Meer biodiversiteit in de gemeenten

VLAAMS-BRABANT - De provincie Vlaams-Brabant geeft 200.686,97 euro subsidies aan 22 natuurprojecten in 12 gemeenten en Ecowerf.

 ‘Deze subsidies voor de ondersteuning van het gemeentelijk natuurbeleid zijn een instrument om onze doelstellingen voor de versterking van de biodiversiteit te realiseren. We gaven 22 projecten in 12 Vlaams-Brabantse gemeenten en voor Ecowerf steun’, zegt Tie Roefs, gedeputeerde voor milieu en duurzaamheid. ‘We willen hiermee de gemeenten maximaal stimuleren om actief rond hun koesterburen en leefgebieden te werken. Gemeenten kunnen tot 80% provinciale ondersteuning krijgen bij de realisatie van natuurprojecten. Het maximale subsidiebedrag bedraagt 20.000 euro per project'.

Om deze subsidie te krijgen moeten gemeentelijke natuurprojecten een meerwaarde geven aan de algemene natuurkwaliteit of de biodiversiteit, er moet een relatie zijn met de koesterburen en er moet voldoende participatie zijn van lokale actoren.

De 22 projecten zijn gelegen in de gemeenten Affligem, Asse, Beersel, Dilbeek, Haacht, Lennik, Liedekerke, Lubbeek, Oud-Heverlee, Sint-Genesius-Rode, Tienen en Zemst.

De projecten in onze regio

1. Affligem

1) Aankoop, inrichting en openstelling GNOP-gebied & Abdijlandschap Affligem

De actie betreft het verderzetten van het aankoopproject door de gemeente Affligem in het GNOP-gebied 'Omgeving Domentse Bossen - Bleregem'- deelgemeente Hekelgem, (ook via GNOP-project 2011-2012 werden in dit gebied percelen aangekocht), het inrichten van enkele percelen voor natuur en biodiversiteit en het verder openstellen van het gebied voor zachte recreatie.

Het hele GNOP-gebied is met haar bosfragmenten, akkers en weilanden, bomenrijen en hagen een belangrijk leefgebied voor Affligemse koesterburen zoals goudveil, boerenzwaluw, sleedoornpage, steenuil, patrijs en laatvlieger. Het gebied maakt deel uit van het Oost-Vlaamse initiatief 'Gestroomlijnd landschap' deelgebied Molenbeek-Graadbeek en het strategisch project Landschap van Erembald en Kravaalbos (waarbij de provincie Vlaams-Brabant ook partner is via een samenwerkingsovereenkomst) = bovenlokaal belang van het ingediende project.

De belangrijkste onderdelen van het voorliggende project zijn:

1.            aankoop van 5 percelen grond (1 groot en 4 kleinere)

2.            inrichting van de aangekochte percelen (aanplant houtkant/bosrand/mantel + gemengde haag en knotwilgenrij, inclusief ca. 570 lm veebescherming)

3.            bewegwijzering Roofridderspad: aanmaak bordjes, levering en plaatsing FSC-robinia    palen/planken

Meerwaarde voor biodiversiteit:

De aankoop van de gronden zijn een verdere stap in de uitvoering van het GNOP-actieplan. Door deze gronden aan te kopen kunnen zij op duurzame wijze ingericht worden voor natuur, biodiversiteit en natuurbeleving/zachte recreatie. Hierdoor kunnen zij als natuurkernen fungeren in een landschappelijk kleinschalig gebied. De aanleg van de houtkant langs de bosrand en de haag/bomenrij wil deze natuurkernen versterken en verbinden.

Door deze natuurgerichte inrichting en aangepast beheer kunnen de gronden in gemeentelijke eigendom ontwikkelen tot typische leefgebieden voor Affligemse koesterburen (o.a.verspreidbladig goudveil, boerenzwaluw, sleedoornpage en laatvlieger).

2. Asse

2) Zorg voor biodiversiteit en leefgebieden via koestersoorten

In november 2009 besliste het gemeentebestuur van Asse om deel te nemen aan de provinciale campagne "Je hebt meer buren dan je denkt" rond samenwerken aan meer biodiversiteit.

De volgende koesterburen werden aanvaard: argusvlinder, kwartel, papegaaizwammetje, huiszwaluw, gierzwaluw, goudveil, vuursalamander, ringslang en eikelmuis.

