Niet iedereen heeft zin om elke dag achter het fornuis te staan. Naast de gerechten van de traiteurzaak of take-away om de hoek, worden maaltijden ook aangeboden via websites, apps en sociale media. De meeste nieuwe hobbykoks respecteren de regels rond hygiëne en besteden hier veel aandacht aan. Toch wordt vaak vergeten dat men zich moeten registreren bij het FAVV als actor in de voedselketen, wanneer het niet gaat over gelegenheidsverkoop en zonder winstoogmerk. "Dit is een belangrijke voorwaarde voor wie dit soort activiteiten uitoefent", waarschuwt het Federaal Agentschap voor de voedselveiligheid.
Wanneer je eten klaarmaakt en verkoopt moet je gekend zijn bij het FAVV. "Dit is een evidentie voor restaurants, traiteurszaken en elke andere onderneming die actief is in de voedselketen", laat het Agentschap weten. "Dat is ook heel normaal. De voorwaarden qua hygiëne moeten worden nageleefd zodat de consumenten beschermd zijn. Ook hobbykoks die regelmatig thuis maaltijden bereiden en ze aan andere mensen verkopen moeten zich bekend maken bij het FAVV. Deze toelating is verplicht en de hobbykok draagt dan ook een verantwoordelijkheid en kan aansprakelijk worden gesteld bij voedselincidenten. Er kan geen sprake zijn van een voedselveiligheid met twee snelheden."
Wat zijn de regels voor hobbykoks die eten bereiden voor derden?
1. Maak je bekend bij het FAVV
De algemene regel die geldt voor iedereen die actief is in de voedselketen: ondernemingen die levensmiddelen produceren, verwerken of leveren aan consumenten moeten zich kenbaar maken bij het FAVV en identificeerbaar zijn. Eten verkopen via Facebook, marketplace en andere platformen is niet verboden, ook restauranthouders kunnen hier bijvoorbeeld gebruik van maken. Toch is het verplicht om een toelating aan te vragen bij het FAVV voor je hiermee start.
Nadat je dit gedaan hebt, ben je per definitie onderworpen aan controles die ervoor zorgen dat alles onder de juiste omstandigheden gebeurt zodat de consument beschermd is. Je kenbaar maken bij het FAVV laat ook toe dat het FAVV snel kan handelen wanneer er zich een incident in de voedselketen voordoet.
Vergeet niet dat een toelating ook betekent dat je jaarlijks een heffing aan het FAVV moet betalen.
Bij gelegenheidsverkoop door vrijwilligers en zonder winstoogmerk (de wetgeving bepaalt dat dit een activiteit is die maximaal 5 keer per jaar wordt georganiseerd, voor een totale duur van maximaal 10 dagen per jaar) is geen toelating nodig bij het FAVV.
2. Respecteer de hygiëne zoals een restaurant dit doet
Eenmaal een hobbykok zich bij het FAVV bekend heeft gemaakt, mag hij niet vergeten zijn eigen autocontrolesysteem uit te bouwen. Het autocontrolesysteem is een overzicht van de aandachtspunten bij het klaarmaken van maaltijden: de traceerbaarheid van levensmiddelen, persoonlijke hygiëne, netheid van de keuken, respecteren van vervaldata, warme of koude keten, ... . Kortom, om thuis een goede kok te zijn, moet je niet alleen je producten kennen, maar ook de manier waarop ze worden klaargemaakt en vooral de omstandigheden waarin ze moeten worden bereid en bewaard.
Er zijn gratis autocontrolegidsen beschikbaar om koks te helpen bij de uitbouw van hun autocontrolesysteem: http://www.favv.be/professionelen/autocontrole/
Als aanvulling zijn er ook de quick-start fiches: http://www.favv.be/professionelen/autocontrole/gidsen/qsfiches/
3. Vergeet de allergenen niet
Sinds enkele jaren stellen gezondheidsdiensten een toename vast in de frequentie en de ernst van allergische reacties. Volgens de Hoge Gezondheidsraad lijdt 2 tot 3% van de Belgische bevolking aan een voedselallergie. Bij kinderen bedraagt dit percentage volgens de laatste onderzoeken zelfs 6 tot 8%.
Wanneer mensen met een voedselallergie levensmiddelen eten waar ze allergisch aan zijn, kan dit ernstige gevolgen hebben! De aanwezigheid van een allergeen kan soms tot de dood of ernstige problemen leiden, meestal in de vorm van oedeem en/of anafylactische reacties. Elke kok moet daarom zijn klanten informeren over de aanwezigheid van ingrediënten die deze allergieën kunnen veroorzaken. Hoe informeer ik mijn klanten? Dit kan mondeling op verzoek van de consument voor hij de maaltijd aankoopt of schriftelijk (bijvoorbeeld op de menukaart, ...). Welke manier je ook kiest, de consument moet weten waar hij deze informatie kan vinden.
Het FAVV heeft een aantal hulpmiddelen (gidsen, fiches, video’s,…) die je uitleggen hoe je klanten correct en makkelijk kan informeren over de mogelijke aanwezigheid van allergenen: http://www.favv.be/professionelen/levensmiddelen/allergenen/