Aan de Dender en zijn flanken liggen heel wat kansen voor natuur en recreatie

Onze weekendreeks rond toerisme, recreatie, vrije tijd en streekidentiteit in het Pajottenland, de Zennevallei en de Denderstreek laat vandaag plattelandsexpert Davy De Dobbeleer uit Zandbergen aan het woord. Davy is afkomstig uit Meerbeke en kent als fietsfanaat elke straat in Ninove en Geraardsbergen, en eveneens de heuvels in de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland. Maar ook ruimtelijke planning, landbouw en natuur zijn onderdeel  van het platteland. Het gesprek levert uitgebreide en boeiende informatie op.

Als gewezen coördinator van de Beheersdienst voor de Leadergebieden in Vlaanderen volgde Davy De Dobbeleer jaren het reilen en zeilen in een tiental Vlaamse plattelandsstreken. Hij heeft dan ook een goede kijk op kansen en noden in rurale gebieden, zo ook voor zijn ‘thuisgrond’, de Dendervallei.

Dag mijnheer De Dobbeleer, heeft de Denderstreek een identiteit zoals de Vlaamse Ardennen of het Pajottenland?

“De Denderstreek ligt letterlijk tussen die twee bekende regio’s, maar krijgt veel minder weerklank. We zijn jaren in beeld geweest als koersregio. Het effect dat de Ronde van Vlaanderen meebracht in Ninove, maakte de stad wereldwijd bekend in de wielerwereld. De aankomst in Meerbeke had ook een idyllisch en typisch Vlaams karakter met de kerk en de grote linde. Ooit schreef een journalist over Meerbeke: “De Ronde komt aan in een gat van Vlaanderen, maar wel in een mooi gat.” De Omloop, die vandaag wordt verreden, is maar een kleine pleister op de wonde na het wegtrekken van de Ronde uit Meerbeke. En Ninove mist momenteel een trekkende kracht om de koers verder te laten opbloeien. Er lopen geruchten dat de Omloop zou vertrekken uit Ninove. Geraardsbergen, daarentegen, probeert wel de stad te promoten via de koers.”

Elke koersfanaat zou verwachten dat Ninove bij de toeristische regio Vlaamse Ardennen hoort, omdat de Ronde er jaren aankwam. Dat is niet zo…

“Dat zou Ninove meer toeristische kansen bieden. Ninove hoort nu bij Scheldeland, zoals Aalst en Dendermonde. Ninove ligt meer dan 20 km van de Schelde. Een toerist, zeker de fietstoerist, ziet de link niet tussen Ninove en de Schelde. De heuvels in Ninove sluiten aan bij de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland, zoals de Pollareberg en de Nellekensberg. De laatste maakte ooit deel uit van de Ronde van Vlaanderen. Wie de Dender stroomafwaarts volgt, die merkt dat je vanaf Liedekerke en Denderleeuw in het vlakkere landschap terecht komt.”    

Davy De Dobbeleer:

Landbouw en natuur hebben elk recht op hun plekje in het landschap. Maar de ruimte raakt op. Ook recreanten mogen van dat landschap gebruik maken.

Geraardsbergen heeft niet alleen koers, maar ook mattentaarten, Europees erkend als streekproduct.

“Dat klopt. De lokale landbouwers worden een dagje ouder en hopelijk blijven er voldoende matten komen uit eigen streek om dat lekkere gebak verder in de markt te kunnen zetten. In Ninove hebben we Brouwerij Slaghmuylder. Een aantal jaren geleden haalde hun Witkap een mooie internationale erkenning. De brouwerij of de stad hebben dat onvoldoende opgepikt om promotie te voeren voor bier en stad. Er is te weinig fierheid in Ninove en langs de Dender. Als ik in het buitenland ben, moet ik spijtig genoeg vertellen dat ik uit de buurt van Aalst kom. Al vind ik zelf dat onze Ninoofse carnaval er zeker ook mag zijn.”  

Kan een breed streekproject zoals het strategisch project Denderland de regio versterken?

