SINT-MARTENS-LENNIK – De Antwerpse aannemer PIT begint op 1 oktober aan de restauratie van de kerkhofmuur van Sint-Martens-Lennik. De werken kunnen tot anderhalf jaar duren en kosten 969.654,46 euro, exclusief BTW. Met de grote hoogteverschillen tussen het kerkhof en de straat is de restauratie voor de aannemer een grote uitdaging.
Nadat de kerk in enkele fasen een schitterende opknapbeurt kreeg is nu de zwaar vervallen kerkhofmaar aan de beurt. De eeuwenoude omwalling is al jaren in een zeer slechte staat. Beneden wordt de muur al lang gestut, boven is het toegangsportaal zo goed als verdwenen en de trap is helemaal niet meer begaanbaar.
Poort verkocht
Vorige vrijdag is er een eerste werkvergadering gehouden in de pastorij, waar er beslist werd om de werken op 1 oktober te starten. De aannemer zal voordien wel zijn werd voorbereiden. De restauratie van de kolossale muur is wel ingrijpend te noemen. De hele muur wordt weg genomen en met nieuwe stenen herbouwd op een betonnen fundering. De overgebleven zware afdekstenen worden aan één zijde samen gelegd. De verdwenen of te zwaar beschadigde afdekstenen worden aan de andere kant gelegd om geen storende kleurenschakeringen over te houden. Het classicistische portaal tegenover café Bij Gust wordt heropgebouwd zonder de gietijzeren poort. Die zou in het begin van vorige eeuw verkocht zijn om eerdere restauraties te bekostigen en nu in het park van Edingen staan. De kapel, links van de trappen, verdwijnt en er komt een nis in de muur.
Fruitbomen
“De muur wordt in dezelfde afmetingen als nu gerestaureerd en wordt dan weer wit gekalkt. Dat is een verplichting, opgelegd door Momumenten en Landschappen. Ook de kasseien van het voetpad worden heraangelegd ”, weet Karel Vetsuypens, voorzitter van de Kerkfabriek. De eucharistievieringen kunnen zoals gepland blijven doorgaan omdat de aannemer in fasen gaat werken. “Na de werken wordt er gras gezaaid op het kerkhof. De overleden zullen een plaatsje krijgen op een gedenkplaat. Mogelijk komen er nog fruitbomen op het kerkhof. Dat is een oude gewoonte. Eens afgewerkt zullen we een heel mooie site overhouden”, zegt Karel Vetsuypens.
Ingrijpend
De aannemer en architect Herman Cornelis staan voor een serieuze uitdaging want de hele muur gaat tegen de vlakte. “Dat komt omdat duizenden bakstenen niet vorstbestendig zijn. Ze hebben ook veel last van zoutafzetting, afkomstig van de ontbinding van de lijken. We hebben dat ook vastgesteld bij de restauratie van de kerk”. De aannemer gaat de muur per vierkante meter fotograferen en alle herbruikbare natuursteen nummeren zodat ze later weer mooi op hun plaats belanden.
Hoogtverschil
De kerkhofmuur is niet zo maar een muurtje. “Aan de kant van de parochiezaal en aan de kant van café ’t Pleintje bevindt het kerkhof zich 4 meter hoger dan de straat. We moeten bij het afgraven van de aarde rekening houden met de overgebleven skeletten en misschien ook met resten van doodskisten. De aarde zal er in trapvorm moeten weggenomen worden. De opgegraven skeletten vinden voorlopig een plaats in grote kisten en krijgen later een nieuwe begraving, op het kerkhof, tijdens een kleine plechtigheid.
Alle arduinen stenen van treden van de trap worden herbruikt. Gebroken treden worden gelijmd zoals de oude dekstenen van de muur. “De herstelde muur gaat het dorp van Sint-Martens een nieuw cachet geven met de nieuw witgekalkte muur die nog op oude dorpsfoto’s te zien is. Op de trappen poseerden vroeger fanfares, verenigingen en zie je ook plechtigheden zoals de inhuldiging van de nieuwe burgemeesters”, weet Herman Cornelis.
Kostprijs
Aan de restauratie hangt er natuurlijk ook een prijskaartje. De weken werden gegund aan de aannemer PIT voor 969.654,46 euro, exclusief BTW. De kosten worden gedragen door de Provincie Vlaams Brabant (20%), het Vlaams Gewest (60%), de gemeente Lennik (10%) en de kerkfabriek (10%).