PAJOTTENLAND - In 2019 zal Bruegel 450 jaar geleden gestorven zijn. Het wordt een herdenkingsjaar waarbij de grootmeester, één van de grootste kunstenaars aller tijden, op vele manieren en op internationaal niveau aandacht gaat krijgen. Nogal wat musea, gemeenten, steden,… maken zich op om naar aanleiding van deze verjaardag aandacht te genereren en activiteiten op te zetten. Met Vlaanderen, en Pajottenland & Zennevallei in het bijzonder, voorop. Onze streek was, in zijn Brusselse periode, deel van zijn leef- en werkomgeving. Bruegel liet zich inspireren door het landschap, de bewoners en hun bedrijvigheid.
Toerisme Pajottenland & Zennevallei wou deze unieke kans niet laten schieten en liet een projectvoorstel uitwerken om in te dienen bij Toerisme Vlaanderen in het kader van het hefboomproject “Vlaamse Meesters”. Zij deden hiervoor beroep op de kennis en expertise van Hugo De Greef, oprichter van het Kaaitheater en intendant voor “Brugge 2002”, culturele hoofdstad van Europa.
Drie thema’s
Het projectvoorstel, met als werktitel ‘Bruegel[450], van de lente tot de winter’, wordt opgehangen aan drie thema’s die verder uitgediept en gepresenteerd worden door vier kernactiviteiten naast een ruim pakket aan culturele, sociale, landelijke en toeristische activiteiten.
-Breugel, de creërende kunstenaar
Bruegel, zijn werken, en de kunstenaar zit prominent en als een rode lijn in het programma. De kunstenaar en zijn werk blijft de referentie en aanleiding waar elk programmaonderdeel naar verwijst en er zijn inspiratie vindt. Vanuit die idee, ‘Bruegel, werkende & creërende kunstenaar’, wordt er ruim ingezet op de hedendaagse creatie met kunstenaars van vandaag. Daarom zullen hedendaagse kunstenaars uitgenodigd worden te creëren binnen verschillende programma’s (tentoonstellingen, installaties, opvoeringen, …).
-Het landschap
Het leverde hem de thema’s die verwijzen naar het samenleven binnen de toenmalige gemeenschap, het preciseert wat de mens deed als werk, ontspanning, op belangrijke momenten in het leven, … ! Hij mengde vele activiteiten, vele landschappen, vele menselijke types, bezigheden, bedrijvigheden, … binnen verbazende geschilderde en getekende gehelen. Bruegel[450] wil dat landschap divers benaderen.
-Stad en rand
De Vlaming identificeert zich zeer met Bruegel. En, hoe merkwaardig ook, het is vooral in Brussel en het Pajottenland dat het gevoel van ‘ownership’ speelt. Bruegel woonde in de stad: eerst in Antwerpen en daarna in Brussel. Hij liet zich inspireren ‘op de buiten’. Dat was zo in het Antwerpse én in het Brusselse. Dus Bruegel combineerde ‘stad en land’ niet alleen in vele van zijn werken, maar zeker ook in zijn leven. Aanleiding om dit thema verder uit te bouwen.
Vier kernactiviteiten
-De Breugel presentaties in Brussel gedurende het jaar 2019
Omdat er verwacht wordt dat er in Brussel ook heel wat zal georganiseerd worden is het voor het Pajottenland belangrijk om samen te werken met Brussel en die te integreren in één gezamenlijk programma.
-De volledige herinrichting van de Sint-Anna-Kapel in Sint-Anne-Pede, haar omgeving en de bouw van een bezoekerscentrum op de site.
De site van de Sint-Annakapel wordt nu al, zonder enige promotie, frequent bezocht. Ook door buitenlandse bezoekers. Als kernactiviteit van Bruegel[450] zal de site heringericht worden. De kapel zelf moet aan aantrekkelijkheid winnen. De herinrichting zal ook de bouw omvatten van een bezoekerscentrum. Het spreekt dat een dergelijke nieuwbouw fijn, bescheiden en precies in het landschap moet geplaatst worden. De herinrichting en het bezoekerscentrum zelf zijn ook toparchitectuur en moeten volledig getuigen van de internationale kwaliteit die Vlaanderen ook op dit vlak heeft. De (bezoekers) verbinding met de watermolen van Sint-Gertrudis-Pede wordt gemaakt.
-In het kasteel van Gaasbeek wordt er een grote tentoonstelling ingericht rond de herontdekking ban Breugel eind 19e/begin 20e eeuw in relatie met creaties van hedendaagse kunstenaars.