Ook het "Charter voor biodiversiteit" met Natuurpunt werd ondertekend door de gemeenteraad op 15 december 2009. Aan dit charter werd een lokaal actieplan gekoppeld om concrete initiatieven in het leven te roepen of bestaande maatregelen te versterken.

Dit actieplan wordt verder verfijnd en opgevolgd door de werkgroep biodiversiteit.

De belangrijkste onderdelen van het voorliggende project zijn:

1. Maatregelen rond koesterbuur papegaaizwammetje:

•             sensibilisatie (infoborden, flyers,…)

•             wandeling  (gids, lokaal…)

•             organisatie excursie (19/11/2015) rond graslandpaddestoelen op begraafplaats Walfergem voor groenbeheerders in samenwerking met Natuurpunt Studie en Vereniging voor Openbaar Groen (VVOG).

2. Maatregelen voor akkervogels → aanleg percelen met graan-kruidenmengsels

•             bewerken en inzaaien door landbouwer/loonwerker

•             aankoop zaadmengsel

3. Bloemenweidezaad

•             aankopen en verdelen aan inwoners

•             artikel in infoblad

•             sensibilisatie rond bijen en vlindertuinen

•             concreet project: inzaaien bermen Pastinakenstraat met bloemenmengsel en plaatsen infobord

Het project is een samenwerking tussen gemeente Asse (milieudienst, groendienst), ProNatura (INL-ploeg), Regionaal landschap en Bosgroep Groene Corridor, Natuurpunt Asse en Natuurpunt Studie (project rond graslandpaddenstoelen).

Meerwaarde voor biodiversiteit

Met concrete acties (initiatieven voorgesteld vanuit werkgroep biodiversiteit) wordt gewerkt rond het verhogen van de lokale biodiversiteit en het in stand houden van bedreigde leefgebieden en soorten. Door ecologisch beheer en creëren van specifieke biotopen worden de koesterburen beschermd.

Via sensibilisatie (infoborden, flyers, artikels,…) wordt er bij elke actie een koestersoort in de kijker gezet (actie 1 = koestersoort “papegaaizwammetje” - actie 2 = koestersoort “kwartel” - actie 3 = koestersoort “argusvlinder”).

Het zorgen voor continuïteit in maatregelen voor akkervogels over de jaren heen is zeer belangrijk voor het voortbestaan van deze vogels. De resultaten zijn positief: zowel de patrijs als de geelgors reageren zeer goed op de genomen maatregelen en zijn steeds beter vertegenwoordigd op en rond de akkers. Maar ook andere akkervogels als veldleeuwerik, kneu, putter en ringmus profiteren duidelijk mee van de maatregelen.

3. Beersel

3) natuurvriendelijke inrichting en beheer holle wegen Beersel - fase 1

Holle wegen vereisen een specifiek beheer. Rond het jaar 2000 werden gedetailleerde beheerplannen opgemaakt door het Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei voor het herstelbeheer en onderhoud van holle wegen in Beersel, Sint-Pieters-Leeuw, Roosdaal,… De termijn van de overeenkomsten is ondertussen afgelopen en geven aanleiding tot een moment van evaluatie.

Een eerste stap was een samenkomst in juni 2014 waarbij tijdens een fietstocht verschillende holle wegen van Beersel werden bezocht, met input van enkele externe experten. Er werd uitgegaan van het gewenste toekomstbeeld en welke beheertypes je hiervoor best toepast afhankelijk van de huidige situatie.

Vervolgens werd besloten om voor een beperkt aantal (1 à 2) holle wegen in Beersel het voortouw te nemen en in overleg te gaan met instanties om tot een gedragen eindbeeld van de holle wegen te komen. Een plan van aanpak stippelt dan de weg uit naar dit beeld via herstelbeheer en regulier onderhoud.

Er werd gekozen voor 1 type van holle weg, namelijk een type gekenmerkt door grote, oude bomen (vooral beuk, zomereik en robinia), weinig ondergroei of verjonging en zwaar dood hout.

Op 2 locaties zal samen met een externe expert een eindbeeld bepaald worden en zullen overeenkomstig beheerwerken uitgevoerd worden, dit in samenspraak en overeenkomst met de aanpalende bewoners (meestal ook eigenaars van de wegtaluds).

