Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele beschermt de abdijhoeve Hof ten Brukom in Sint-Pieters-Leeuw definitief als monument. "Ik bescherm het Hof ten Brukom als monument omwille van de historische en architecturale waarde. De abdijhoeve getuigt van het landbouwsysteem tijdens het ancien regime en is dus onlosmakelijk verbonden aan de geschiedenis en de identiteit Sint-Pieters-Leeuw", laat de minister weten.
De reden om in 1777 de abdijhoeve Hof ten Brukom te bouwen, was ter vervanging van een oudere pachthoeve. De hoeve is de laatste fysieke getuige van de eeuwenlange aanwezigheid van de machtige Brusselse Ter Kamerenabdij op deze plaats en is daarom een waardevol historisch relict.
Brukom is een belangrijk gehucht gelegen op een knooppunt van wegen en waterlopen. Die gunstige ligging bood grote mogelijkheden voor landbouw en veeteelt. De oudste verwijzing naar de abdij van Ter Kameren in Brukom vinden we in een oorkonde van 1238.
Hof ten Brukom getuigt van het landbouwsysteem tijdens het ancien regime. De toegangspoort met duiventil, een privilege weggelegd voor adel en clerus, toonde de bijzondere status van de abdijhoeve. Ook na de opheffing van de abdij aan het einde van de achttiende eeuw hield de pachthoeve haar agrarische functie. Het goed wisselde tijdens de negentiende eeuw meerdere malen van eigenaar en werd altijd verder verpacht, tot aan het midden van de twintigste eeuw. Gedurende lange tijd was er een paardenkwekerij ondergebracht, waarvan nog enkele paardenstallen overblijven.
Grote architecturale waarde
Wat het gesloten hoevecomplex zo speciaal maakt, is de uitzonderlijke grootte en de architecturale kwaliteit. De abdijhoeve werd opgetrokken in een zeer typerende bak- en zandsteenarchitectuur onder steile leien bedaking, met afgewolfde zadeldaken. De gebouwen zijn volgens een rationele rechthoekige samenstelling gegroepeerd rondom een gekasseid erf, waarop vroeger een centrale mestvaalt stond. Het vormt een symmetrisch geheel, parallel gelegen met de straat. De twee hoger gelegen vleugels die er haaks op staan bevatten een imposante schuur en het woongedeelte met boerenwoning en rentmeesterswoning.
“Ondanks het functionele karakter is de architecturale vormgeving van de stalgebouwen uitzonderlijk omdat gebruik werd gemaakt van een overwelving met bakstenen koepelgewelven op monolithische zuilen van blauwe hardsteen”, besluit minister Diependaele.
Archief