30 Dagen Minder Wagen, de campagne van Netwerk Duurzame Mobiliteit die mensen aanzet om een maand lang de auto zoveel mogelijk te laten staan en duurzame alternatieven uit te proberen, zit er op. VUB-professor Duurzame Mobiliteit en Logistiek Cathy Macharis, enthousiaste medebezieler van de actie, is tevreden nu ook haar universiteit als organisatie actief deelnam aan 30 Dagen Minder Wagen.
“Dat maakt wel degelijk een verschil”, weet Macharis. “Je ziet sommige van je collega’s eerst wat nerveus zoeken hoe ze op de campus kunnen geraken, maar heel snel vinden ze hun weg en zien ze zelfs dat het eigenlijk veel simpeler is dan de auto te nemen. De tijd om op de VUB te geraken is voor de meesten een pak korter en wie wil kan op het openbaar vervoer al wat werken. In Brussel heb je bovendien een heel performant openbaar vervoer en zijn alle mogelijk deelsysteem beschikbaar, van steps en fietsen over cambio, en ja, ook wandelen.”
Dat voortaan ook organisaties en bedrijven kunnen aansluiten is een goede zaak. “We hebben wel gemerkt dat veel mensen spontaan mee doen, zonder zich evenwel in te schrijven”, zegt Macharis. “En dat is een beetje jammer. We missen daardoor heel wat interessante data die gebruikt kunnen worden in onderzoek en bij het formuleren van beleidsadviezen. Bovendien zijn er ook incentives verbonden aan zo’n inschrijving. Zo kon je gratis treintickets krijgen en kortingen op deelsystemen. Aan de VUB werden elektrische fietsen uitgeleend die mensen voor een poos konden gebruiken. Zo konden ze ondervinden of een elektrische fiets misschien een goed alternatief was om te komen werken.”
Wat Macharis zelf ondervond, is dat je door voor die duurzame alternatieven te kiezen een soort vakantiegevoel krijgt. “Onderzoek heeft aangetoond dat de stress die mensen ondervinden als ze naar hun werk gaan heel groot is als ze met de auto gaan. Ze denken dan dat ze hun eigen mobiliteit helemaal zelf in handen hebben. Maar elke onverwachte gebeurtenis onderweg zorgt voor heel veel stress. En dat is veel minder als je voor duurzame alternatieven kiest. Het is eigenlijk simpel: de slogan van de NMBS destijds, dat de trein nemen ook een beetje reizen is, kan je nu heel goed doortrekken naar de sfeer van 30 Dagen Minder Wagen. We zien dat veel mensen zonder enig probleem overschakelen op alternatieve verplaatsingsmodi tijdens hun vakantie. Volgens mij is het ook zo dat, als je dat buiten je vakantie doet, je ook tijdens de werkweek een beetje zo’n vakantiegevoel krijgt.”
Een actie zoals 30 Dagen Minder Wagen zorgt voor ideeën voor het beter op punt stellen van de bestaande vervoersalternatieven. “In Oslo vind je niet overal op de stoepen rondslingerende deelsteps of fietsen. Dat komt omdat je een rit maar kunt afsluiten op bepaalde plaatsen. In veel steden kan je, in plaats van met een vooraf gekochte kaart of abonnement, gewoon met je bankkaart tikken tegen de betaalterminals op het openbaar vervoer. Dat gaat even snel als met een aangekocht ticket.
Kiezen voor duurzame mobiliteit kan ook tot verrassende en mooie ontmoetingen leiden. Toen de trein die haar van Zweden naar Oslo moest brengen niet kwam opdagen, ontstond er spontaan een grote solidariteit tussen de gestrande reizigers en voor ze het wist had ze een hele hoop nieuwe vrienden die haar nieuwe leuke bestemmingen aanboden. “Daar is wel nog werk aan”, besluit ze. “De internationale uitwisseling van info over openbaar vervoer dat ergens blijft steken kan duidelijk beter.” Maar als dat leidt tot een groter avontuurgehalte van het onderweg zijn, dan is dat voor Macharis mooi meegenomen.
Foto: "Boodschappen doen met de fiets om een hele hoop gasten te ontvangen. Eigenlijk is dat helemaal geen probleem", vindt Macharis. (foto Cathy Macharis - VUB)