- Beukenbosstraat:

Op dit moment bestaat de Beukenbosstraat voornamelijk uit hoge bomen waardoor er op deze steile taluds weinig tot geen onderbegroeiing is. Op verschillende plaatsen zijn de erosieproblemen duidelijk zichtbaar. Na terreinbezoek met het ANB is het volgende afgesproken:

•             terugzetten 70 % van de grote bomen (voornamelijk de overheersende robinia en esdoorn) om zo streekeigen beplanting terug een kans te geven; 

•             aanplanten van bosplantsoen: ruwe en fladderiep (iepenpage= koestersoort Beersel), tamme kastanje, hazelaar, eenstijlige meidoorn, sleedoorn en haagbeuk;

•             plaatsen van erosiestutten.

- Dikkemeerweg:

Voornamelijk verwijderen van oude, afgestorven beuken zodat meer licht en warmte op de taluds van de holle weg kan terechtkomen, de veiligheid voor passanten verhoogt en de biotoopomstandigheden voor o.a. het vliegend hert sterk vergroten.

Voor de realisatie van dit project zal de gemeente o.a. samenwerken met Pro Natura (INL, uitvoering herstelbeheer), RLPZ (overleg, opmaak plannen en overeenkomsten met privé eigenaars, organisatie infoavond eigenaars) en Natuurpunt Beersel (ondersteuning beheer en monitoring).

Meerwaarde voor biodiversiteit:

Voor het vliegend hert is een holle weg waar regelmatig hakhoutbeheer plaatsvindt of waar grotere bomen worden gekapt een prima biotoop. Het vliegend hert komt al voor in de holle weg Diepestraat. Deze koesterbuur van Beersel is tevens een Europese beschermde soort en dit geeft het project een bovenlokaal belang. De holle wegen bevinden zich ook als groene linten tussen de speciale beschermingszones Zoniënwoud en Hallerbos.

De voorziene maatregelen vormen een belangrijke stap in het herstellen van de biodiversiteit in deze omgeving, en verhogen de natuurbeleving van omwonenden en recreanten.

Voor het inventariseren van het vliegend hert zal de gemeente beroep doen op specialisten van het INBO, alsook lokale vrijwilligers inschakelen. Dit gebeurt al enkele jaren en kan intensiever worden op de 2 projectlocaties.

4.- 5.- 6. en 7. Dilbeek

4) Verfraaiing toegangsdreef park La Motte

Het herinrichting en opwaardering van het kasteeldomein van La Motte te St-Ulriks-Kapelle wordt stap voor stap aangepakt. Enkele jaren terug werd aan de voorkant van kasteeldomein La Motte een dubbele rij populieren geveld. Ter compensatie werd in de aangrenzende boomgaard een brede houtkant aangeplant, de parking werd hersteld en ook afgeboord met een dubbele rij haagbeuk.

Het voorliggende natuurproject beoogt een natuurgerichte herinrichting van het perceel waar de populieren geveld werden, met een duidelijke  knipoog naar het verhogen van de biodiversiteit. Er zal een bloemenweide ingezaaid worden en er worden een aantal duurzame parkbomen aangeplant. Een brede rij van voorjaarsbloeiers zal de bezoekers naar de ingang leiden.

De bestaande beukendreef wordt links afgeboord met een haagbeuk zodat de symmetrie van de dreef wordt gerealiseerd.

Meerwaarde voor biodiversiteit:

De aanleg van een bloemenweide met extensief onderhoud  kan inspirerend werken voor de bezoekers van het kasteeldomein. Daarnaast is deze groenvorm een verrijking voor de insectenwereld en geeft kleur aan de toegangsdreef. Een infobord zal duidelijk maken dat een bloemenweide veel meer natuurwaarde heeft en veel minder intensief dient beheerd te worden dan klassiek gazon.

5) Park Renbaan (verbinding Leliestraat-Draverslaan)

Dit natuurproject omvat een totale opwaardering van de achterste zone van het park Renbaan met accent naar versterking van de biodiversiteit. Dit gedeelte van het park is dicht- gegroeid en schept een groot onveiligheidsgevoel bij wandelaars, joggers en fietsers

De dichte boszone links en rechts van de straat wordt via hakhoutbeheer opengemaakt, de betonnen noppenverharding wordt uitgebroken waardoor een brede strook ontstaat om aan te planten/in te zaaien. Ook wordt de bestaande gazonstrook heraangelegd als bloemenweide/hooiland. De bouw van een groot insectenhotel is voorzien en infoborden geven aan de voorbijgangers mee welke meerwaarde er wordt gecreëerd voor fauna en flora.

