Het Vlaams Parlement heeft groen licht gegeven voor de nieuwe Codex Dierenwelzijn van Dierenminister Ben Weyts. Zo is er eindelijk een opvolger voor de bijna 40 jaar oude Dierenwelzijnswet. De Vlaamse Codex Dierenwelzijn brengt veel bestaande regelgeving samen én voegt heel wat nieuwe regelgeving toe om dieren nog beter te beschermen.
Vlaanderen neemt onder meer afscheid van de huidige kippenkooien, vrije thuisslachtingen, wekelijkse dierenmarkten en lijmvallen. Onder meer nalatigheid ten opzichte van dieren wordt strafbaar en er worden meer straffen mogelijk voor dierenbeulen. De Codex is een mijlpaal voor het dierenbeleid en de kroon op het werk na 10 jaar Dierenwelzijnsbeleid in Vlaamse handen. “Op federaal niveau was dit een verwaarloosde en vergeten bevoegdheid, maar op Vlaams niveau tonen we ons een voortrekker voor meer Dierenwelzijn”, zegt Weyts. “In Brussel mag een nieuwe dierencodex niet eens gestemd worden, uit angst dat men er via amendementen te veel ambitie in steekt. Vlaanderen geeft hier het goede voorbeeld, in eigen land én internationaal”.
Dierenwelzijn werd in 2014 overgeheveld naar Vlaanderen en sindsdien bouwt Dierenminister Ben Weyts het stap voor stap uit tot een volwaardige bevoegdheid met een krachtig beleid. Denk bijvoorbeeld aan het verbod op onverdoofd slachten, dwangvoederen, blokstaarten, pelsdierkweek, de introductie van veel strengere straffen, de verdubbeling van het aantal inspecteurs, de verachtvoudiging van het budget, financiële steun voor asielen en ga zo maar door. Er was echter nog geen samenhangend en sluitend wettelijk kader dat dieren waardeert en beschermt naar de normen van vandaag. De bijna 40 jaar oude Dierenwelzijnswet (°1986) werd doorheen de jaren zo vaak aangepast dat de regelgeving warrig en inefficiënt dreigt te worden. Weyts maakte daarom werk van een nieuwe Vlaamse Codex Dierenwelzijn, die regelgeving zou samenbrengen én zou toevoegen.
Het Vlaams Parlement heeft nu de nieuwe Codex Dierenwelzijn goedgekeurd. De Codex komt in de plaats van de verouderde Dierenwelzijnswet en positioneert Vlaanderen als voortrekker op het gebied van Dierenwelzijn. De basisvisie van de Codex is heel duidelijk. Dieren worden officieel erkend als levende wezens met gevoel, specifieke behoeften en intrinsieke waarde. Daaruit volgt dat zij goed beschermd moeten worden. De Vlaamse Codex breidt die bescherming fors uit. Vlaanderen neemt zo opnieuw afscheid van een reeks achterhaalde dierenpraktijken. Zo gaan we de huidige kippenkooien (waar dieren opeengepakt in zitten) inruilen voor volièresystemen met vrije uitloop. Er komt een einde aan wekelijkse dierenmarkten. Lijmvallen worden verboden, net zoals alle seksuele handelingen met dieren. Particulieren mogen schapen, geiten of varkens niet meer thuis slachten. Er komt ook een verbod op het gericht kweken van dieren bedoeld voor dierengevechten of schietoefeningen. Op termijn voorziet de Codex ook een verbod op het doden van eendagshaantjes.
Daarnaast wordt ook extra ingezet op het welzijn van dieren. Zo komt er een verplichte beschutting voor weidedieren, zodat ze zich altijd kunnen verschuilen bij bijvoorbeeld hitte. Dieren mogen niet meer voortdurend vastgebonden worden. Er komt een verplicht cameratoezicht in alle slachthuizen. Ook wordt strenger toegezien op het welzijn van dieren tijdens internationale dierentransporten.
Tot slot komt ook handhaving nadrukkelijk aan bod. Nalatigheid t.o.v. dieren wordt strafbaar. In elke lokale politiezone moet een verantwoordelijke rond dierenwelzijn aangeduid worden. En rechtbanken krijgen meer mogelijkheden om veiligheidsmaatregelen op te leggen na vastgesteld dierenleed.