Het ‘kasteel van Gaasbeek’ is een zeer gewaardeerd en succesvol cultureel-toeristisch initiatief. Dankzij het Kasteel van Gaasbeek kent de regio nu al een respectabele aantrekkelijkheid. In 2019 komt er een tentoonstelling die direct verwijst naar Bruegel.
Samen met heel wat andere ‘oude kunstenaars’, voornamelijk dan de Vlaamse Primitieven, werd Bruegel voor onze tijd herontdekt op het einde van de 19de eeuw, begin 20ste eeuw. De tentoonstelling zal daarom niet alleen dit belangrijke ‘historische luik’ hebben maar ook een opvallend hedendaags deel (met vooral nieuw werk). Hedendaagse kunstenaars zullen uitgenodigd worden te creëren voor de gelegenheid.
-Op de Kesterheide wordt een artistiek ‘landmark’ gebouwd. In 2019 zou dit onthuld worden als onderdeel van een beeldenparcours in het landschap van Kesterheide.
Op de hoogte van Kesterheide heb je een uitzicht op het Pajottenland waar Bruegel werkte maar ook op Brussel waar Breugel woonde en begraven ligt. In het landschap geïntegreerd worden sterkere beelden geplaatst om vooral het landschap maximaal te ervaren, het te benadrukken en er beter naar te laten kijken . Dit ‘beeldenparcours’ omvat twee delen. Naar aanleiding van Bruegel[450] zullen er ‘voor de gelegenheid’ beelden geplaatst worden. Het gaat hem om creaties. Ten tweede zal er naar aanleiding van Bruegel[450] een aantal beelden geplaatst worden die in het landschap zullen blijven. Het voornaamste onderdeel van het beeldenparcours is de bouw van een landmark op het hoogste punt van de kesterheide. Een belangrijk kunstwerk dat blijvend de omgeving zal typeren.
Samenwerking
Naast de vier kernactiviteiten zal Bruegel[450] inzetten op een ruim aantal aan culturele, sociale, landelijke en toeristische activiteiten. Er wordt samengewerkt met verenigingen, culturele organisaties, landelijke verenigingen, natuurverenigingen, toeristische organisaties, horeca, etc.!
Bruegel, Bier, Boerenpaard
* Bruegel[450] zal de drie thema’s – de drie B’s - van TPZ gepast integreren in het programma: Bruegel, Bier, Boerenpaard. Bruegel uiteraard. Bier en boerenpaard leggen naadloos het verband met streekproducten, het landleven, de natuur, de landbouw. Maar ook onderlijnen ze de historische betekenis van het ‘Pajottenland als de voorraadkamer van de grootstad’.
Schaalgrootte en internationale aantrekkingskracht
* Binnen het Bruegel[450] project zijn er twee hefboomprojecten die ingaan op de oproep van Toerisme Vlaanderen. Bruegel[450] engageert zich ten volle volgens de voorwaarden gesteld door Toerisme Vlaanderen aan haar hefboomprojecten. Dit stelt dat het project moet beantwoorden aan volgende vereisten: ‘een zekere schaalgrootte hebben’, ‘een duurzame economische meerwaarde zijn’, ‘kwaliteitsvol zijn’, ‘internationale aantrekkingskracht hebben’ en ‘het merk Vlaanderen versterken’.
Verbindend project
* Naast de toeristische ‘behoeften’ wil Bruegel[450] meer zijn. Het heeft een rol in de regio. Een dergelijke gelegenheid komt slechts zelden voor. 2019 moet aangegrepen worden om de brede ambitie. Het wil daarom voor de regio een ‘verzamelend project’, een ‘verbindend project’ en een ‘profilerend project’ zijn.
Projectorganisatie
* Om het jaar voor te bereiden, uit te voeren en af te werken wordt een kleine projectorganisatie ingericht. Deze staat in voor het goed verloop van het project. Bruegel[450], staat centraal in de organisatie en is aanspreekbaar voor de buitenwereld. Het legt de partnerschappen en samenwerkingsverbanden vast.
Budget
Een budget voor Bruegel[450] wordt met de verschillende overheden besproken. In de eerste plaats met de Vlaamse minister van Toerisme, de Vlaamse minister van Cultuur, de provincie Vlaams-Brabant en de gemeenten. Maar niet uitsluitend: ook andere overheden zullen voorgesteld worden mee te werken. Het project rekent op heel wat inkomsten uit het publiek, sponsors en investeerders.