De verbinding Leliestraat-Draverslaan wordt opgewaardeerd als een veilige trage weg tussen de stationsbuurt van Dilbeek naar het centrum van Dilbeek.

Meerwaarde voor biodiversiteit:

De natuurwaarde van het projectgebied kan verhoogd worden door het beheer van het middelhout in functie van de autochtone bomen en struiken (hakhoutbeheer en verjonging van bomen en struiken). De bomen die de moeite waard zijn, kunnen uitgroeien tot volwaardige bomen zodat een verscheidenheid aan verschillende lagen ontstaat (boomlaag, struiklaag, kruidlaag). Door meer zonlicht aan te trekken en door aanleg van een bloemen- en vlinderweide kan de plaatselijke biodiversiteit sterk verhoogd worden

De beekoevers van de waterloop (natuurlijke grens van het park Renbaan) worden gericht gemaaid en beplant met struiken in functie van de koesterburen.

De bloemen-vlinderweide kan als geboorteboomgaard aangeplant worden met 12 fruitbomen (overleg met dienst burgerzaken), een sleedoornhaag zal aangeplant worden ifv. de sleedoornpage (koesterbuur voor Dilbeek).

Conform het subsidiereglement mogen de kosten verbonden aan randinfrastructuur (bvb. verhardingen, banken en picknicktafels,...) max. 20% bedragen van de totale voor subsidie in aanmerking komende kosten.

Concreet gaat het hierbij om de kostenposten “picknickzone-picknicktafel”.

Hierdoor wordt het bedrag van de totale kosten voor uitvoering van dit project verminderd van 9.252,75 euro naar 8.117,44 euro (incl. 21 % btw)

. totaal kosten die geheel of gedeeltelijk in aanmerking komen voor subsidie (excl. 21 % btw)                7646,90

totaal kosten verbonden aan randinfrastuctuur (picnickzone/picknicktafels)    2280,00

totaal kosten - kosten randinfrastructuur           5366,90

verminderen kosten randinfrastructuur tot  20 % totale kosten               1341,73

totale kosten (na vermindering randinfrastructuur tot 20 %) – excl. btw             6708,63

Incl. 21 % btw 8.117,44

6) De vrolijke dementietuin – WZC Breugheldal (Itterbeek)

Op vraag van het animatieteam van de afdeling dementie van WZC Breugeldal wordt in nauw overleg een belevingsgerichte tuin aangelegd voor ouderen met dementie. Het gaat om de omvorming van een bestaande groene hoek tot een groene omgeving rijk aan prikkels, vaak de enige toegangspoort om contacten te leggen met ouderen met dementie in een verzonken fase.

Voor de milieudienst is het de uitdaging om op een kleine oppervlakte het aspect 'natuur' en 'biodiversiteit' in te brengen dat het welbevinden van deze doelgroep kan verhogen.

Een groene omgeving is ook gezond en brengt rust bij ouderen. Het aantrekken van vlinders, insecten en vogels, zaaien en planten van kruiden/bloemen,… kunnen herinneringen oproepen aan het verleden en een aanzet zijn tot dialoog of 'zich goed voelen'.

Meerwaarde voor de biodiversiteit

De biodiversiteit in deze kleine tuin kan sterk verhoogd worden door het aantrekken van bijen, vlinders, vogels,… en dit met kleine ingrepen die deels door en met de bewoners kunnen gerealiseerd worden. De inrichting van deze kleine tuin kan hopelijk inspirerend werken om de volledige omgevingsaanleg rond het woon- en verzorgingstehuis te beïnvloeden (cf. nultolerantie pesticiden).

Concreet:

•             de bouw van een groot insectenhotel tegen de muur, in combinatie met klimplanten en vaste plantenborder zal heel wat insecten aantrekken. Ook de bouw van kleinere insectenhotels, mogelijk met de bewoners, beogen hetzelfde doel. Een infobord kan het belang van insecten verduidelijken, zeker ook aan familie op bezoek.

