Wat doen onze gemeenten tegen de agressieve Japanse Duizendknoop?

Zowat overal duikt de Japanse Duizendknoop op.  Het is een invasieve exoot die zich snel verspreidt en zelfs door beton van gebouwen of wegen kan boren. Het bestrijden van deze plant is niet zo eenvoudig.

Zo is bijvoorbeeld het beschermd natuurgebied tussen de Lennikse sporthal en het wachtbekken bedreigd door de Japanse Duizendknoop. In dat gebied groeien er nochtans beschermde inlandse orchideeën (foto hier onder).

Lees verder onder deze foto (Orchidee):

De woekerplant duikt nu zowat overal op. We vroegen ons af of de gemeenten dit probleem opvolgen en actie ondernemen. We kregen alvast deze antwoorden.

Ternat

“Op dit ogenblik zijn de enkele plaatsen in Ternat, zoals aan voetweg Kouterweg aan de PULS, nog beheersbaar. Wij merken wel op dat deze plant vooral groeit langs de spoorwegen en de bruggen van de spoorwegen. Tot nu toe valt het in Ternat nog mee, maar we zullen dan ook onmiddellijk ingrijpen waar nodig”, zegt Milieuambtenaar Jurgen Thiebaut.

Halle

Schepen Johan Servé: “We kennen de locaties waar deze invasie plant groeit. Daar waar die op gronden van de stad Halle groeit wordt die beheerd/beheerst door ProNatura vzw in het kader van de ‘Intergemeentelijke natuur- en landschapsploegen’. Maar ook de VMM (langs de Zenne), W&Z (langs het kanaal) en de NMBS (langs spoorwegen) kampt met Japanse duizendknoop. Vooral de VMM en de NMBS worden geconfronteerd met grote broeihaarden.”

De stad Halle heeft samen met ProNatura geëxperimenteerd op maaifrequenties en -tijdstippen. Dit alles met weinig succes. “Voorlopig maaien we 1 tot 2 x per jaar in de hoop de plan uit te putten. In afwachting volgen we samen allerhande proefprojecten in de hoop dat er ooit een betere en vooral efficiëntere bestrijdingsmethode wordt gevonden”, zegt Servé.

“Tijdig maaien is voorlopig het gepaste beheer, bijvoorbeeld langs parking ‘Klaar’ (Willamekaai) of langs de Leide. Het spreekt voor zich dat we uitermate voorzichtig zijn met het ‘afval’. Zo wordt de gemaaide Japanse duizendknoop plichtbewust en grondig opgeruimd, worden restanten niet zomaar in de berm geblazen, … We wachten de good practices verder af. Daarvoor volgen we projecten die gevoerd worden door de VMM, W&Z, Natuurpunt, ProNatura, … “, aldus de schepen.

Affligem

“Wij kennen slechts een openbare locatie waar de Japanse duizendknoop voorkomt, het betreft een bos waar we de plant langs de rand en in beperkte mate staan hebben. Uiteraard kan ik mij niet uitspreken over de particuliere tuinen. Onze medewerkers gaan deze planten regelmatig te lijf met de bosmaaier wat er bij ons voor zorgt dat de planten zich slechts zeer matig voortplanten. Onze werkleiders volgen de situatie ter plaatse regelmatig op, enige jaren geleden hadden we in hetzelfde bos vrij veel reuzenberenklauw staan, na intensief onderhoud komt deze plant bijna niet meer voor in het gebied”, zegt schepen van Leefmilieu Bert De Roeck.

Gooik

“De Japanse duizendknoop is ook in onze gemeente reeds een paar jaar aanwezig en wordt vooral verspreid via vogels (zaad). Er is reeds één maal specifiek voor gemaaid door de dienst openbare werken en dat aan het begin van het bos naast de tramroute aan de Paddenbroek. We denken dat er geen melding van de plant gebeuren omdat weinig mensen of werknemers deze plant herkennen. Ook de reuzenbalsemien, eveneens een exoot,  komt hier veel voor zoals op de oever Molenbeek aan de Waterkoornmolen in Terhagen”, weet milieuambtenaar Filip Mignon.

Sint-Pieters-Leeuw

“In juni 2016 heeft de gemeente in samenwerking met de milieuraad en de Leeuwse Natuurvrienden een artikel in Infoleeuw geplaatst met de oproep om waarnemingen van Japanse Duizendknoop te melden. De milieuraad wilde zo een inventaris opmaken van de aanwezigheid van Japanse duizendknoop. Op basis van deze kaart zou er een plan van aanpak uitgewerkt worden. Hier is echter niet zo veel respons op gekomen. Mogelijk is de plant ook niet zo bekend bij de bevolking. Op terrein zelf heeft de gemeente nog niet actief acties ondernomen tegen deze plant”, zegt milieuambtenaar Liesbeth Bortels.

