 doden en 1 zwaargewonde voor dezelfde periode in 2020*).
* Tijdens het 1ste semester van 2019 waren er 24 ongevallen. Het lager aantal ongevallen in 2021 en 2020 valt te verklaren door de coronacrisis en de daling van het aantal voertuigen en weggebruikers op de wegen (door verkeersbeperkingen of toegenomen telewerken).
Voor het hele jaar 2020 waren er 614 meldingen van spoorlopen (met 5 doden tot gevolg) en gebeurden er 23 ongevallen aan overwegen (met 9 doden tot gevolg). Behalve het menselijk drama voor familie en vrienden, hebben deze incidenten en ongevallen samen vorig jaar dagelijks bijna 6 uren** aan vertraging op het spoornet veroorzaakt.
** In 2020 heeft Infrabel 95.943 minuten vertraging (gemiddeld 4u22/dag) geregistreerd door spoorlopen en 33.191 minuten vertraging (gemiddeld 1u30/dag) als gevolg van ongevallen en incidenten aan overwegen.
Elk slachtoffer is er een te veel en dus zetten de Spoorwegpolitie, de Lokale Politie, Securail (NMBS) en Infrabel hun gezamenlijke acties (preventie, sensibilisering en repressie) verder en bovendien wordt dit gevaarlijk gedrag door de wet streng bestraft.
Preventie- en infrastructuurmaatregelen voor een verhoogde spoorveiligheid
Infrabel concentreert zijn acties op een 50-tal gevoelige punten (hotspots) van het spoorwegnet en zet zijn actieplan tegen spoorlopen onverminderd verder. Dit omvat onder meer de verhoging van perrons, de installatie van detectiecamera’s tegen indringing van het spoor, struikelmatten, het plaatsen van omheiningen langs het spoor en de installatie van de eerste "intelligente" afsluitingen met bewegingssensoren (in Jambes en Kortrijk).
Voor een permanente verhoging van de veiligheid op het Belgische spoorwegnet investeert Infrabel verder in het vervangen van de overwegen door mobiliteitsalternatieven (brug, tunnel, parallelweg, fietspad) in nauw overleg met de lokale overheden. In juni dit jaar werden ook de eerste roodlichtcamera’s aan een overweg in Dendermonde in gebruik genomen in het kader van een proefproject. Infrabel voert eveneens vernieuwings- en onderhoudswerken uit en verbetert de signalisatie en zichtbaarheid van overwegen (vb. waarschuwingsborden, bijkomende lichten, kleine slagbomen voor voetgangers en fietsers, …) in samenspraak met de wegbeheerder.
Sensibiliseren om ongevallen en incidenten te vermijden
Infrabel ontwikkelt verschillende tools om het grote publiek te sensibiliseren en hen op te roepen zich altijd veilig te gedragen in de buurt van het spoor. Onlangs herlanceerden we online en via de sociale media de campagne “Unfinished Stories”. De campagne vertelt het verhaal van Charlotte, een meisje van 12 jaar, die in 2014 helaas is overleden toen ze op de sporen een selfie aan het maken was. De mama van het tienermeisje getuigt over de gevaren die mensen lopen wanneer ze zich op de sporen begeven.
Geregeld lanceert Infrabel bewustmakingscampagnes rond veiligheid aan overwegen (zoals Jeroom Slagboom), werken ze innovatief samen met Waze, Flitsmeister en Coyote (een waarschuwingssignaal via de navigatie-app voor bestuurders bij het naderen van een overweg), organiseren ze - indien mogelijk en rekening houdend met de coronasituatie - veiligheidslessen in scholen en tijdens verkeersdagen, en/of verdelen ze schoolkalenders en spelboekjes met spoorveiligheidstips.
Noodzakelijke repressie en controleacties
De Spoorwegpolitie, de Lokale Politie en Securail (NMBS) organiseren regelmatig controleacties. Het betreden van het spoorwegdomein is een overtreding 4de categorie met mogelijk onmiddellijke intrekking van het rijbewijs voor een periode van 3 tot 6 maanden en een boete van 300 euro (500 euro in geval van recidivisme). Overtredingen aan overwegen kunnen boetes opleveren van 320 tot 4.000 euro en een rijverbod voor een periode van 8 dagen tot 5 jaar.