•             inheemse hagen, klimopbegroeiing op afsluiting, 'vergeten' boerenbloemen, kruiden, bodembedekkers en bijen-/vlinderstruiken, de aanleg van een vogelbosje,…  trekken allerhande kleinere dieren aan in elk seizoen met o.a. nestgelegenheid, winterbescherming en voedselaanbod.

•             ook de voelmuren in verschillende materialen (klimop, stenen, boomstammen, moswanden) en de afsluitingen in verschillende kringlooptechnieken (vlechtwerk,  boomschors, snipperwanden, takkenril) zijn verblijfplaatsen voor talrijke insecten, vlinders, bijen, vogels en zelfs kleine zoogdieren.

Het inrichten van deze groene zone specifiek voor ouderen met dementie is een innoverend project. Zeker ook omdat het zal worden gerealiseerd in nauwe samenwerking tussen de milieudienst van Dilbeek en het animatieteam van WZC Breugeldal, die de mogelijkheden en beperkingen van de ouderen zeer goed kennen. De meerwaarde vanuit de milieudienst bestaat vooral uit het aanbieden van kennis rond het accent natuur en biodiversiteit die tegemoet komen aan de behoeften van deze specifieke doelgroep.

Bij de uitvoering zal ook de gemeenteschool 't Keperke betrokken worden (schoolterrein grenst aan het WZC). Voor de leerlingen kan het samen werken met deze doelgroep een grote verrijking zijn. Samengevat: de  leerlingen = een bruisend jong volkje en de senioren met dementie = teruggetrokken in hun eigen leefwereld. De uitdaging is dat beide werelden korter bij elkaar komen.

Ook voor de natuurwerkers van Pro Natura dit een uitdaging: het inrichten van een beperkte groene zone met oog voor veel details en in samenwerking met de bewoners en het animatieteam.

7) Park Wolsem

Tussen de 2 wijken Wolsem en Zuurweide bevindt zich langsheen de beekvallei van de Smissenboswaterloop een groene zone met achterstallig beheer (te veel grote wilgen, verwilderde houtopslag,…) en weinig uitnodigend om frequent te gebruiken als park.

Een aangrenzend weiland werd tientallen jaren gebruikt door de nabije manege Hof ter Smissen, maar de activiteiten van de manege werden stopgezet waardoor het weiland vrijkomt. Er zijn reeds onderhandelingen gestart met de bouwmaatschappij om dit weiland in te richten en bij de bestaande groene zone in te lijven, steeds rekening houdend met het feit dat dit weiland ooit bouwrijp kan gemaakt worden. Er wordt gestreefd de bestaande volkstuinen te behouden en zelfs meer gestructureerd in te richten.

Doelstelling van dit project is de opwaardering van de bestaande groene zone tot een volwaardig buurtpark waar natuurvriendelijk beheer in de kijker wordt gezet. Het is de ideale plek om de buurtbewoners vertrouwd te maken met natuurbeheer en ontwikkeling van leefgebieden in functie van koestersoorten.

De volgende acties worden voorzien:

•             hakhoutbeheer voor de struwelen op de beekoevers, zodat een gunstiger oevermilieu ontstaat voor de ontwikkeling van watervegetaties en waterfauna - Dilbeekse koesterbuur ijsvogel kan hier hopelijk terugkeren;

•             herprofilering van de oevers → creëren van ondiepere zones zodat het water sneller kan opwarmen (gunstig voor waterfauna);

•             aanleg van nieuwe langwerpige poel en zacht glooiende hellingen → geschikt habitat voor amfibieën en libellen – afsluiten van de zone rond poel met kastanjehouten afsluiting (veiligheidsredenen + om biotoop te vrijwaren van verstoring);

•             ecologisch maaibeheer voor de natte graslanden gelegen tegen de poel, zodat de natuurwaarde kan verhogen;

•             omvorming van bestaande homogene bosoppervlakte tot gevarieerd bostype → ontwikkeling van meer gevarieerde soortensamenstelling en bosstructuur (zowel verticaal als horizontaal), het bos wordt uitgebreid door aanplanting van streekeigen en standplaatsgerichte soorten, het beheer zal gericht worden op de principes van duurzaam bosbeheer;

