Ben Weyts, verantwoordelijk minister voor de Vlaamse rand, en de burgemeesters van Toekomstforum Halle Vilvoorde, zijn het er over eens dat een aanpak van de grootstedelijke problematiek van de centrumregio Halle-Vilvoorde noodzakelijk is om de ‘spill-over’ effecten vanuit Brussel tegen te gaan. Ze spraken af om Vlaamse en lokale plannen en acties op elkaar af te stemmen. De lokale besturen worden onder meer betrokken bij het coördinatieplatform ‘Stand van de Rand’ zodat ook de lokale acties een plaats krijgen op dit overleg.
Op 11 december 2019 trok een delegatie van Toekomstforum naar minister Weyts om de specifieke beleidsmaatregelen voor de centrumregio Halle-Vilvoorde te bespreken De installatie van het Vlaamse randfonds betekent een belangrijke stap voorwaarts voor de regio. Het is een hefboom voor een versterkte lokale aanpak, zoals ook het behoud van de middelen voor Vilvoorde, Dilbeek en Halle. De middelen voor de bouw en de werking van een justitiehuis komen tegemoet aan één van de eisen van Toekomstforum.
Tijdens het overleg werd ook duidelijk dat een goede strategische afstemming de inzet van de middelen voor de regio optimaliseert. Samenspraak en uitwisseling tussen Vlaanderen en de lokale besturen is aangewezen, waarbij de lokale besturen de kans krijgen om, bottom-up, hun suggesties en voorstellen in te brengen. Er werd afgesproken om Toekomstforum Halle-Vilvoorde een plaats te geven in het coördinatieplatform ‘Stand van de rand’.
Eisen
Tijdens het grote burgemeestersoverleg van 18 december werden de eisen van het Toekomstforum aan de federale onderhandelaars bevestigd.:
- Federale erkenning voor de specifieke situatie van Halle-Vilvoorde als centrumregio
- Versterkt veiligheidsbeleid: een volwaardig parket, een eigen justitiehuis met goede samenwerking en communicatie met justitie, een regio-specifieke rechtspraak, hogere dotatie voor lokale politie en de hulpverleningszone Vlaams-Brabant-West (zoals initieel werd beloofd), extra capaciteit voor het uitvoeren van een veiligheidsbeleid voor de luchthaven
- Een federale vliegwet: om de economische meerwaarde en tewerkstellingscreatie van Brussels Airport te verzoenen met het milieu en de leefbaarheid, de gezondheid en het woonrecht voor de omwonenden en een rechtvaardige verdeling te bekomen van de lusten én de lasten die verbonden zijn aan de luchthaven.
- EN-EN aanpak mobiliteit: inzetten op hoogwaardig openbaar vervoer in GEN zone om zo tot een sterker openbaar vervoersnetwerk te komen naast een meer uitgebreide fiets- en kwalitatievere weginfrastructuur.
Overleg- en coördinatieplatform voor de regio
De burgemeesters van de 35 gemeenten van Halle-Vilvoorde en de gedeputeerden van de regio startten begin 2015 met een gestructureerd burgemeestersoverleg m.n. ‘Toekomstforum Halle-Vilvoorde’. Toekomstforum stelt zich tot doel om, zonder bevoegdheidsoverdracht, de kwaliteit van het leven voor de meer dan 630.000 inwoners van Halle-Vilvoorde te verhogen en op te treden als overleg- en coördinatieplatform voor de regio.
De voorbije vier jaar werden er inhoudelijke themawerkgroepen georganiseerd die gezamenlijke standpunten en aandachtspunten voor de centrumregio Halle-Vilvoorde hebben geformuleerd. De burgemeesters en gedeputeerden hebben zich geëngageerd om, na de lokale verkiezingen in 2018, de werking te continueren en hiermee, via overleg en coördinatie, de uitvoering van een gezamenlijke streekactieplan mogelijk te maken.
Een economisch sterke, Vlaamse en gastvrije regio
De centrumregio Halle-Vilvoorde vertrekt vanuit haar eigenheid – met name een economisch sterke, Vlaamse en gastvrije regio – en wil deze behouden en versterken.
Uit een analyse van diverse factoren blijkt onmiskenbaar dat centrumregio Halle-Vilvoorde geconfronteerd wordt met (groot)stedelijke problematieken, vergelijkbaar met of sterker dan deze die zich in de Vlaamse centrumsteden manifesteren. De maatschappelijke uitdagingen voor Halle-Vilvoorde vragen gerichte investeringen en acties in de brede regio. Vlaanderen heeft de specifieke positie van de centrumregio Halle –Vilvoorde in haar beleid bevestigd o.a. door de oprichting van een Vlaams randfonds. Ook van een toekomstige federale regering verwachten wij een erkenning van de specifieke situatie van de centrumregio Halle-Vilvoorde.