“We hebben het verouderde wetboek volledig herschreven”, zegt Weyts. “We kiezen in Vlaanderen nadrukkelijk voor méér dierenwelzijn en nemen hierin een voortrekkersrol op.
Extra bescherming voor dieren in de Vlaamse Codex Dierenwelzijn (overzicht)
• Erkenning dat dier = levend wezen met gevoel, specifieke behoeften, dat een bijzondere bescherming geniet en zorg vereist
• Strafbaarstelling van nalatigheid ten opzichte van dieren
• Uitdoofscenario : kippenkooien maken plaats voor volièresystemen met vrije loop
• Verplichting om weidedieren permanente beschutting te bieden
• Men mag geen dieren meer verkopen op de markt of op de openbare weg (uitzondering voor jaarmarkten of markten die max. 8x per jaar georganiseerd worden)
• Verbod op thuisslachtingen van schapen / geiten / varkens door particulieren tenzij men getuigschrift van vakbekwaamheid heeft en opleiding heeft gevolgd
• Verbod op gerichte kweek van dieren bedoeld voor dierengevechten of schietoefeningen
• Men mag geen dieren meer houden die men zelf in het wild gevangen heeft (wildvangst)
• Verbod om ganzenlevers kunstmatig vet te mesten met gelijk welke invasieve methode
• Geen enkele seksuele handelingen met een dier is nog toegelaten
• Dieren mogen in principe niet constant vastgemaakt of opgesloten worden
• Aan dieren wordt geen stof toegediend die nadelig is voor hun gezondheid
• Men mag dieren niet verven of op een andere manier kunstmatig kleuren
• Men mag geen dieren overdragen aan minderjarigen zonder toelating van ouder/voogd
• Verbod op lijmvallen
• Verbod op dolfinaria – met tijdelijke uitzonderings- en extra dierenwelzijnsmaatregelen
• Verplichting om cameratoezicht te plaatsen in alle slachthuizen
• Elke gemeente moet een samenwerking aangaan met een dierenasiel
• In elke lokale politiezone moet er een verantwoordelijke dierenwelzijn aangeduid zijn
• Strengere aanpak van wanpraktijken tijdens internationale dierentransporten
• Mogelijkheid om zelfstandige dierenartsen in te zetten voor controles in de landbouw
• Introductie van standstill-beginsel (bestaand beschermingsniveau mag niet afnemen)
• Vlaamse Regering kan (zodra haalbaar) het doden van eendagshaantjes verbieden
• Vlaamse Regering kan handel en gebruik van dieronvriendelijke producten verbieden
• Vlaamse Regering kan de kweek van honden / katten verder reguleren
• Vlaamse Regering kan de kweek van honden/ katten met aandoeningen verder reguleren
• Vlaamse Regering kan de invoer van adoptiedieren uit het buitenland verder reguleren
• Erkenningsplicht voor alle verenigingen die zich toeleggen op fokkerij van honden en katten
• Erkenningsplicht voor alle opvangcentra voor uitheemse wilde dieren in nood
• Mogelijkheid om opvangcentra voor uitheemse wilde dieren financieel te ondersteunen
• Mogelijkheid om voorwaarden te verbinden aan de erkenning van dierenasielen
• Mogelijkheid om voorwaarden te verbinden aan teruggave van dieren na inbeslagname
• Mogelijkheid om alternatieve straffen op te leggen aan wie DWZ-regels overtreedt:
- Taakstraffen, bv. meehelpen in een dierenasiel
- Verplichte vorming
- Verplichte professionele begeleiding
• Verplichte retributie voor wie een aanvraag doet om te werken met proefdieren
• Gedwongen invorderingsprocedure bij mensen die DWZ-boetes niet willen betalen
• Rechtbanken kunnen meer veiligheidsmaatregelen opleggen na vastgesteld dierenleed
Waar nodig zal de Vlaamse Regering meer details bepalen en/of overgangstermijnen vastleggen.