•             langsheen de Hongersveldstraat worden in een bloemrijke grasberm parkbomen aangeplant, het open karakter langsheen de straat zal voorbijgangers uitnodigen om in het park te gaan wandelen, de laatvlieger kan hier zijn geliefkoosd biotoop terug vinden;

•             bij de omvorming van de paardenweide worden houtkanten en hagen aangeplant        (accent op de sleedoorn ifv. de sleedoornpage). Op dit perceel wordt ook een grote oppervlakte als weiland behouden, met mogelijkheid om in de toekomst geboorteboomgaarden aan te planten (biotoop voor de eikelmuis). Een ander deel van het perceel zal als vlinder-bloemenweide ingezaaid worden (met graspaden);

•             bestaande volkstuinen blijven behouden (meer gestructureerd).

Via de wijkwerking zal de buurt betrokken worden, (wijk Zuurweide en Wolsem zijn opgenomen in het Kyoto-wijkproject van de gemeente). In samenwerking met de deskundige duurzaamheid wordt een actieplan uitgewerkt zodat de betrokkenheid van de wijkbewoners vergroot en ze actief gaan meedenken en meewerken aan de herinrichting van 'hun’ buurtpark.

Meerwaarde voor de biodiversiteit

In dit parklandschap zullen meerdere typische biotopen gecreëerd worden die elk hun specifieke soorten zullen aantrekken. Een grote meerwaarde is dat dit park zich bevindt in de beekvallei van de Smissenboswaterloop, een beekvallei die verder aansluiting vindt met de vallei van de Steenvoordebeek en aansluit bij het park Renbaan en het natuurreservaat De Wolfsputten.

De meerwaarde voor de biodiversiteit wordt gecreëerd door het aangepast beheer: overgang van klassiek grasbeheer naar hooilandbeheer is een grote verrijking voor de biodiversiteit. Daarnaast zal door het vrijmaken van de oevers van de beek en door de aanleg van een grote poel-/moeraszone het aspect water duidelijk aanwezig zijn en typische koesterburen aantrekken (ijsvogel, watervleermuis). De verduurzaming van het bosgedeelte, de aanplant van nieuwe bomen, de aanleg van nieuwe houtkanten en hagen zullen vele andere soorten aantrekken en de Dilbeekse koesterburen in de kijker stellen (o.a. sleedoornpage, bosorchis, papegaaizwammetje en aardtong).

Conform het subsidiereglement mogen de kosten verbonden aan randinfrastructuur (bvb. verhardingen, banken en picknicktafels,...) max. 20% bedragen van de totale voor subsidie in aanmerking komende kosten.

Concreet gaat het hierbij om de kostenposten “picknicktafels + zitbanken”

Hierdoor wordt het bedrag van de totale kosten voor uitvoering van dit project verminderd van 13.948,88 euro naar  9.087,10 euro (incl. 21 % btw).

totaal kosten die geheel of gedeeltelijk in aanmerking komen voor subsidie (excl. 21 % btw)   11528,00

totaal kosten verbonden aan randinfrastuctuur (picknicktafels + zitbanken)       5520,00

totaal kosten - kosten randinfrastructuur             6008,00

verminderen kosten randinfrastructuur tot  20 % totale kosten                 1502,00

                totale kosten (na vermindering randinfrastructuur tot 20 %)       7510,00

Incl. 21 % btw 9.087,10

10. Lennik

10) Geboorteboomgaard Eizeringen

Het voorliggende natuurproject omvat het uitbreiden van de bestaande boomgaard met een oppervlakte van 0,8 ha naar een totale oppervlakte van 1,79 ha en het omringen van de  nieuwe boomgaard met een haag van inheemse soorten (totaal 24 nieuwe hoogstamfruitbomen en 360 lm haag). Hierdoor zal ook het leefgebied van de steenuil (koesterbuur van de gemeente Lennik) bevorderd worden.

De nieuwe boomgaard zal ook fungeren als geboorteboomgaard: aanplanten van 1 fruitboom voor alle geboren kinderen van elle maand van het jaar.

Het project zal gerealiseerd worden ism. Natuurpunt, om ook de andere bewoners van Lennik te sensibiliseren om inheemse struiken, bomen en hoogstamfruitbomen aan te planten.