Federale eisen
De concrete ‘federale’ eisen van de burgemeesters en de gedeputeerden van de centrumregio Halle-Vilvoorde, zijn de volgende:
- Erkenning van de specifieke situatie van Halle-Vilvoorde als centrumregio
De specifieke situatie van Halle-Vilvoorde als centrumregio zorgt ervoor dat de regio en haar lokale besturen gepaste maatregelen moet nemen om met de stedelijke ‘spillover’ vanuit de hoofdstad om te gaan.
Begin 2018 hebben we het dossier ‘Centrumregio-erkenning voor Vlaamse Rand en Halle’ met geactualiseerde cijfers gepubliceerd (zie www.toekomstforum.be). Deze analyse toont zwart op wit dat Vilvoorde, Halle en de brede Vlaamse Rand geconfronteerd worden met (groot)stedelijke problematieken, vaak zelfs sterker dan in andere centrumsteden in Vlaanderen. Wij zijn verheugd dat Vlaanderen een begin heeft gemaakt om de specifieke positie van de centrumregio te erkennen door de oprichting van het Vlaamse randfonds. Dat is positief, maar het is niet voldoende om het geheel aan grootstedelijke problematieken, met uitlopers over het hele grondgebied van het arrondissement, aan te pakken.
Toekomstforum Halle-Vilvoorde vraagt ook aan het federale niveau erkenning voor de specifieke situatie van de centrumregio Halle-Vilvoorde. Deze erkenning zien we als een belangrijk politiek signaal. Hieraan kunnen extra middelen worden gekoppeld waarmee de betrokken overheden in een aantal federale beleidsdomeinen zoals mobiliteit, veiligheid en welzijn gerichte acties kunnen opzetten en financieren. Er zijn bijkomende middelen voor de gemeenten en actoren in de brede Vlaamse rand nodig
- Versterkt veiligheidsbeleid voor centrumregio Halle-Vilvoorde
- Volwaardig parket
Sinds 2014 beschikt Halle-Vilvoorde over een eigen parket, dat een eigen onderzoeksbeleid kan voeren en hierbij, op basis van de lokale context, specifieke prioriteiten kan bepalen. En met een positief resultaat tot gevolg.
De burgemeesters stellen vast dat het parket van Halle-Vilvoorde nog niet beschikt over de haar beloofde capaciteit. Toekomstforum Halle-Vilvoorde blijft aandringen dat deze middelen worden toegewezen en dat een volwaardig parket met alle technische mogelijkheden in de regio wordt uitgebouwd.
Sinds haar oprichting is het parket Halle-Vilvoorde ondergebracht in een tijdelijke voorlopige huisvesting in Asse. Nu, begin 2020, bereiken ons berichten over de eventuele bouw van een gebouw voor het parket. Maar zonder de koppeling met een eigen rechtbank? Er is dus sprake van een nieuw parketgebouw, evenwel zonder de mogelijkheid te voorzien om eigen onderzoeksrechters of een arrondissementele rechtbank van eerste aanleg te huisvesten. De uitbouw en oprichting van een volwaardige justitiesite is een noodzakelijk onderdeel van een volwaardig gerechtelijk arrondissement Halle-Vilvoorde.
- Een eigen justitiehuis
Elk gerechtelijk arrondissement heeft ook een eigen justitiehuis , in Brussel is er een Franstalig en een Nederlandstalig justitiehuis. Voor Halle-Vilvoorde werd initieel geen eigen justitiehuis voorzien, doch slechts een antenne van het Nederlandstalig justitiehuis van Brussel. Dit betekent, zonder afbreuk te doen aan de lovenswaardige inspanningen van de probatiemedewerkers van het Brussels justitiehuis, geen volwaardige bediening van de meer dan 600.000 inwoners van Halle-Vilvoorde. Vanuit Vlaanderen heeft men recent middelen ingeschreven in de begroting om in Halle-Vilvoorde een eigen justitiehuis uit te bouwen.
Echter, omdat de werking van een justitiehuis onlosmakelijk verbonden is met de werking van justitie, de justitiehuizen hebben een mandaatgerichte werking, is een goede samenwerking en communicatie zeer belangrijk. De procureur des Konings kan bijvoorbeeld opdracht geven aan een justitiehuis om een bemiddelingsprocedure tussen slachtoffer en dader op te starten. Het justitiehuis zal eveneens instaan voor informatieoverdracht aan justitie, waardoor de beoordeling van een situatie wordt versterkt. De burgemeesters zijn ervan overtuigd dat een nauwgezette daderopvolging en gepaste slachtofferondersteuning vanuit het justitiehuis Halle-Vilvoorde alleen maar mogelijk is, als er duidelijke garanties zijn voor een functionele en kwalitatieve samenwerking met justitie.
