In 2009 werd de Eikenheide door de gemeente Beersel aangekocht met het oog op heideherstel en habitatverbetering voor het vliegend hert. Eind augustus wordt in dit bos een open plek van 30 x 30 meter gecreëerd waar het zaad dat al tientallen jaren in de bodem zit te wachten (‘de zaadbank’) kan ontkiemen. Door het monotone Amerikaanse eikenbos te kappen zal opnieuw plaats gemaakt wordenvoor inheems loofbos, heide en de vele diersoorten die ervan afhankelijk zijn.
Tot de jaren 70 bestond de Eikenheide uit een structuurrijke mozaïek van bos en heide. Na een brand werd het perceel beplant met Amerikaanse eik, een uitheemse boomsoort. Dit levert vandaag een monotoon bos op met weinig variatie, belevingswaarde en biodiversiteit. Wie goed zoekt kan nog restanten van de vegetatie van weleer aantreffen, zoals bosbessenstruikjes.
Op basis van de resultaten van dit proefvlak zal het toekomstige beheer van het bos uitgestippeld worden.
Is het realistisch om hier opnieuw open plekken met heide te creëren?
"De rest van het bos willen we omvormen naar een gevarieerd streekeigen eiken-berkenbos met veel dood hout voor het vliegend hert, de imposante kever die de gemeente Beersel als koestersoort koos", aldus de initiatiefnemers.
Bomen kappen voor meer natuur?
"In tijden van klimaatcrisis hebben we onze bomen inderdaad heel hard nodig. Tegelijkertijd woedt er echter ook een biodiversiteitscrisis: heel wat planten- en diersoorten hebben het moeilijk om te overleven. Door de streekeigen vegetatie opnieuw te herstellen, helpen we de vele diersoorten die hiervan afhankelijk zijn. Denk maar aan vlinders, zandbijen, loopkevers, enz."
"Het bos verdwijnt niet, maar krijgt een andere soortensamenstelling en wellicht ook een iets opener structuur. Om de impact op de aanwezige bosfauna (eekhoorns, vogels, enz.) te beperken, worden de omvormingswerken gespreid over vele jaren."
Het project wordt uitgevoerd door een combinatie van aannemer en vrijwilligers, met de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant. De gemeente Beersel werkt hiervoor samen met Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, het steunpunt Bos, Natuurpunt Beersel en de Jeugdbond voor Natuur en Milieu.