Meerwaarde voor de biodiversiteit

Het project zal o.a. het leefgebied van de steenuil (koesterbuur van de gemeente Lennik) bevorderen en een meerwaarde betekenen voor het leefgebied van wilde bijen en diverse andere insecten (plaatsing van insectenhotel op de site is ook voorzien).

11. - 12.Liedekerke

11) Herstel bronbos vallei Palitsebeek

Het actiegebied van dit intergemeentelijk project  is gelegen in het brongebied van de Palitsebeek op de grens met de gemeente Roosdaal (samenwerking) en wordt doorsneden door een wandelweg van de Tweedorpenwandeling. Het wandelpad is door slechte waterhuishouding moeilijk toegankelijk, daarom zullen de waterloopjes naar de Palitsebeek geherprofileerd worden met hier en daar ook enkele bufferpoelen. Enkele blijvende drassige zones en de Palitsebeek zelf worden overbrugd met een knuppelpad. Ook wordt een bestaande moeraszone verder ontwikkeld tot een bloemrijke moerasruigte.

Meerwaarde voor de biodiversiteit

Door het herstel van de waterhuishouding zal de kwel in het gebied terug dominanter worden, met een sterke ontwikkeling van kwelplanten (zoals beekpunge) als gevolg. Door de aanleg van nieuwe poelen krijgen ook amfibieën (o.a. kamsalamander, koesterbuur van de gemeente Liedekerke) en andere aquatische organismen nieuwe kansen.

De moerasruigte zal door cyclisch beheer bloemrijker worden, wat voor tal van insecten interessant kan zijn.

12) Aanleg ecologische corridor Monnikenveld

Dit project is ontstaan uit een afkoppelingsproject van Aquafin. De Heuvelrug van het Hof ter Katten bestaat uit akkers met erosiegevoelige leemgrond, waardoor afstromend water van de akkers zorgt voor wateroverlast in een aantal woningen en een parasitair debiet op de riolering van de Begonialaan. In samenspraak met de provinciale erosiecoördinator werd beslist om een extra bufferstrook van 10 m breedte aan te leggen, beplant met een inheemse houtkant. Dit landschapselement zal de boscomplexen van Liedekerkebos verbinden met de Kruisbeekvallei.

Dankzij deze geïntegreerde aanpak zal een oorspronkelijk afkoppelingsproject uitgroeien tot een heuse ecologische corridor.

Meerwaarde voor de biodiversiteit

De nieuwe ecologische corridor zal een belangrijke migratieroute vormen voor vele plant- en diersoorten. Door de aanplant van de houtkant zullen er terug KLE’s in het landschap te zien zijn, wat goed nieuws is voor tal van koesterburen zoals laatvlieger, ringmus, geelgors, eikelmuis en sleedoornpage.

15. - 16. Sint-Genesius-Rode

15) inrichting en beheer bosje Bellemansheide/Hof-Ten-Berg/Windmolen

In het bosje wordt achterstallig beheer uitgevoerd en de toegankelijkheid geoptimaliseerd. 

De grote verscheidenheid aan groenvormen (kort gemaaid gras, bloemrijk grasland, inheemse hagen, vaste planten en de aanplant van bomen en struiken) zal zorgen voor een verhoging van de biodiversiteit.

Het project wordt als volgt opgedeeld:

-  Natuureducatieve ingang:

•             plaatsen van insectenhotel

•             plaatsen van takkenrillen

•             planten van vaste planten, hagen, bosplantsoen en hoogstamboom

•             plaatsen van wilgenvlechtwerk

•             inzaaien van bloemenmengsel

-  Bos met ruimte voor spel:

•             beplanten van de randen

•             verwijderen van exoten

•             plaatsen van trap en vlonderpad

-  Ingang bij straat Windmolen:

•             plaatsen van kastanjehouten afsluiting, toegangssluis en infobord

Meerwaarde voor de biodiversiteit

Door een grote diversiteit aan groenvormen te integreren biedt het project aan diverse diersoorten een interessante leef- en overwinteringsomgeving, in het bijzonder voor een aantal koesterburen van de gemeente Sint-Genesius-Rode:

- grote weerschijnvlinder: door het natte karakter van het bos, de aanwezigheid van oude                        bomen, de aanplant van een bosrand;

- graslathyrus: bloemrijk grasland (hooiland)

- vliegend hert: door de aanwezigheid van dood hout in het bos heeft vliegend hert mogelijks een nestgelegenheid (vliegend hert is reeds in SGR aanwezig).