- Een eigen rechtbank
De burgemeesters pleiten eveneens voor een regio-specifieke rechtspraak in een eigen rechtbank voor Halle-Vilvoorde. Op dit ogenblik blijft Halle Vilvoorde verbonden met de Brusselse rechtbank. Te vaak wordt de specifieke context van Halle-Vilvoorde onvoldoende meegenomen. Het is bovendien weinig efficiënt dat inwoners uit Halle-Vilvoorde en politie- en parketmedewerkers zich steeds dienen te verplaatsen naar het moeilijk bereikbare justitiegebouw in de hoofdstad.
De burgemeesters vragen een oplossing voor het zogenaamde forumshoppen waarbij ‘taalkeuze’ wordt ingezet voor een gunstige(re) rechtspraak, vaak in het nadeel van de betrokken slachtoffers. In de dossiers van het parket van Halle-Vilvoorde wordt de proceduretaal bepaald volgens de principes van de taalwet van 1935. In de eerste paragraaf van artikel 16 van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken wordt er een afwijkende regeling voorzien voor het arrondissement Halle-Vilvoorde. De burgemeesters kunnen zich vinden in het voorstel van de procureur des konings van het parket Halle-Vilvoorde om een eenvoudige wijzing van de taalwet door te voeren waarbij de taal van de procedure bepaald wordt door de taal van het gewest waarin de feiten gepleegd worden.
- Hogere en eerlijkere dotatie voor uitbouw lokale politie
De politiezones van Halle-Vilvoorde krijgen aanzienlijk minder financiële ondersteuning van de federale overheid in vergelijking met andere regio’s. Vooral het contrast met de Brusselse politiezones valt op. De politiezones uit de Rand kampen met grote rekruteringsproblemen. In 2018 was bijna 10% van het personeelskader niet ingevuld. In de praktijk betekent een effectief operationeel tekort op het terrein van ruim 18%. O.a. de hoofdstedelijke premie en taalpremie, maken het voor politiemensen aantrekkelijker om te werken bij de Brusselse politiezones. We stellen ook tekorten vast in de federale korpsen die in Halle- Vilvoorde kazerneren. En dit heeft een dubbel negatief effect voor onze lokale korpsen. Ze krijgen hierdoor minder federale politiesteun, en ze moeten daarom meer eigen operationele mensen voorzien om dit op te vangen. Meer taken voor het lokale korps, dat vaak reeds onderbezet is.
Het is voor een efficiënt veiligheidsbeleid van Halle-Vilvoorde belangrijk dat de politiezones een betere, lees gelijkwaardige financiële ondersteuning krijgen van de federale overheid.
- Nakomen van afspraken inzake financiering Hulpverleningszone Brabant-West
Ook inzake de bijdrage van het federale niveau in de kosten voor de organisatie van de hulpverleningszone Brabant West is er een probleem. De belofte om de helft van de kosten hiervan te dragen werd door de federale overheid niet nagekomen. Toekomstforum verwacht dat een correcte financiële behandeling. Ook moet er een realistische aanpak en inzet van de korpsen kunnen uitgewerkt worden en is op dit vlak meer beleidsruimte wenselijk.
- Extra capaciteit voor uitvoeren van een veiligheidsbeleid voor de luchthaven
De aanwezigheid van de nationale luchthaven van Zaventem in het arrondissement Halle-Vilvoorde heeft een niet te onderschatte impact op de werklast van de verschillende veiligheidsactoren in Halle Vilvoorde zoals het parket, de politie, federale gerechtelijke politie Een veiligheidsplan voor de luchthaven, met het oog op het garanderen van de nationale en internationale veiligheid, dringt zich op. En hier moet de nodige bijkomende capaciteit tegenover staan, wil dit plan geen dode letter blijven.
- Een federale vliegwet
Toekomstforum Halle-Vilvoorde waardeert absoluut de economische meerwaarde en de bijhorende tewerkstellingscreatie van Brussels Airport. Toekomstforum Halle-Vilvoorde stelt dat een uitbouw van Brussels Airport alleen mogelijk is als er een (interbestuurlijke) consensus wordt gevonden tussen de economische functie, het milieu en de leefbaarheid, de gezondheid en het woonrecht voor de omwonenden. Een kwalitatieve oplossing zal slechts op basis van dialoog en overleg tot stand komen. De federale regering heeft de plicht om te zorgen voor een evenwichtige verdeling van de geluidsoverlast over de omliggende gebieden van de luchthaven en voor de noodzakelijke rechtszekerheid door de goedkeuring van een gepast wettelijk kader dat dit beginsel verankert.
