Licht onderscheidt Belgisch van buitenlands bier

OETINGEN  - Bier is de drank die wereldwijd, op water en thee na, het meest genuttigd wordt. Onderzoekers Anna Grazia Mignani, Leonardo Ciaccheri, Heidi Ottevaere en Hugo Thienpont ontwikkelden op basis van diffuus lichtabsorptie-spectroscopie een systeem dat in staat is Belgische bieren te onderscheiden van bieren uit andere landen. Het labo B-PHOT van de Vije Universiteit Brussel bevindt zich in Oetingen.

Bier bevat naast water natuurlijke ingrediënten als gerst en andere granen, hop en gist. Allerlei producenten – van grote multinationals tot bierbrouwcafés – brengen een brede waaier aan biervariëteiten voort die stuk voor stuk hun eigen karakter en kwaliteitsniveau hebben. In een markt waarin consumenten steeds kritischer en veeleisender worden, is het belangrijk om over methodes te beschikken waarmee onderscheidende eigenschappen en kwaliteit op een objectieve en wetenschappelijke manier kan worden vastgesteld.

Onder leiding van professor Ottevaere ontwikkelde het Brussels Photonics Team (B-PHOT) van de VUB een systeem dat toelaat om op een eenvoudige, nondestructieve wijze de absorptiespectra op te meten van vloeibare levensmiddelen.

86 bieren – het experiment

In eerste instantie werd het systeem samen met Dr. Anna Grazia Mignani van het Consiglio Nazionale Delle Ricerche (CNR) in Florence uitgetest voor het garanderen van de authenticiteit van extra vierge olijfolie. Vervolgens besloot het team te onderzoeken of het mogelijk is met optische methodes de identiteit en het alcoholgehalte van een bier vast te stellen.

De onderzoekers selecteerden 86 verschillende bieren, waarvan 50 uit België. De selectie omvatte de belangrijkste ‘bierstijlen’, waaronder hooggistende bieren (diverse ales, witbier), laaggistende bieren (lager, doppelbock) en bieren van spontane gisting (geuze, kriek). De bieren waren verschillend van kleur en het alcoholgehalte varieerde van 0,5 tot 11 volumeprocent.

De onderzoekers plaatsten de bierstalen in een bolvormige sfeer die via glasvezels verbonden werd meetspectrometers om zo het absorptiespectrum op te meten. Het voordeel van een dergelijke configuratie is dat eventuele troebelheid van het bier de meting niet verstoort. Met deze spectrometers konden (in zichtbaar licht) de kleur en (in nabij infrarood) het alcoholgehalte worden bepaald. Met behulp van conventionele optische instrumenten stelden de onderzoekers vervolgens nog parameters vast als refractieve index en de troebelheid die een maat zijn voor het suikergehalte en de fermentatie.

Nadat de resultaten waren verwerkt en in een datamatrix werden uitgezet, bleken de bieren zich te groeperen rond hun gistingsmethode, kleur en alcoholgehalte. Verrassend genoeg bleken de Belgische bieren zich duidelijk als groep te onderscheiden van de bieren uit andere landen.

Vóór kwaliteit, tegen voedselfraude

Met optische methodes blijken inderdaad de belangrijkste eigenschappen van een bier (brouwmethode, fermentatie, alcoholgehalte, land van herkomst) te kunnen worden geïdentificeerd. Optische meettechnologie lijkt daarmee geschikt voor zowel het bewaken van kwaliteitsindicaties tijdens het brouwproces als voor de opsporing van fraude. Spectroscopie is bovendien een duurzame vorm van analyse omdat de stalen er in hun natuurlijke vorm – dus zonder chemische behandeling vooraf – mee gemeten kunnen worden. Hierdoor zijn de stalen veiliger hanteerbaar en worden er geen schadelijke restproducten gevormd.

Het onderzoek spitst zich momenteel toe op verdere miniaturisatie van de technologie in combinatie met de integratie ervan met een online systeem. Dit moet het mogelijk maken om stalen nog tijdens het productieproces op te volgen zodat te allen tijde een uniforme kwaliteit kan worden gegarandeerd.

B-PHOT van de Vije Universiteit Brussel

De onderzoekers die het systeem hebben ontwikkeld, werken voor B-PHOT, het Brusselse Fotonica Team van de Vrije Universiteit Brussel. B-PHOT is een belangrijke speler in Europa op gebied van lichttechnologie en geminiaturiseerde fotonische systemen. De groep telt 65 onderzoekers en technologische medewerkers en steunt op unieke micro-optische technologieplatformen en prototypeerlijnen voor haar baanbrekend onderzoek. B-PHOT VUB staat aan de wereldtop met haar knowhow in optisch ontwerp, optische karakteristiektechnieken, snelle prototypering, en haar trackrecord in industriële innovatie.  

B-PHOT neemt deel aan de Milanese wereldtentoonstelling die tot 15 oktober duurt: www.b-phot.org/www/News/B-PHOT-showcases-Photonics-and-Food-Safety-at-Milano-s-World-Fair-2015


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?