GAASBEEK - Er is geschiedenis geschreven in het schooltje van Gaasbeek. De vzw Schaamte werd er opgericht. Pat Van Hemelrijck, Josse De Pauw, Luc Desmet, Eric De Volder, Dirk Pauwels, Anne Teresa De Keersmaeker en Jan Lauwers waren erbij. Grote namen uit het theater en de podiumkunsten.
Er werd in het schooltje gerepeteerd en vergaderd. Op de speelplaats ging in mei 1978 de eerste voorstelling van het legendarische gezelschap Radeis in première: ‘Radeis wegens Ziekte. Theater zonder veel cinema’. In 1986 werd Schaamte het Kaaitheater. De rest is geschiedenis.
In de zomer van 2013 beslist de gemeente Lennik het oude gemeentehuis en dorpsschooltje in Gaasbeek ter beschikking te stellen van de initiatiefnemers van de nieuwe vereniging ‘de School van Gaasbeek’ om er culturele activiteiten te ontwikkelen.
‘de School van Gaasbeek. Platform voor creatie en residentie’ wordt een werkplek en residentie voor kunstenaars en een plaats voor publieke culturele activiteiten.
Hugo De Greef, Christel Simons, Stefan Loeckx, Elke Janssens, Hugo Vanden Driessche en Karlien Vanhoonacker engageren zich om dit project te ontwikkelen. Zij staan voor de sérieux van het initiatief. De vereniging wil op korte termijn nog een aantal andere leden aantrekken met de nodige knowhow van de actuele artistieke praktijk.
Lokaal verankeren
‘de School van Gaasbeek’ wil ook lokaal verankeren. De mooie landelijke Pajotse omgeving in de onmiddellijke nabijheid van Brussel is een troef die dit initiatief bijzonder maakt. De artistieke werkplaatsen en residenties in Brussel slibben dicht. Repetitieruimtes zijn schaars. “Wij kunnen, binnen de krijtlijnen, die de vereniging inhoudelijk wil uittekenen, daar voor een deel aan verhelpen. Een focus is de culturele relatie tussen Brussel en de Vlaamse rand. Ondanks het duidelijke identiteitsverschil zijn beiden complementair. Dit initiatief is noodzakelijk en heeft iets hoogdringends. Al wil ‘de School van Gaasbeek’ in Lennik vooral haar eigen verhaal schrijven. Dat presenteren wij nu in zijn prille opstart voor het eerst”, zegt Hugo De Greef.
De gemeente Lennik stelde sinds 1 mei 2014 kosteloos het gebouw ter beschikking voor een verlengbare periode van 5 jaar. Lennik is meer dan onze eerste partner. Zonder de gemeente zou er geen sprake zijn van het project. Het schooltje en het oude gemeentehuis zijn een enige gelegenheid. Deze plek is ongewoon maar vooral: ze heeft energie. En energie verspil je niet. Die willen we omzetten in schone en goede dingen”, weet De Greef.
Unieke ligging
Gaasbeek, een deelgemeente van Lennik, ligt in de Vlaamse rand, net iets buiten Brussel. Op een halfuurtje met het openbaar vervoer ben je in het centrum van de stad. De bus heeft een halte net voor het oude gemeentehuis. Dat maakt de locatie zo uitzonderlijk. Haar unieke ligging vraagt om een blijvende aandacht voor Brussel en de relatie Brussel en de rand.
Brussel is de habitat van bijzonder veel kunstenaars van verschillende disciplines. Dat levert een hoge densiteit aan artistieke creatie op, wat tot gevolg heeft dat de huidige infrastructuur het artistieke verhaal van Brussel niet meer kan volgen.
“Er is een overbevraging en een permanent tekort aan presentatie- en creatieruimtes. ‘de School van Gaasbeek’ biedt als platform voor creatie en residentie, in samenwerking met Brusselse partners, een interessant alternatief aan en een extra mogelijkheid tot werken. Maar het wil uiteraard vooral meer zijn. ‘de School van Gaasbeek’ heeft haar eigen verhaal. En dan is er natuurlijk de regio zelf. In de provincie Vlaams Brabant (buiten de stad Leuven) is er geen ander initiatief dat vergelijkbaar is met dit platform. Waardoor er dus iets nieuw ontstaat dat bijdraagt aan de kwalitatieve verruiming van het artistiek aanbod in de regio”, zegt De Greef.
Pajottenland
Gaasbeek is een van de mooiste gemeentes van Vlaanderen. Midden in het aantrekkelijke Pajottenland, met het kasteel van Gaasbeek en het domein van Groenenberg, wandel- en fietsroutes, een boerenmarkt. Gaasbeek kent geen verstedelijking en heeft haar landelijke karakter behouden. Dat wordt nu zorgvuldig bewaakt.
Het landelijke is een aantrekkingspool voor kunstenaars. De voordelen van het landelijke zijn legio en er werd door kunstenaars en kunstenaarscollectieven veelvuldig gebruik van gemaakt. Weg van de drukte van de stad, stilte, rust, tijd, onthaasting ... Kunst en ecologie is trouwens de nieuwe avant-garde, een eigensoortig samengaan van kunst en maatschappelijke interventie. Deze werkplaats kan inspelen op deze groep kunstenaars met een duidelijk politiek en maatschappelijk toekomstgericht plan.
“Vlaanderen en Brussel hebben al heel wat werkplaatsen en residenties voor kunstenaars. Ze zijn nuttig en belangrijk. Ze liggen aan de basis van heel wat dynamiek in de kunstenpraktijk. Ze sluiten perfect aan op kunstopleidingen en de vraag van beginnende kunstenaars. Ze zijn er ook voor momenten van reflectie van de meer ervaren kunstenaars en gezelschappen.‘De School van Gaasbeek’ is pril. In iets heel nieuw zit een aparte kracht. Gaasbeek wordt het eerste buiten stedelijk initiatief in de buurt van Brussel, in een mooi ruraal kader. Deze werkplaats en deze residentie krijgt een grote eigenheid door de omgeving waarin ze zich bevindt”, besluit Hogo De Greef.