Proximus doekt telegraaf op – Grootste verzameling bevindt zich in Halle

Vandaag 29 december 2017 stopt Proximus definitief met de verzending en ontvangst van telegrammen. Fons Vanden Berghen uit Halle bezit een indrukwekkende verzameling over de wereld van de telegraaf.

Het telegram, dat lange tijd werd gebruikt om een geboorte, huwelijk of overlijden aan te kondigen, moest geleidelijk aan plaats ruimen voor modernere en goedkopere communicatiemiddelen. De laatste jaren werd het telegram nog slechts door een handvol residentiële en professionele klanten gebruikt.

Begin jaren 80 werden er nog meer dan anderhalf miljoen telegrammen verstuurd en ontvangen in België. De laatste maanden werd de telegramdienst van Proximus nog slechts door een tiental professionele klanten op regelmatige basis gebruik. In totaal werden er iets meer dan 8000 telegrammen verstuurd en ontvangen tijdens de 11 eerste maanden van 2017.

Eigenlijk was de telegraaf een verlengstuk van het internet geworden terwijl het eigenlijk de voorloper van datzelfde internet is. Wie nog een telegram wilde versturen moest eerst een e-mail naar Proximus sturen dat er een telegram van maakte die dan door een koerier werd afgeleverd. En dat kostte uiteindelijk 23,75 € per telex.

Jukebox

Fons Vanden Berghen kent de geschiedenis van de telegraaf als geen ander. Hij begon jaren geleden met het verzamelen van jokeboxen, telefoons en radio’s. Maar toen hij zijn zinnen zette op de telegraaf was geen inspanning hem te veel om daar meer over te weten te komen maar vooral om authentieke toestellen en liefst de eerste op de kop te tikken en de techniek er van te bestuderen.

Eigenlijk zat telegraferen er al van kindsbeen in bij Fons Vanden Berghen. Bij de scouts verdiende hij al zijn strepen als seiner en kende hij het morsealfabet als geen ander. Later begon hij een uitgebreid telegraafmuseum te verzamelen.

Spoorweg

“De eerste telegraafverbinding op het vasteland werd aangelegd langs de eerste Belgische spoorweg tussen Brussel en Antwerpen. De telegraaf werd vooral gebruikt door de overheid, de spoorwegen maar ook de Brusselse en Antwerpse beurzen hadden er een middel in gevonden om snel belangrijk nieuws te versturen. Ging er een fabriek in vlammen op, dan konden ze nog snel aandelen van de hand gedaan worden”, weet Fons.

Op een moment bestond zijn verzameling uit een duizendtal objecten en een 150 telegraaftoestellen. Fons was een graag geziene exposant en spreker op tentoonstellingen en hij werkte mee aan vele persartikels over de telegraaf. Op dit moment staan er twee toestellen van hem in het House of European History  van het Europese Parlement.

“Eind de jaren 1980 begon ik te zoeken naar telegraaftoestellen. Maar ik wilde ook het verhaal er rond kennen. Het eerste toestel werkte met naalden die de letters aanduidden en je moest goed  volgen om het bericht juist te noteren. De telegraaf was een uitvinding van de Britten William Cooke en Charles Wheatstone. In 1837 werden in Engeland de eerste landverbindigen gelegd. In 1845 is de eerste telegraaflijn aangelegd tussen Brussel en Antwerpen en 6 jaar later was er al een verbinding tussen België en Engeland. Er werd een Europees netwerk uitgebouw waarin Brussel een belangrijk knooppunt was. België kon op die manier transmissiekosten aanrekenen. In 1832 vond Samuel Morse de morsecode uit, die op een papierband werd afgedrukt. In 1844 werd het eerste morsebericht in Amerika verzonden. Daarbij werd gebruik gemaakt van een seinsleutel. Later werd morse in Europa de standaard.”

Fons reisde de wereld rond en kon zo zijn verzameling uitbouwen. Hij vond onder meer een telegraaftoestel dat is gemaakt voor de Russen, die het gebruikten tijdens de Krimoorlog in 1853. De collectie bevat ook een aantal telegrams waaronder gelukwensen voor het huwelijk van zijn ouders. Hij schreef ook twee boeken waarvan het laatste te vinden is via deze link: boek

Vergeten

Nu Proximus de telexservice schrapt behoort de telegraaf definitief tot het verleden. “Ik was er door gebeten maar stopte met verzamelen. Ik volg nog wel wat er op het internet wordt aangeboden maar trek er niet meer voor naar het buitenland. Ik merk ook dat er geen belangstelling meer voor bestaat”, besluit Fons Vanden Berghen wat teleurgesteld.

Meer indo vind je op: Website Telegraphy

Foto’s: Collectie Fons Vanden Berghen


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?