Dilbeek

“Er zijn in de gemeente 6 plaatsen gekend die van dichtbij gevolgd worden. Dat zijn boorden van de Ninoofsesteenweg aan de voetgangerstunnel, Aan het kruispunt van de Scheestraat en de Geeraardsbergsestraat op de grens met Lennik, achter de Renbaanvijver, aan het einde van de Astridlaan, aan de kruising van de Molenbergstraat en de Rondenbosstraat en aan de begraafplaats aan de d’ Arconatiestraat”, weet schepen van leefmilieu Karel De Ridder. De schepen weet die planten er al staan van in zijn jeugd.

“We volgen die plaatsen al jaren en merken dat ze niet uitbreiden. Die planten worden regelmatig gemaaid en het maaisel wordt afgevoerd en in een grote installatie gecomposteerd. Er wordt goed op toegezien dat er ter plaatse niets achter blijft. We moeten die plaatsen noodgedwongen goed onderhouden omdat de planten anders de wegen en paden zouden onbruikbaar maken. Langs de gemeentewegen zetten we ons gemeentepersoneel is en in de natuurgebieden is Pronatura aan het werk. We hebben bij Pronatura een 6de personeelslid bekostigd omdat er veel beheerwerk is. Dilbeek is met zijn 40 vierkante km de grootste gemeente van de regio”, besluit Karel De Ridder.

Roosdaal

“Bij het semestrieel overleg met INL (ecologisch beheer) is dit besproken en gevraagd om te laten weten wanneer er planten opduiken. Op dit ogenblik is dit niet het geval. Waarschijnlijk gaan we niet meer doen dan we nu doen. Als er melding is zal de toestand bekeken worden en gaan we op de best mogelijke wijze optreden”, zegt schepen van leefmilieu Herman Claeys.

Herne

In Herne zijn er nog geen maatregelen genomen omdat er nog geen problemen zijn opgedoken.

Galmaarden

“De enige plaats die we kennen is langs de gewestweg in Vollezele. We hebben het Vlaams Gewest eens moeten vragen daar de Japanse Duizendknoop te maaien omdat die de voetgangers op het voetpad hinderden”, zegt burgemeester Pierre Deneyer.

Asse

“Er bestaat geen echte inventaris maar de belangrijkste locaties zijn wel gekend bij de groendienst/milieudienst. Het zijn voornamelijk wegbermen (Pontbeek), parkings (werkliedencentrale) en spoorwegbermen (stationsomgeving Zellik). Het beheer hangt af van de locatie en de eigenaar: op particuliere percelen wordt er niets gedaan of worden pesticiden gebruikt; gemeente en Agentschap Wegen en Verkeer maaien de planten op de bermen geregeld met bosmaaier of klepelmaaier”, zegt schepen Jan De Backer.

“In samenwerking met Pro Natura vzw werden al stroken omgevormd zonder het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen: afgraven, nieuwe grond opbrengen, aanplanten met bosplantsoen (hazelaar, veldesdoorn,…) en zeer regelmatig vrijstellen. Dit is arbeidsintensief maar geeft positieve resultaten: Japanse Duizendknoop krijgt geen licht meer en wordt op termijn overwoekerd door inheemse soorten”, zegt De Backer.

In het takenpakket van de Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsploegen (Pro Natura vzw) is het bestrijden van invasieve exoten opgenomen en worden de locaties op gemeentelijk eigendom opgevolgd.

Tips

De Ternatse milieuambtenaar geeft enkele interessante tips: “De Japanse duizendknoop laat zich het gemakkelijkste uitroeien als hij net is opgedoken. Met wortel en tak verwijderen is het devies, waarbij niets over het hoofd mag worden gezien. Elk stukje wortel of tak dat behouden blijft kan namelijk uitgroeien tot een nieuwe plant. Is de plant al langere tijd aanwezig, dan is bestrijden een helse klus. De wortels gaan namelijk wel 3 tot 4 meter diep de grond in wat uitgraven een zeer lastige klus maakt. De woekerende wortels zijn enorm krachtig en dringen zich via kiertjes en scheuren door in bijvoorbeeld metselwerk, betonnen funderingen, afvoerbuizen en asfalt, met alle gevolgen van dien.”

“Ook is duidelijk wat er in elk geval níet moet worden gedaan”, gaat Jurgen Thiebaut verder. “Zo is een grote fout die gemaakt kan worden om de Japanse duizendknoop te maaien en het maaisel vervolgens te laten liggen. De plant is zo krachtig, dat hij dat gewoon overleeft en net zo hard terugkomt. Ook moeten restanten van de plant beslist niet op de composthoop, want ook in dit geval zal de plant direct weer terugkomen als de compost in de tuin of elders gebruikt wordt. Onze mensen van de groendienst maaien de Japanse duizendknoop en voeren het maaisel af.”

Inmiddels zijn er verschillende bestrijdingstactieken ontwikkeld, die wisselende resultaten laten zien: afgraven, afdekken, chemisch bestrijden, afgrazen door varkens en schapen of Intensief maaien. Het meest effectief lijkt het te zijn om de methodes te combineren. Helaas is men (zoals bijv in Nederland) op zoek naar een efficiënt  bestrijdingsmiddel voor deze invasieve plant”, aldus Jurgen Thiebaut.


Nieuws melden Adverteren op Persinfo?