“In elk geval. In dat project zitten drie pijlers waarvan een verwijst naar toerisme: Beleefbaar Denderland. Daar zitten kansen in, onder meer om de eigen identiteit te versterken. Ook om een economische meerwaarde te creëren. Een voorbeeld? In Ninove kan je een inham maken langs de Dender om een zomers buitenzwembad aan te leggen. Dat zorgt voor recreatie voor mensen uit eigen regio en je kan het vermarkten buiten de streek. Op het water is ook een en ander mogelijk, zoals kajakken. Langs de heuvelruggen van de Dender kan je routes uitwerken en aanbieden aan de geoefende wielertoerist. Ik weet dat de boorden van de Dender watergevoelig zijn, maar meer terrasjes langs de waterkant zorgt ook voor economie. Er is de prachtige natuur voor wandelaars, zoals het Neigembos. Heel mooi als de voorjaarsbloeiers in bloem staan. Of De Nuchten, een schitterend natuurgebied met een knuppelpad. Ideaal om tot rust te komen. Flaneren langs de Dender van Pollare tot Onkerzele is ook de moeite. Nog een mooi voorbeeld om zachte recreatie te stimuleren en lokale economie te versterken, dat zijn cafés met een goede en veilige speeltuin voor kinderen. Dat is een troef voor een regio. Kijk eens in de Antwerpse Kempen, hoe ze het daar aanpakken.”

Lees verder onder de foto.

Het stiltegebied zorgt eveneens voor een band tussen Ninove en Geraardsbergen, ook Galmaarden maakt er deel van uit.

“het is een open gebied met kwaliteit en kansen voor de recreatie waar wat meer mee mag gebeuren. Koppel dat aan de Dender. Koppel ook De Gavers aan het Denderverhaal. Bezoekers die naar De Gavers komen moet je meer van de streek laten zien. Dat komt de lokale economie ten goede. Sommigen zeggen dat we het stiltegebied niet moeten promoten, maar het zal er ook nooit overvol lopen met bezoekers.”

Dus de Dender heeft capaciteit maar de regio pakt er te weinig mee uit.

“Dat is toch mijn idee. Ninove zet sterk in op economie via de bedrijventerreinen en vastgoed, te veel wat mij betreft. Anderzijds wordt het toerisme te weinig meegenomen in de economische visie. Dat doet Geraardsbergen wel, en niet alleen met De Muur. De Markt met oude en historische gebouwen, waarvan er een aantal beschermd zijn, dat straalt karakter uit.”

Een gevolg van de beperkte aanpak: zijn er te weinig onthaalpunten?

“Die mogen er bijkomen. Heel deze problematiek vloeit voort uit de onderfinanciering door de Vlaamse Overheid. Oudenaarde is kleiner dan Ninove en ontvangt meer Vlaamse middelen uit het Gemeentefonds. Langs de Dender ziet men geen logica in dergelijke zaken.”

Landbouw en natuur vullen beiden een groot stuk van het landschap in. Een goede aanpak kan ook een bijdrage leveren voor toerisme. Zit de verdeling tussen beiden goed in de Denderstreek?

“Landbouw en natuur hebben elk recht op hun plekje in het landschap. Maar de ruimte raakt op. In datzelfde landschap zie je steeds meer recreatie opduiken. Ook recreanten mogen van dat landschap gebruik maken. Zowel in Geraardsbergen als in Ninove is veel ruimte ingenomen door de landbouwsector. Lager gelegen delen zijn moerasgebied, bos of weiland, en een deel daarvan dient als opvangbekken bij overstromingen. Toch zijn er percelen waar je vragen bij hebt. Ik ken een plek langs de Dender waar de maïs tot aan de waterkant groeit. Dat kan eigenlijk niet. Op andere plaatsen zie je dat weiden deels worden omgeploegd om meer aan cultuurlandbouw te doen. Hierdoor ontstaat erosie en dan spreekt de buurt de gemeente of de stad er op aan. Volgende stap: er komen erosiedammen, of houtwallen, die de overheid financiert. En eigenlijk zou die boer het landschap moeten herstellen naar de vroegere uitbating, meestal weiland. Een goeie denkoefening mag er zeker komen.”

Davy De Dobbeleer:

“Samenwerken voor toerisme en recreatie brengt baten op voor Ninove en Geraardsbergen, maar ook voor het Pajottenland en de Vlaamse Ardennen”

Moeten steden als Ninove en Geraardsbergen kijken naar de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland om economisch meer uit het toerisme te halen?

“Dat zijn twee plattelandsgebieden die, onder meer door plattelandsmiddelen, hun streek hebben versterkt en zich daardoor de voorbije jaren meer op de kaart hebben gezet. Wisselwerking kan de Dendersteden versterken, maar kan ook die plattelandsstreken versterken. De getuigenheuvels uit Pajottenland en Vlaamse Ardennen vormen een typisch landschap, heel afwisselend met de boorden van de Dender. Een mooi voorbeeld is de Geit, de steile helling die je vanuit Galmaarden via Waarbeke rechtstreeks naar de Dender in Zandbergen brengt. Aan het water kom je dan in een ander landschap met andere natuur.”

