Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, beschermt zeven naoorlogse graftekens in de Vlaamse Rand voorlopig als monument. Onder de graftekens dat van Van Cotthem in Sint-Pieters-Leeuw.
“Met de bescherming van deze zeven naoorlogse graftekens uit de Vlaamse Rand wil ik de aandacht vestigen op de kwaliteitsvolle en de artistieke graftekens die in de tijdsperiode van de opkomende massaproductie en -consumptie werden geproduceerd. De bescherming past binnen het project van de evaluatie van het bouwkundige erfgoed in de Vlaamse rand rond Brussel.”, zegt minister-president Geert Bourgeois.
Het zijn vooral de welvarende industriële families die deze grootse graftekens optrokken. Personen van nationaal en cultureel belang kregen fraaie herdenkingstekens. Het gebruik van graniet werd al zeer vroeg toegepast in vergelijking met de rest van Vlaanderen.
Specifieke informatie
Het grafteken Van Cotthem in Sint-Pieters-Leeuw uit 1962 werd gemaakt voor de luchtvaartpionier en industrieel Albert Van Cotthem. De buste op zijn graf is een laat werk in het oeuvre van de Brusselse art-nouveau-beeldhouwer Victor Rousseau. Op het graf prijkt het uitzonderlijk afgebeelde ereteken van de arbeid dat Van Cotthem ontving in 1948. Het graf is een vroeg voorbeeld van het gebruik van graniet in de Vlaamse funeraire kunst.
Het hedendaagse grafteken Pincket in Grimbergen werd gemaakt in 1978 door de beeldhouwer Felix Roulin uit Dinant. Het is het enige grafteken van de meester in Vlaanderen. In de typische stijl van de beeldhouwer stelt het grafteken de wederopstanding uit de dood voor.
Het grafteken Gelders in Vilvoorde werd opgetrokken in 1949 voor de socialistische voorman Frans Gelders. Het grafteken is een ontwerp in socialistisch realisme door René Boschmans uit Lier. Frans Gelders lag mee aan de basis van de taalwetgeving uit 1932 waar de eentaligheid op basis van het territorialiteitsprincipe werd ingevoerd.
Het grafteken voor Jan Poot, ook in Vilvoorde, werd gemaakt in 1942 door beeldhouwer Mathieu Desmaré. Jan Poot was als directeur van de Brusselse KVS een groot vernieuwer van het Nederlandstalige theater in de hoofdstad. Op het graf prijkt het witmarmeren beeld van een treurende vrouw met een theatermasker in de hand. Het is een werk van de beeldhouwer Mathieu Desmaré, die zijn atelier in Laken had.
Het modernistisch grafteken Deschuyffeleer in Wemmel werd in 1959 opgetrokken voor de onverwacht overleden katholieke voorman Jozef Deschuyffeleer. Het grafteken is het enige bekende funerair ontwerp van de beeldhouwer Oscar De Clerck. Het werd opgericht door vrienden en sympathisanten van de vroeg gestorven Vlaamse christendemocraat. De engel op het graf verwijst naar de oogstende en strijdende christen.
Het indrukwekkende grafteken Coppin-Van Geetsom in Zaventem werd in 1941 opgetrokken voor de industriefamilie Coppin. Opmerkelijk is de volledige uitvoering in het dure graniet. Het beeld ‘de leerlooier’ werd gemaakt door de uit Namen afkomstige beeldhouwer Gustave Fischweiler. De familie Coppin bezat in Zaventem een leerlooierij. Het woonhuis van de familie, bekend als de ‘villa Coppin’ in Zaventem, werd in 2018 als monument beschermd.
Het grafteken Derscheid in Zaventem (Sterrebeek) herinnert aan de verzetsstrijder en ornitoloog Jean-Marie Derscheid (1901-1944). De afbeelding van verschillende eendensoorten op het grafteken in art deco herinnert aan de passie van Derscheid. Hij lag aan de basis van het eerste nationale park in Afrika: het Virunga nationaal park in Congo (1925). Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij actief in het verzet. Hij werd in 1944 in Brandenburg onthoofd. Op het grafteken prijken verscheidene militaire eretekens.
Procedure
Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Binnen negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
(Foto : © Agentschap Onroerend Erfgoed)