In november 2020 kwamen de laatste bakken Op-Ale op de markt. Eigenaar Heineken kondigde aan om te stoppen met het ooit zo populaire lokale amberbier. Drie Opwijkenaren die het bier toch nog een doorstart wilden geven, kwamen uiteindelijk niet tot een akkoord met de biergigant. "Erg jammer voor een bier met dergelijke rijke lokale traditie," klinkt het.
Op-Ale bestaat al sinds 1935 en was ooit het kroonjuweel van Brouwerij De Smedt in Opwijk. De brouwerij kende haar eerste grote expansie nadat haar Op-Ale op de wereldtentoonstelling van 1935 in Brussel vier maal met goud werd bekroond. Ook in 1951 won Op-Ale een gouden medaille op de internationale beurs in Luxemburg. Het bier sloeg onmiddellijk aan bij het grote publiek. Maar voor de echte doorbraak was het wachten tot de Wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel. De brouwersfamilie kon toen Op-Ale verkopen op de stand van het Vaticaans paviljoen Civitas. De katholieke pers mobiliseerde massaal voor de Expo en voor een bezoek aan het paviljoen, waardoor ook Op-Ale een succesverhaal werd. De verkoop steeg naar recordhoogtes.
De bierstijl van Op-Ale, Special Belge, ontstond aan het begin van de 20ste eeuw, nadat een 'Wedstrijd ter Verbetering van het Belgische bier' werd uitgeschreven om tegengewicht te bieden aan nieuwe importbieren (vooral pils) die op de markt kwamen. De wedstrijd inspireerde tal van brouwers tot amberkleurige bieren op basis van mineraalrijk brouwwater, licht gekleurde caramelmouten en zachte aromahoppen.
Terwijl de brouwerij met haar ander bier, de Affligem, hoge toppen scheert en rond de eeuwwisseling wordt overgenomen door Heineken, zakt de populariteit van Op-Ale met de jaren. Ook Heineken voert nog weinig promotie voor het lokaal bier dat vrijwel enkel nog afzet vindt in Opwijk. Geruchten over het einde van Op-Ale die al enige tijd de ronde deden, werden in september 2020 bevestigd. In november kwam het laatste brouwsel op de markt. Het werd in recordtempo verkocht, heel wat Opwijkenaren wilden nog een laatste voorraad inslaan.
Onderhandelingen met Heineken: David en Goliath
Meteen na de aankondiging van Heineken verenigden drie Opwijkenaren zich om het bier toch in leven te houden en het een doorstart te geven. Tom Bosman, lokale sociale ondernemer, Pieter "Chewie" Vermeiren, Opwijkse brouwer van Kana en Tim Van Mulders, initiatiefnemer van de populaire facebookgroep Op-Ale Leeft gingen via brouwerij Alken-Maes aan tafel met Heineken International, op zoek naar een akkoord.
"We wilden de traditie en het verhaal van het eens zo populaire bier graag in ere houden door een aantal randactiviteiten te organiseren rond het bier en haar geschiedenis en ook het bier zelf terug op de markt te brengen. Gezien het merk en het recept ondertussen eigendom waren van multinational Heineken, zijn we met hen gaan praten."
Gecharmeerd
Het trio documenteerde zich over het juridische- en het financiële luik, de distributie en de brouwmogelijkheden. "We waren relatief dicht bij een akkoord, de mensen van Heineken waren zeker gecharmeerd door onze plannen en hebben ons ook alle info en cijfers gegeven die we nodig hadden om ons project te onderbouwen en de levensvatbaarheid in te schatten. We hadden de toestemming om het merk, logo en recept te gebruiken, samen met de resterende voorraad bakken en glazen. We hadden ook de nodige contacten gelegd met een bevriende brouwerij, gezien we Op-Ale niet meer zouden kunnen brouwen in de brouwerij in Opwijk, noch bij Alken-Maes."
Reden dat de onderhandelingen uiteindelijk toch afsprongen had te maken met de financiële voorwaarden. "Een éénmalige doorstart maken met Op-Ale zou zeker lukken, gezien de interesse die er is, maar wij wilden er een langer verhaal van maken en niet een one shot. Om van Op-Ale opnieuw het lokaal consumptiebier te maken van weleer moet de prijs in de winkel en op café er ook naar zijn. Dat konden we op langere termijn niet garanderen binnen het voorgestelde financieel kader."
Daarmee valt voorlopig dan toch het doek, een jaar nadat Heineken besloot de stekker uit de lokale Special Belge Op-Ale te trekken.