Deze structurerende vliegwet legt de vliegprocedures en het baangebruik vast met het oog op een billijke spreiding waarbij rekening wordt gehouden met de aeronautische principes bij het opstijgen en het landen. Deze principes laten ook toe om de milieu- en geluidslast te beperken en de veiligheid van het vliegverkeer te waarborgen.
Een duurzaam en evenwichtig luchthavenbeleid vereist de garantie van de leefbaarheid en de bescherming van de gezondheid voor alle omwonenden. Uniforme milieukwaliteitsnormen en vergelijkbare rapporteringen van de geluidsbelasting zijn daarbij essentieel. Er dient ook een oplossing gevonden te worden voor de schadelijke nachtvluchten. Beleidsmaatregelen die de verduurzaming van de luchtvaart kunnen versnellen, dienen onderzocht te worden.
Het toekomstige exploitatiemodel van Brussels Airport moet gebaseerd blijven op de mogelijkheden die vandaag beschikbaar zijn met de huidige startbaanconfiguratie. Van een uitbreiding van de banen kan geen sprake zijn.
Toekomstforum Halle-Vilvoorde wenst dat het Platform Luchthavenregio Vlaams-Brabant, waarin de burgemeesters van de regio’s Halle-Vilvoorde en Leuven en de provincie Vlaams-Brabant verenigd zijn, door de federale en Vlaamse overheid erkend wordt als gesprekspartner om tot een duurzame oplossing te komen.
- EN-EN aanpak mobiliteit
Voor een vlot, duurzaam en veilig verkeer voor elke verkeersdeelnemer in de centrumregio Halle-Vilvoorde is een integrale en samenhangende “EN–EN” aanpak noodzakelijk.
Er is m.a.w. nood aan een combinatie van doordachte maatregelen op vlak van openbaar vervoer, voldoende frequent en hoogwaardig, de uitbouw van fietsinfrastructuur van hoog niveau, snelle fietsverbindingen naar de grote centra, de optimalisering van de bestaande autosnelwegen, ringwegen en gewestelijke verbindingen, passende flankerende maatregelen zoals slim mobiliteitsmanagement, vrachtroutenetwerk, fiscale maatregelen, slimme technologische toepassingen, …
Alleen zo kunnen we op termijn het autosolisme en het autogebruik verminderen. Ook maatregelen om het vrachtvervoer over de waterwegen en de spoorwegen te stimuleren zijn nodig.
Daarom vragen we aan de federale verantwoordelijken de volledige implementatie van het Gewestelijk Expressnet (GEN)/S-net als het prioritaire project van NMBS/Infrabel. Dat betekent het daadwerkelijk en op korte termijn uitvoeren van de geplande investeringen, het structureel middelen voorzien voor de exploitatie ervan, gericht op de uitbouw van hoogwaardige verbindingen (hoge kwaliteit, hoge frequentie, hoge snelheid, groot comfort, …).
NMBS/Infrabel moeten investeren in flankerende maatregelen met het oog op het wegnemen van alle mogelijke drempels die ervoor kunnen zorgen dat het gebruiken van de trein wordt bemoeilijkt of ontmoedigd. We denken o.a. parkeren aan de stations, beveiligde fietsstallingen, voldoende ticketautomaten, comfort voor de reizigers zoals sanitair, … in samenspraak met de gemeenten en de streek. Ook het moderniseren en verfraaien van (kleinere) stations in de zogenaamde GEN-zone is hiervan onderdeel.
We vragen om het station van de luchthaven van Zaventem verder uit te bouwen als een multimodaal (openbaar) vervoersknooppunt voor de luchthavenregio, met afgestemde multimodale ontsluiting naar omliggende industrieterreinen, met aandacht voor de vroege en late werkuren van de medewerkers op de luchthaven. We vragen met aandrang om een alternatieve financiering uit te werken ter vervanging van de “Diabolotaks”, die contraproductief is voor de optimale werking van Zaventem als multimodale hub.
Invoeren van de bijzondere wegvakken voor moto’s en scooters in het verkeer. Er kan gezorgd worden dat de bijzondere overrijdbare beddingen (o.a. busbanen) worden open gesteld voor moto’s en scooters. Hiermee wordt de veiligheid voor elke weggebruiker verbeterd. De Lijn is hiermee ook akkoord.
5.Aandacht voor een gepaste organisatie inzake dringende medische hulp, waarbij garanties zijn op kwaliteit en keuzemogelijkheden wat betreft de taal van de hulp in het vervolgtraject.