De realisatie van het project zal ook ten goede komen voor koesterburen die niet gebonden zijn aan de gemeente Sint-Genesius-Rode, zoals de huismus, sleedoornpage, boommarter, vuursalamander,…

16) Koesterburenboomgaard (Hangeikweg)

Deze actie betreft het herwaarderen en toegankelijk maken van een grote terreininrichting uit 1996. Onder impuls van het toenmalige Econet (nu ProNatura) werden toen op een groot weiland (3,9 hectare) in eigendom van de gemeente Sint-Genesius-Rode een hoogstamboomgaard, gemengde hagen en solitaire bomen aangeplant.

Met steun van de gemeente en de milieuraad bracht het Regionaal Landschap de lokale actoren samen en werden in 2014 de contouren van de herwaardering van de site uitgetekend: het behoud van de hoogstamboomgaard met (herstel)snoei en verjonging, het (herstel)beheer van hagen en bomen(rijen), het graven van een poel, het toegankelijk maken van de locatie door een lusvormig wandelpad en het inrichten van een koesterburenkamer in een hoek van het terrein. Deze koesterkamer wordt voornamelijk ingericht op maat van lagere schoolkinderen. Natuurpunt zal deze 'koesterkamer' gebruiken om uitleg te geven over hun werking, de natuur en de koesterburen die SGR rijk is. Na de werken zal de kamer officieel geopend worden met de nodige aandacht, zodat alle inwoners van Sint-Genesius-Rode deze natuurlijke parel weten terug te vinden.

De locatie van de hoogstamboomgaard in de Hangeikweg-Kwadeplasstraat uit 1996 is  zowel van lokaal als van bovenlokaal belang en maakt van oudsher deel uit van een gordel van hoogstamboomgaarden rond de dorpskern van Sint-Genesius-Rode.

Het verhaal van de verweving in tijd en ruimte tussen natuur en landbouw speelt hier zeer concreet door engagementen van de (pachtende) landbouwer en Natuurpunt Rode. Samen met andere betrokken actoren zorgt dit voor een duurzame context om dit project uit te voeren: het omvormen van een weiland met (fruit)bomen tot een correct onderhouden natuur-landbouw site met ruime aandacht voor natuurbeleving en educatie/sensibilisering. De locatie is bovendien van bovenlokaal belang omdat dit een belangrijke stapsteen is tussen Zoniënwoud en Hallerbos, ooit met elkaar verbonden en nu beide deel uitmakend van het Europese Natura 2000-netwerk. De behoefte aan verbinding tussen deze 2 belangrijke boshabitats is groot, niet in het minst voor Europees beschermde soorten zoals vliegend hert, vleermuizen, boommarter en ook de vroedmeesterpad, een soort die voorkomt in de Kwadebeekvallei op minder dan 400m van de boomgaard en waarvoor in 2014 op het terrein een poel werd aangelegd.

Meerwaarde voor de biodiversiteit

De (her)inrichting van de site door eenmalig herstelbeheer, verdere inrichting/aanplanting en openstelling + sensibilisering, zal zorgen voor een aantrekkelijker leefgebied voor soorten en koesterburen zoals steenuil, sleedoorn- en iepenpage, verschillende vleermuizensoorten (bvb. rosse vleermuis, vliegend hert, vele soorten wilde bijen en graslandpaddenstoelen (bvb. papegaaizwammetje).

Bijzonder om te vermelden is de vroedmeesterpad waarvan in 2014 individuen op minder dan 500m van de site zijn gevonden en waarvoor er op de site een poel wordt aangelegd/verbeterd/beheerd.

Samengevat is de meerwaarde voor de biodiversiteit hoog door de doordachte acties voor diverse landschapselementen: hoogstamboomgaard, hagen, heggen, solitaire bomen, bosranden, knotwilgenrijen, poel, grasland. Het is dan dus ook de uitgewezen plek om alle koesterburen van Sint-Genesius-Rode samen te brengen en voor te stellen aan het grote publiek (inwoners, kinderen).

De kostprijs voor de infoborden, zitbanken, vlonderpad + drinkpomp koeien (begrazing) zit niet in deze projectaanvraag vervat (betoelaagd -70%- via PDPO project voor de boomgaard van RL P&Z).


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?