LENNIK - Als voorzitter van de Commissie Justitie stelde Kamerlid Kristien Van Vaerenbergh eind vorige week het “Tienpuntenplan voor de modernistering van Justitie” van de N-VA voor. Met deze brochure wil de N-VA haar blauwdruk presenteren voor een Justitie van de 21ste eeuw.
“Het gerecht kampt met tal van, al lang gekende problemen: achterblijvende informatisering, overvolle gevangenissen, niet-uitgevoerde straffen, gerechtelijke achterstand, gebrekkig cijfermateriaal, te ingewikkelde procedures, een onaangepaste gerechtelijke organisatie, een gebrek aan modern management en ga zo maar door. Tot nu toe is geen enkele minister van Justitie erin geslaagd zijn of haar departement grondig te moderniseren”, zegt Kristien Van Vaerenbergh.
“De hoera-politiek van huidig Minister Turtelboom moet verdoezelen dat haar hervormingsplannen tal van ongelijk- en ongerijmdheden bevatten en de opportuniteit missen om eenheidsrechtbanken in te voeren. Bovendien lijken deze hervormingen niet door de magistraten op het terrein gedragen, en zullen ze hun doel voorbij schieten indien er niet (tegelijk) sneller werk zal worden gemaakt van werklast- en rendementsmeting, eenvoudigere procedures, geïntegreerde informaticasystemen en simpelweg meer middelen en magistraten”, zegt Kristien Van Vaerenbergh.
Deelstaten
“De tegenovergestelde visie van Franstalig België op tal van punten is hier niet vreemd aan. Alleen door Justitie over te hevelen naar de deelstaten kan met een volledig propere lei begonnen worden. Zo kan elke deelstaat naar eigen inzicht Justitie hervormen”.
Speerpunten
De N-VA wenst tegenover de goed-nieuws-show van de regering een constructief plan voor Justitie te plaatsen: 10 speerpunten om Justitie eindelijk op orde te krijgen.
1. Een snelle en rechtvaardige bestraffing op maat
De N-VA wil de dader van een misdrijf zo snel mogelijk voor de rechtbank. Bij eenvoudige zaken, zoals drugszaken, rellen of winkeldiefstal moet een performant snelrecht leiden tot een lik-op-stukbeleid. Straffen moet niet alleen snel, het moet ook op maat van de dader om het beste effect te hebben. De N-VA wil ook een echt jeugdsanctierecht vanaf 12 jaar, waarbij slachtofferherstel centraal staat.
2. Straffen meteen uitvoeren
Geloofwaardig straffen is meteen straffen, anders mist een straf haar effect. De strafrechter moet niet alleen op maat straffen, hij moet ook kiezen voor de straf die meteen uit te voeren is. De N-VA pleit voor structureel overleg tussen Justitie, gevangenisdirectie en hulpverlening opdat vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd. Het strafrecht is een keten waarin elke schakel zijn rol moet spelen.
3. Een gevangenisbeleid met visie
De N-VA wil een langetermijnplan voor meer capaciteit. Die realiseren we door nieuwe gevangenissen te bouwen en tijdelijk cellen te huren in Nederland. Zo kunnen we alle straffen uitvoeren. In combinatie met een recidiveaanpak door doorgedreven begeleiding en re-integratie, en gepast samenstelling van de gevangenissen op basis van risicoprofielen, kan het aantal gevangenen, zoals in Nederland, dalen. Buitenlandse gevangenen moeten hun straf in eigen land uitzitten. Geesteszieke criminelen hebben een eigen aanpak nodig.
4. Begeleiding en re-integratie: naar een recidivemonitor
Meten is weten. De N-VA wil een recidivemonitor die bijhoudt welke straf werkt en hoe snel een dader nieuwe feiten pleegt. Daarop moeten we ons beleid afstemmen. Voor elke dader moet er een individueel traject komen: wat is zijn of haar profiel? Wat is de meest geschikte begeleiding en re-integratie? Begeleiding moet worden voortgezet na vrijlating, zeker voor seksuele delinquenten en druggebruikers.
5. Het slachtoffer verdient een plaats.
Slachtofferbegeleiding moet een reflex van politie en Justitie worden. Zij moeten de nodige opleiding en ondersteuning krijgen. Slachtoffers hebben recht op één aanspreekpunt om informatie te krijgen in elke stap van de procedure, ook bij de vrijlating van de dader. Daarom pleit de N-VA voor een centraal slachtofferregister en een opwaardering van de rol van Justitie-assistent. Slachtoffers van geweld hebben ook recht op een kosteloze procedure.
6. Hervorm Justitie: de eenheidsrechtbank
Justitie moet een goed geleid bedrijf worden. De huidige structuur is een kluwen van rechtbanken waarin één op de zes magistraten korpschef is. Zo’n Mexicaans leger is niet werkbaar. De N-VA pleit voor een nieuwe indeling in twaalf arrondissementen: één per provincie, met een uitzondering voor Brussel en Eupen. In elk arrondissement moet een eenheidsrechtbank komen, met aan het hoofd één korpschef-manager.
7. Werklastmeting en modern management
Justitie heeft nood aan een werklastmeting, opdat de korpschef-manager mensen en middelen optimaal kan inzetten. De N-VA pleit voor meer mobiliteit binnen de eenheidsrechtbank, met meer specialisatiekansen en opleiding voor magistraten en personeel. Dat leidt tot snellere en betere rechtspraak. Opleidingen moeten meer aandacht hebben voor omgang met de burger.
8. Informatisering: Justitie naar de 21ste eeuw
Justitie moet digitaal gaan. Elk dossier moet worden beheerd op één elektronisch platform met een beveiligde toegang voor alle gebruikers. Een verdachte moet zijn dossier online kunnen bekijken vanuit de gevangenis. Ook de betekening van het vonnis of de aangifte van een misdrijf moeten via internet kunnen. Het verhoren van verdachten en getuigen moet mogelijk zijn via videoconferentie.
9. Hervorm het systeem van de pro-Deoadvocaat
De N-VA wil het puntensysteem voor de vergoeding van de advocaat hervormen op basis van een werklastmeting die vastlegt hoeveel tijd voor elk dossier nodig is. Eenvoudige dossiers moeten minder punten waard zijn. Ook wil de N-VA een pro-Deofonds om het systeem betaalbaar te houden. Elke veroordeelde moet hieraan bijdragen. Tot slot wil de N-VA een betere controle van het systeem.
10. Tijd voor moderne wetgeving en procedures
Onze wetboeken zijn aan modernisering toe. Zeker in het strafrecht. Procedurefouten en verjaring van spraakmakende zaken tasten de geloofwaardigheid van Justitie aan. De N-VA pleit per wetboek voor een werkgroep van experten, met een duidelijk stappenplan, een timing en een budget. Parallel moet er een politieke stuurgroep komen die knopen doorhakt. Wetten moeten vanaf nu systematisch worden geëvalueerd. Ook wil de N-VA de procedures hervormen, te beginnen met het hoger beroep.