Nieuwe toekomst voor hop in Vlaams-Brabant?

Vandaag telt de provincie Vlaams-Brabant nog 11 percelen hop. Tot de jaren ’80 was deze regio nochtans dé hopschuur van Europa. Op 22 november bracht de provincie Vlaams-Brabant de verschillende actoren samen om een nieuwe toekomst voor de hop te bespreken.

Nergens groeit er zoveel witloof als in Vlaams-Brabant, maar wist je dat deze provincie historisch ook een belangrijk teeltgebied voor hop was? In de regio van Aalst over Affligem en Asse tot in Opwijk werd tussen de 15e en 20e eeuw hop geteeld. Ooit de hopschuur van Europa, maar nu zijn hopranken erg zeldzaam geworden in het landschap.

“Sinds de jaren ’80 verdween de hopteelt bijna volledig uit Vlaams-Brabant”, schetst Monique Swinnen, gedeputeerde land- en tuinbouw. “Veel hopboeren gaven er de brui aan vanwege de lage marktprijs en felle concurrentie uit het buitenland. Bovendien is hop een bijzonder arbeidsintensief ingrediënt van bier, en onderscheidt het zich op dat vlak van de brouwgerst die ook nodig is. Door het toenemend aantal kleine brouwerijen in onze regio stijgt de vraag naar lokale hop opnieuw. Naast bittere hop vragen zij ook om aromahoppen die hun bier een speciale smaak geven. Kortom, hop is weer hip!”

Proefcentrum Herent heeft een ruime ervaring met lokale ingrediënten. Door in te zetten op innovatieve teelten creëert het praktijkonderzoek in de provincie Vlaams-Brabant kansen voor landbouwers die aan de slag durven gaan met ‘exotische’ gewassen. Nieuwe teelten die hier gedijen, gaan de onderzoekers soms ver zoeken, zoals goudsbloem uit Egypte. Om te vernieuwen, kan je ook bijna vergeten teelten uit het verleden opdiepen. Dat resulteert in de herintroductie van bijvoorbeeld koolzaad, olievlas en hop.

Met de organisatie van een Infodag Hop in Vlaams-Brabant wil het Proefcentrum Herent bestaande én nieuwe hoptelers ondersteunen. Rond teelten als miscanthus, goudsbloem en quinoa wordt in Herent veel kennis opgedaan. Voor hop is de kennisverwerving gestart, wat op termijn zal toelaten om telers te begeleiden. In dat kader zal de teelttechniek opgevolgd worden op een bestaand hopveld aan brouwerij De Ruisbroekmolen in Bierbeek. Ook is het de ambitie om geïnteresseerden samen te brengen in een lerend netwerk.

Tijdens de infodag die op 22 november doorging in het Proefcentrum Herent lag de focus op de teelt van hop en het gebruik van lokale ingrediënten voor het brouwen van bier. Naast landbouwers met interesse in een nieuwe teelt, zijn ook (micro)brouwers van harte welkom om te ontdekken wat ze kunnen met lokale hop of brouwgerst in hun productieproces.

Het programma stond garant voor een boeiende namiddag die start met gedeputeerde Monique Swinnen, gedeputeerde land- en tuinbouw. Zij schetste het belang van hop in Vlaams-Brabant en legde uit waarom de provincie deze teelt wil (blijven) ondersteunen. Vervolgens nam Joris Cambie het woord als voorzitter van de vzw Belgische Hop. Om de meerwaarde van lokale hop in de verf te zetten, ontwikkelde de vzw het logo ‘Belgische hop – Belgian hops’. Brouwers mogen dit logo op het etiket voor hun bier plaatsen wanneer ze 50 ofwel 100 procent Belgische hop gebruiken. Cambie is naast voorzitter van de vzw ook zelf een (biologische) hopteler. Vanuit zijn ervaring besprak hij de kansen en knelpunten voor hopteelt.

In 2018 werd Joris Vanderveken (Regionaal Landschap Schelde-Durme) in het kader van het Platteland Plus project ‘Hop AAA+’ aangesteld als hopcoördinator. De nog jonge vzw ‘Orde van de Groene Bel’ kan al meteen een paar mooie realisaties voorleggen. Er is geïnvesteerd in een hopplukmachine en de bedrijfssite van een ter ziele gegane hopcoöperatie in Affligem wordt opnieuw in gebruik genomen. Aan de toekomst van de teelt wordt ook gedacht door een gepassioneerde hopteler op leeftijd zijn ervaring te laten delen met drie jonge aspirant-telers.

De volgende die het woord nam, was Lies Willaert van het West-Vlaamse praktijkcentrum Inagro. Zij had het over de grote arbeidsbehoefte van hopteelt en de ziekte- en plaagdruk die het niet evident maken om kwalitatieve hop te produceren. Met de hulp van Inagro lukken de hoptelers uit Poperinge daarin, onder meer door hun gewasbescherming te verfijnen aan de hand van een systeem van waarnemingen en waarschuwingen voor belagers van de teelt.

Het Voedselagentschap stond stil bij de uitdagingen inzake voedselveiligheid en traceerbaarheid in het geval van een kleinschalige teelt. Het agentschap benaderde dit vanuit een zo praktisch mogelijke insteek. Philippe Sergeant van brouwerij De Ruisbroekmolen vertelde over hoe zij lokale ingrediënten als smaakmaker in het Bierbeekse dorpsbier gebruiken. Inwoners van de Vlaams-Brabantse gemeente kunnen aandeelhouder worden in de coöperatie en kozen mee het recept en de naam.

“De voorbije maanden was één grote ontdekkingsreis in de wondere wereld van de hop”, vertelt Sarah Fonteyn van het proefcentrum Herent. “Er zijn goede contacten gelegd, wat ons nu toelaat om een boeiend programma voor de studiedag aan te bieden. We hopen op 22 november van (kandidaat-)telers en brouwers met interesse in lokale hop te vernemen hoe we hen verder kunnen ondersteunen.”

Het slotwoord was voor Sara Palmaers van de dienst Toerisme van de provincie Vlaams- Brabant en Daan Vanhorenbeek van de vzw Straffe Streek. Zij zetten in de verf dat hop troeven heeft als streekproduct en toeristische trekpleister. Nadien volgt nog een netwerkmoment met hapje en drankje, waarbij de brouwerijen de kans krijgen om hun lokale bieren voor te stellen.

De provincie Vlaams-Brabant ondersteunt verschillende initiatieven rond hop. Concrete voorbeelden hiervan zijn, naast het hoponderzoek door Proefcentrum Herent, het PDPO-project Hop AAA+ in de streek Aalst-Asse dat als doel heeft een coöperatie voor hopboeren op te richten en bestaande hopfeesten te ondersteunen. Verder is er het project (H)OP SMAAK in samenwerking met toerisme Vlaams-Brabant en Straffe streek vzw waarbij fietstochten, wandelingen, bierproeverijen, hoppluksessies en bruisende dorpsfeesten worden georganiseerd.

(Foto : Hopveld aan abdij Affligem : ©Lander Loeckx)


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?