De Dendervallei, dat is stroomopwaarts Wallonië.

“En dat is ook een verhaal apart. De taalgrens is een vrij harde grens, op alle gebied. Zo heeft Wallonië de stuursluizen op de Dender al vernieuwd, om de watergevoeligheid aan te pakken. Op Vlaams grondgebied is dat nog niet gebeurd. Geraardsbergen en Lessen hebben elk mooie toeristische troeven. Maar ik zie beide steden weinig tot geen bezoekers naar mekaar doorverwijzen.”

Stroomafwaarts ligt Aalst, een van de Vlaamse centrumsteden.

“Zoals ik al zegde: vanaf Denderleeuw en Liedekerke verandert het landschap. De heuvelachtige flanken verdwijnen en het wordt veel vlakker, helemaal anders voor het fietstoerisme. Aalst is inderdaad een centrumstad en ontvangt middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Zoals de term het zegt, zijn de middelen bedoeld voor de regio. Maar in vele gevallen zien we dat die middelen bijna altijd binnen de grenzen van de stad worden ingezet. Dat is jammer en daardoor blijven kansen tot samenwerking met de omliggende gemeenten onderbenut.”   

Lees verder onder de foto.

Heeft Davy De Dobbeleer een speciaal plekje in de Denderstreek?

“Wel, als plekje begin ik met een grensgeval, namelijk de Congoberg. De top ligt in het Pajottenland, maar je kan er ook vanuit de Dendervallei via Waarbeke, Nieuwenhove en Denderwindeke naar boven fietsen of wandelen. Boven word je dan beloond met een prachtig zicht op de Dendervallei. Weet je dat er vroeger bij voldoende sneeuw mensen uit ‘Winnik’ met de slee de paardenweide afdaalden? Een tweede plekje is De Nuchten, tussen Zandbergen en Idegem, een natuurgebied in beheer van ANB. Er ligt een knuppelpad van 600 meter om door het moerasgebied te stappen. Het is ook een biotoop van verschillende vogelsoorten.”

Ben je een liefhebber van streekproducten?

“Als gewezen Meerbekenaar heb ik Witkap in huis, en uiteraard staat er ook geuze klaar als er bezoek komt. De lambiekbieren zijn grote troeven voor het Pajottenland en de Zennevallei. Tijdens mijn studies maakte ik mijn thesis rond de lambiekbrouwerijen en de geuzestekerijen. En regelmatig hebben we ook wel mattentaarten in huis. Wie lust dat niet?”

Wat wil je dit jaar beleven of bezoeken in eigen streek?

“We hebben vrienden die op de Pauwelhoeve in Galmaarden wonen. Dat hele pauwelgebeuren wil ik wel eens meemaken, het is een speciaal evenement. De ‘Pluik’ intrigeert me wel. Maar dat feest is eind januari, ik moet dus nog wachten tot volgend jaar. (lacht)”

Je bent een verwoede fietser en je hebt ook al een serieus aantal cols bedwongen. Staat je tweewieler al klaar voor komend seizoen?

“Eigenlijk staat mijn fiets geen week stil. Ook in de winter trek ik in het weekend de baan op.”

Nog een vraagje over je voormalige job bij de Beheersdienst van Leader. Overheden en hun administraties hebben specifieke termen. Wat is een Leadergebied?

“Dat is een plattelandsgebied dat aan een aantal voorwaarden moet voldoen om middelen te bekomen van Europa, Vlaanderen en de provincie. De basis is bijvoorbeeld maximaal 350 inwoners per vierkante kilometer en maximaal 15 procent bebouwing. In het gebied moeten ook minstens drie gemeenten samenwerken rond een aantal plattelandsthema’s. Leader staat voor ‘Liaisons Entre Actions de Développement de l’Economie Rurale’. Het is een Franse benaming met Engelse afkorting, typisch Europees. Zoals je merkt is de ontwikkeling van de plattelandseconomie een belangrijke factor. Pajottenland en Vlaamse Ardennen zijn beiden al meer dan 15 jaar een Leadergebied. Ze hebben zich zeker kenbaar gemaakt in Vlaanderen, hun streekproducten in de kijker gezet en hun plattelandsondernemers laten samenwerken.”

 Lees meer over 'Toerisme en vrije tijd' op persinfo.org

 

 

Nieuws melden Adverteren op Persinfo?